The Project Gutenberg EBook of La Tronpretendantoj, by Henrik Ibsen This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org Title: La Tronpretendantoj Author: Henrik Ibsen Translator: Odd Tangerud Release Date: August 29, 2008 [EBook #26480] Language: Esperanto *** START OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA TRONPRETENDANTOJ ***
(Kongs-emnerne)
1864
Traduk'is: Odd Tangerud
El'don'ej'o: Jec Scandinavia a/s
La Tron'pretend'ant'o'j
Rol'o'j:
La ag'ad'o okaz'as en la unu'a du'on'o de la 13a jar'cent'o.
å prononc'iĝ'as kiel Esperant'a o.
Nidaros: La antikv'a nom'o de la nun'a urb'o Trondhejmo.
Skule est'as jarlo (= graf'o), la sam'a vort'o kiel la angl'a earl. Frat'o de reĝ'o Ing'e.
hirdo: (norveg'a vort'o) = gvardi'o de la reĝ'o kaj de estr'o'j.
Eyrating: parlament'a kun'sid'o sur Eyri, lok'a, liber'aer'a kun'ven'ej'o ĉe Nidaros.
ting (esperant'lingv'e: tingo - nov'a vort'o) = parlament'o ankoraŭ en Islando (Allþing) kaj Norvegi'o (Storting).
La Birkibejnoj est'as politik'a, milit'ist'a ar'o, kiu gajn'is en la inter'civit'an'a milit'o.
La Slittungoj sekv'is la tron'pretend'ant'o'n Erling Steinvegg, fil'o de Magnus Erlingsson.
La Vårbelgoj (vest'it'a'j per fel'o'j printemp'e fel'ig'it'a'j) est'is la parti'o, kiu'n Skule fond'is, kiam li romp'is kun la birkibejnoj, al kiu'j li'a tut'a parenc'ar'o aparten'is.
La Bagloj est'is politik'a parti'o kaj milit'ist'ar'o defend'ant'a'j la eklezi'o'n.
La Ribbungoj est'is sekv'ant'o'j de Sigurd Ribbung, tron'pretend'ant'o.
Ranagubernio: Nun'temp'a Båhuslen en Sved'land'o.
Hålogalando: Mez'a part'o de nord'a Norvegi'o.
Viken: Mal'nov'a nom'o de la Oslo fjord'o ĝis Kungälv en Sved'land'o.
Trondhejmo est'as la ok et'a'j guberni'o'j ĉirkaŭ la Trondhejmfjordo.
Verm'land'o: lim'a land'o inter Norvegi'o kaj Sved'land'o orient'e de la Oslo-fjord'o.
Opplando: Guberni'o inter la lag'o Mjøsa kaj la Dovr'e-mont'ar'o.
Borg: Guberni'o tut'e sud'e en orient'a Norvegi'o ĉe la urb'o Sarpsborg.
Ile-kamp'o'j, ĉe Nidaros.
varg: norveg'a vort'o = lup'o.
Kap'insul'o: Norveg'lingv'e “Hovedøya” — insul'o en la fjord'o ĉe Oslo.
Harald Belhararo: (Harald Hårfagre) — La unu'a reĝ'o de tut'a Norvegi'o.
Elgjarnes: = Elnes — ter'pint'o en la komun'um'o Asker okcident'e de Oslo.
Ejkaberg: Mont'et'o apud orient'a Oslo.
Låka: Bien'o nord'e de Oslo.
Elgisetro: Monaĥ'ej'o sud'e de Nidaros.
Hladakabo: Kab'o en la trondhejma fjord'o ĉe Nidaros.
(Ber'gen. La ĝarden'o ĉe la Krist'preĝ'ej'o. En la fon'o la preĝ'ej'o, la alt'a portal'o vid'iĝ'as de la spekt'ant'o'j. Mal'dekstr'e antaŭ'e star'as Håkon Håkonsson, Dagfinn Bonde, Vegard el Veradal, Ivar Bodde kaj plur'a'j vasal'o'j kaj estr'o'j. Ĝust'e kontraŭ'e de li star'as Skule jarlo, Gregori'us Jonsson, Pål Flida kaj ali'ul'o'j el la vir'o'j de la jarlo. Pli mal'antaŭ'e sam'flank'e vid'iĝ'as Sigurd Ribbung kun si'a sekv'ant'ar'o, kaj pli mal'antaŭ'e de li Gutorm Ingason kun plur'a'j estr'o'j. La en'ir'ej'o'j de la preĝ'ej'o est'as gard'at'a'j de gvard'ist'o'j; la hom'amas'o plen'ig'as la tut'a'n preĝ'ej'a'n ĝarden'o'n; mult'ul'o'j sid'as supr'e en la arb'o'j kaj sur la preĝ'ej'a mur'o; aspekt'e ĉiu'j en streĉ'o atend'as iu'n okaz'aĵ'o'n. El la preĝ'ej'a'j tur'o'j de la urb'o sonor'iĝ'as de for'e kaj de proksim'e.)
SKULE JARLO
(mal'laŭt'e kaj sen'pacienc'e al Gregori'us Jonsson) Pro kio ili lant'as tiel long'e tie intern'e?
Gregori'us JONSSON
Silent'e; nun komenc'iĝ'as la himn'o.
(De intern'e de la ferm'it'a preĝ'ej'o aŭd'iĝ'as son'o de trombon'o'j:)
Ĥor'o De Monaĥ'o'j Kaj Monaĥ'in'o'j
Domin'e coeli k.t.p.
(Dum la kant'o la preĝ'ej'a pord'o mal'ferm'iĝ'as de intern'e; en la antaŭ'a hal'o vid'iĝ'as episkop'o Nikol'as ĉirkaŭ'it'a de pastr'o'j kaj monaĥ'o'j.)
Episkop'o Nikol'as
(tret'as antaŭ'e'n al la pord'o, kaj anonc'as kun baston'o lev'it'a:) Nun Ing'a el Vartejg port'as fer'a'n fajr'o'pruv'o'n por Håkon reĝ'pretend'ant'o!
(La preĝ'ej'o de'nov'e ferm'iĝ'as; intern'e la kant'o daŭr'as.)
Gregori'us JONSSON
(mal'laŭt'e al la jarlo) Vok'u al sankt'a Olaf por tio, kio est'as ĝust'a.
SKULE JARLO
(rapid'e kaj de'turn'ant'e) Ne nun. Pli bon'e ne memor'ig'i li'n pri mi.
IVAR BODDE
(kapt'as la brak'o'n de Håkon) Preĝ'u al la Sinjor'o vi'a Di'o, Håkon Håkonsson.
HÅKON
Ne bezon'iĝ'as; mi est'as cert'a pri li.
(La kant'o de la preĝ'ej'o son'as pli fort'e; ĉiu'j nud'ig'as la kap'o'j'n kaj mult'a'j genu'as kaj preĝ'as.)
Gregori'us JONSSON
(al la jarlo) Tiu ĉi est'as grav'a hor'o por vi kaj por mult'ul'o'j.
SKULE JARLO
(rigard'as atent'e al la preĝ'ej'o) Grav'a hor'o por Norvegi'o.
PÅL FLIDA
(proksim'a al la jarlo) Nun ŝi ten'as la ruĝ'a'n fer'o'n.
DAGFINN BONDE
(proksim'a al Håkon) Ili al'ven'as laŭ la preĝ'ej'a el'ir'ej'o.
IVAR BODDE
Krist'o ŝirm'u vi'a'j'n pur'a'j'n man'o'j'n, Ing'a reĝ'patr'in'o!
HÅKON
Por tiu ĉi moment'o ŝi est'u honor'at'a mi'a'n tut'a'n viv'o'n.
SKULE JARLO
(kiu streĉ'e aŭskult'is, subit'e ek'parol'as) Ĉu ŝi kri'is? Ĉu ŝi fal'ig'is la fer'o'n?
PÅL FLIDA
(ir'as supr'e'n) Mi ne sci'as kio est'is.
Gregori'us JONSSON
La vir'in'o'j plor'as laŭt'e en la antaŭ'hal'o.
Ĥor'o El La Preĝ'ej'o
(ek'kant'as jubil'e) Gloria in excelsis de'o!
(La portal'o ek'mal'ferm'iĝ'as; Ing'a el'ven'as, akompan'at'a de monaĥ'in'o'j, pastr'o'j kaj monaĥ'o'j.)
Ing'a
(sur la preĝ'ej'a ŝtup'ar'o) Di'o juĝ'is! Vid'u tiu'j'n ĉi man'o'j'n; per ili mi port'is la fer'o'n.
Voĉ'o'j Inter La Popol'amas'o
Ili est'as pur'a'j kaj blank'a'j kiel antaŭ'e!
Ali'a'j Voĉ'o'j
Eĉ pli bel'a'j!
La Tut'a Hom'a Ar'o
Li cert'e est'as la fil'o de Håkon Sverrisson!
HÅKON
(ĉirkaŭ'brak'as ŝi'n) Dank'o'n, dank'o'n, vi alt'e ben'at'a!
Episkop'o Nikol'as
(preter'pas'as la jarlon) Mal'saĝ'e est'is efektiv'ig'i la ruĝ'fer'a'n fajr'o'pruv'o'n.
SKULE JARLO
Ne, sinjor'o episkop'o. Di'o dev'is parol'i en tiu ĉi afer'o.
HÅKON
(profund'e tuŝ'it'a, ten'as Ing'a per la man'o) Nun tio do est'as far'it'a, tio al kio ĉiu talent'o en mi laŭt'e al'vok'is, — tio sub kio mi'a kor'o tord'is kaj turn'is si'n —
DAGFINN BONDE
(ekster'e'n al la hom'amas'o) Jes, rigard'u tiu'n vir'in'o'n, kaj pri'pens'u nun, vi, kiu'j est'as ĉi tie! Kiu dub'is pri ŝi'a vort'o, antaŭ ol iu'j bezon'is ke oni dub'u?
PÅL FLIDA
La dub'o flustr'is en ĉiu'j ĉambr'et'o'j ek'de la moment'o kiam Håkon tron'pretend'ant'o kiel infan'o port'iĝ'is en la kort'eg'o'n de reĝ'o Ing'e.
Gregori'us JONSSON
Kaj last'a'n vintr'o'n ĝi kresk'is al kri'o, kaj son'is super la land'o nord'e kaj sud'e; tio'n mi opini'as ke ĉiu ajn pov'as atest'i.
HÅKON
Plej bon'e pov'as mi mem tio'n atest'i. Tial mi ja ced'is al la konsil'o'j de mult'a'j fidel'a'j amik'o'j, kaj klin'is mi'n tiel profund'e, kiel neni'u ali'a reĝ'e elekt'it'a vir'o far'is de long'e. Mi pruv'is per fajr'o'pruv'o mi'a'n nask'iĝ'o'n, pruv'is mi'a'n rajt'o'n, kiel fil'o de Håkon Sverrisson, pren'i land'o'n kaj regn'o'n hered'e. Ne vol'as mi ĉi tie esplor'i pli proksim'e, kiu nutr'is la dub'o'n kaj far'is ĝi'n laŭt'voĉ'a, kiel la parenc'o de la jarlo dir'as; sed tio'n mi sci'as, ke amar'e mi sufer'is sub ĝi. Mi est'is reĝ'e elekt'it'a ek'de la infan'ec'o, sed povr'a'n reĝ'a'n honor'o'n oni atest'is al mi, eĉ tie kie oni opini'us, ke mi plej sekur'e kuraĝ'us atend'i ĝi'n. Mi nur memor'ig'as last'a'n pentekost'a'n dimanĉ'o'n en Nidaros, kiam mi ir'is al la altar'o por ofer'i, kaj la ĉef'episkop'o turn'is si'n, kaj pretend'is ne vid'i mi'n, por evit'i salut'i, kiel est'as la kutim'o salut'i reĝ'o'j'n. Tamen ti'aĵ'o'j'n mi facil'e toler'us; sed ver'a milit'o est'us eksplod'ont'a en la land'o, kaj ĝi'n mi dev'us halt'ig'i.
DAGFINN BONDE
Bon'e pov'as est'i por reĝ'o'j aŭskult'i al saĝ'a'j konsil'o'j; sed se mi'a konsil'o est'us aŭskult'it'a en tiu ĉi afer'o, tiam ne est'us per ruĝ'a fer'o, sed per mal'varm'a ŝtal'o, ke Håkon Håkonsson divid'us la rajt'o'n inter si kaj si'a'j mal'amik'o'j.
HÅKON
Reg'u vi'n, Dagfinn; tio dec'as al tiu vir'o, kiu reg'u la land'o'n.
SKULE JARLO
(kun subtil'a rid'et'o) Reĝ'a mal'amik'o est'as oportun'e nom'i ĉiu'n, kiu kontraŭ'as la reĝ'a'n vol'o'n. Mi tamen opini'as, ke tiu est'as al la reĝ'o plej mal'util'a, kiu mal'konsil'as al li pruv'i si'a'n rajt'o'n al la reĝ'a nom'o.
HÅKON
Kiu sci'as. Se est'us mi'a rajt'o nur, kiu'n ni ĉi tie pri'trakt'ad'us, pov'us okaz'i, ke mi ne aĉet'us ĝi'n tiel kar'e; sed ni dev'as rigard'i pli alt'e'n; ĉi tie tem'as pri viv'o'task'o kaj dev'o. Mi sent'as tio'n alt'e kaj varm'e en'e en mi, kaj mi ne hont'as pro tio'n dir'i, — mi sol'e est'as tiu, kiu pov'as gvid'i la land'o'n al la plej super'a stat'o en ĉi tiu'j temp'o'j; — reĝ'a nask'iĝ'o gener'as reĝ'a'n dev'o'n —
SKULE JARLO
Trov'iĝ'as plur'ul'o'j ĉi tie, kiu'j don'as al si mem tia'n bel'a'n atest'o'n.
SIGURD RIBBUNG
Mi far'as, kaj kun sam'e bon'a kial'o. Mi'a av'o est'is reĝ'o Magnus Erlingsson —
HÅKON
Jes, se vi'a patr'o, Erling Steinvegg, est'us fil'o de reĝ'o Magnus; sed la pli'mult'o ne'as tio'n, kaj ĝis nun neni'u port'is la fajr'o'pruv'o'n por tiu pretend'o.
SIGURD RIBBUNG
La Ribbungoj elekt'is mi'n reĝ'o, kaj far'is tio'n liber'vol'e, dum Dagfinn Bonde kaj ali'a'j Birkibejnoj minacigis por vi reĝ'a'n nom'o'n.
HÅKON
Jes, tiel vi mizer'ig'is Norvegi'o'n, ke la de'ven'ul'o de Sverre dev'is minac'e progres'i.
GUTORM INGASON
De'ven'ul'o de Sverre est'as mi sam'e cert'e kiel vi —
DAGFINN BONDE
Sed ne en rekt'a lini'o vir'o'n post vir'o.
Episkop'o Nikol'as
Est'as in'a'j generaci'a'j er'o'j intertie, Gutorm.
GUTORM INGASON
Mi tamen sci'as, ke Ing'e Bårdsson, mi'a patr'o, est'is leĝ'e elekt'it'a reĝ'o super Norvegi'o.
HÅKON
Ĉar trov'iĝ'is neni'u, kiu sci'is, ke la nep'o de Sverre est'is en viv'o. De la tag'o, kiam tio evident'iĝ'is, Ing'e estr'is la regn'o'n, kiel kurator'o por mi, ne ali'cel'e.
SKULE JARLO
Tio ne pov'as est'i dir'at'a en ver'o; si'a'n tut'a'n temp'o'n Ing'e est'is reĝ'o kun ĉiu leĝ'a potenc'o kaj sen rezerv'o. Ke Gutorm mal'grand'a'n rajt'o'n hav'as, pov'as est'i sufiĉ'e ver'a; ĉar li nask'iĝ'is ne'legitim'e; sed mi est'as la legitim'e nask'it'a frat'o de reĝ'o Ing'e, kaj la leĝ'o est'as por mi, kiam mi postul'as kaj pren'os plen'a'n hered'o'n post li.
DAGFINN BONDE
Ho, sinjor'o jarlo, plen'a'n hered'o'n Vi cert'e pren'is, kaj tio'n ne nur la parenc'ar'a'n posed'aĵ'o'n, sed ĉiu'j'n posed'aĵ'o'j'n kiu'j'n Håkon Sverrisson post'las'is.
Episkop'o Nikol'as
Ne ĉio'n, bon'a Dagfinn. Honor'u la ver'o'n: — reĝ'o Håkon re'ten'is broĉ'o'n kaj tiu'n or'a'n ring'o'n, kiu'n li port'as sur si'a brak'o.
HÅKON
Las'u tio'n kiel est'as; per la help'o de Di'o mi bon'e re'gajn'os hav'aĵ'o'j'n. Kaj nun, vasal'o'j kaj leĝ'ist'o'j, Vi preĝ'ej'a'j frat'o'j kaj estr'o'j kaj hirdanoj, nun est'as temp'o por vok'i al regn'a kun'sid'o, kiel decid'it'e est'as. Kun lig'it'a'j man'o'j mi sid'is ĝis ĉi tiu tag'o; mi pens'as, ke neni'u vir'o vol'as mal'laŭd'i, ke mi sopir'as mal'lig'i ili'n.
SKULE JARLO
Plur'ul'o'j stat'as kiel Vi, Håkon Håkonsson.
HÅKON
(atent'iĝ'as) Sinjor'o jarlo, kio'n Vi alud'as?
SKULE JARLO
Mi pens'as, ke ĉiu'j ni pretend'ant'o'j hav'as la sam'a'n kial'o'n por sopir'i. Ni ĉiu'j est'is sam'e streĉ'e lig'it'a'j; ĉar neni'u el ni sci'is kiom for'e'n li'a rajt'o valor'is.
Episkop'o Nikol'as
Mal'sekur'e est'is pri la afer'o'j de la eklezi'o kiel pri tiu'j de la land'o; sed nun far'u verdikt'o'n la leĝ'o de sankt'a reĝ'o Olaf.
DAGFINN BONDE
(du'on'laŭt'e) Nov'a'j ruz'aĵ'o'j!
(La vir'o'j de Håkon ar'ig'as si'n.)
HÅKON
(dev'ig'as si'n al trankvil'o, kaj ir'as kelk'a'j'n paŝ'o'j'n al la jarlo) Mi vol'as kred'i, ke mi ne kapt'is Vi'a'n opini'o'n. La fajr'o'pruv'o pruv'is mi'a'n alod'a'n rajt'o'n al la regn'o, kaj tial mi ne kompren'as i'o'n ali'a'n ol tio, ke la regn'a kun'sid'o dev'u don'i leĝ'a'n fort'o'n al la elekt'o de mi kiel reĝ'o'n, kio jam okaz'is en Eyrating antaŭ ses jar'o'j.
Plur'a'j Inter La Vir'o'j De La JARLO Kaj De SIGURD
Ne, ne, — ni ne'as!
SKULE JARLO
Tia neniam est'is la pens'o, kiam decid'iĝ'is hav'i regn'a'n kun'sid'o'n ĉi tie. Per'e de la fajr'o'pruv'o Vi ankoraŭ ne gajn'is la regn'o'n, sed nur pruv'is Vi'a'n rajt'o'n hodiaŭ, prezent'i Vi'n inter ni ali'a'j pretend'ant'o'j, kaj valid'ig'i la pretend'o'n, kiu'n Vi opini'as hav'i —
HÅKON
(reg'as si'n) Tio do mal'long'e kaj klar'e signif'as, ke dum ses jar'o'j mi sen'rajt'e port'is nom'o'n de reĝ'o, kaj dum ses jar'o'j, Vi jarlo, sen rajt'o reg'is la land'o'n kiel kurator'o por mi.
SKULE JARLO
Neniel. Iu dev'is port'i la nom'o'n de reĝ'o, kiam mi'a frat'o est'is mort'int'a. La Birkibejnoj, kaj plej'e Dagfinn Bonde, ag'is por Vi'a pretend'o, kaj efektiv'ig'is la elekt'o'n de Vi, antaŭ ol ni ali'ul'o'j pov'is antaŭ'e'n'ig'i ni'a'j'n postul'o'j'n.
Episkop'o Nikol'as
(al Håkon) La jarlo opini'as, ke tiu elekt'o don'is al Vi rajt'o'n uz'i la reĝ'a'n potenc'o'n sed ne posed'a'n rajt'o'n.
SKULE JARLO
Vi hav'is ĉiu'j'n rajt'o'j'n; sed kaj Sigurd Ribbung kaj Gutorm Ingason kaj mi konsider'as ni'n est'i sam'e proksim'a'j hered'ant'o'j, kiel Vi; kaj nun la leĝ'o divid'u inter ni kaj dir'u, kiu firm'e pren'u la hered'o'n por ĉiu'j temp'o'j.
Episkop'o Nikol'as
Ver'e dir'it'e la jarlo hav'as bon'a'n kial'o'n por si'a opini'o.
SKULE JARLO
Fajr'o'pruv'o'j kaj regn'a'j kun'ven'o'j est'is ambaŭ pli ol unu foj'o'n propon'it'a'j dum tiu'j ĉi jar'o'j, sed ĉiam io inter'ven'is. Kaj, sinjor'o Håkon, se Vi opini'is, ke Vi'a rajt'o est'is sen'sku'e firm'a je la unu'a reĝ'a elekt'o, kial Vi tamen don'is Vi'a'n aprob'o'n, ke la fajr'o'pruv'o nun far'iĝ'u?
DAGFINN BONDE
(incit'it'a) Tir'u glav'o'n, reĝanoj, kaj las'u ĝi'n divid'i!
Mult'a'j El La HIRDO
(sturm'as antaŭ'e'n) Frap'u per glav'o'j la mal'amik'o'j'n de la reĝ'o.
SKULE JARLO
(kri'as al la si'a'j) Neniu'n mort'ig'u! Neniu'n vund'ig'u! Nur ten'u ili'n for.
HÅKON
(re'ten'as la si'a'j'n) Eningu la glav'o'n ĉiu vir'o, kiu ĝi'n tir'is! Ing'u la glav'o'n, mi dir'as! (trankvil'e) Vi dek'obl'e mal'bon'ig'as la stat'o'n por mi per tia impet'o.
SKULE JARLO
Tiel vir'o'j atak'as vir'o'j'n en la tut'a land'o. Jen Vi vid'as, Håkon Håkonsson; nun mi opini'as ke plej bon'e montr'iĝ'is, kio'n Vi dev'os far'i, se la pac'o kaj la viv'o de hom'o'j grav'as por Vi.
HÅKON
(post mal'long'a pri'pens'ad'o) Jes — mi tio'n vid'as. (pren'as Ing'a per la man'o kaj turn'as si'n al unu el tiu'j, kiu'j star'as ĉe li) Torkell, vi est'is fidel'a vir'o en la hirdo de mi'a patr'o; pren'u ĉi tiu'n vir'in'o'n hejm'e'n al vi'a loĝ'ej'o, kaj est'u bon'a al ŝi; — ŝi est'is eg'e kar'a al Håkon Sverrisson. — Di'o ben'u vi'n, mi'a patr'in'o, — mi dev'as ir'i al regn'a kun'ven'o nun. (Ing'a prem'as li'a'n man'o'n kaj for'ir'as kun Torkell. Håkon silent'as moment'o'n, post'e antaŭ'e'n tret'as kaj dir'as klar'e) La leĝ'o verdikt'u; nur ĝi. Vi Birkibejnoj, kiu'j ĉe'est'is en Eyrating, kaj elekt'is mi'n reĝ'o, Vi est'as nun liber'ig'it'a'j de la ĵur'o, kiu'n Vi ĵur'is al mi tie. Vi Dagfinn, vi ne plu est'as mi'a marŝal'o; mi ne vol'as kun'ven'i kun marŝal'o aŭ hirdo, ne kun reĝanoj aŭ kun al'ĵur'it'a'j batal'ul'o'j; mi est'as mal'riĉ'a vir'o; mi'a tut'a hered'aĵ'o est'as broĉ'o kaj tiu or'a ring'o; — tio est'as povr'a posed'aĵ'o por salajr'i la serv'o'j'n de tiom da bon'a'j vir'o'j. Nu, Vi ali'a'j pretend'ant'o'j, nun ni est'as egal'a'j; mi vol'as neni'o'n hav'i por star'i antaŭ'e al Vi, krom la rajt'o kiu'n mi ricev'is de'supr'e, — tiu'n mi nek pov'as, nek vol'as divid'i kun iu. — Sonor'ig'u por regn'a kun'ven'o, kaj tiam Di'o verdikt'u kaj la leĝ'o de sankt'a reĝ'o Olaf. (El'ir'as kun si'a'j vir'o'j mal'dekstr'e'n; son'iĝ'as korn'o kaj trumpet'o tre for'e.)
Gregori'us JONSSON
(al la jarlo, kiam la amas'o est'as ek'for'ir'ant'a) Dum la fajr'o'pruv'o ŝajn'is al mi, ke vi est'as tim'em'a, sed nun vi aspekt'as ĝoj'e kaj esper'plen'e.
SKULE JARLO
(kontent'e) Ĉu vi vid'is, ke li hav'is la okul'o'j'n de Sverre kiam li parol'is? Bon'a est'os la elekt'o ĉu vi elekt'os li'n aŭ mi'n kiel reĝ'o'n.
Gregori'us JONSSON
(mal'trankvil'e) Sed ne ced'u. Pens'u pri ĉiu'j tiu'j kiu'j fal'os kun Vi'a afer'o.
SKULE JARLO
Jen mi star'as sur la fundament'o de leĝ'o kaj jur'o; nun mi ne kaŝ'as mi'n por la sankt'ul'o. (el'ir'as mal'dekstr'e'n kun si'a sekv'ant'ar'o)
Episkop'o Nikol'as
(rapid'ig'as si'n post Dagfinn Bonde) Cert'e ord'iĝ'os, bon'a Dagfinn, ord'iĝ'os; — sed ten'u la jarlon tre for'e de la reĝ'o, kiam li est'os elekt'it'a; — nur ten'u li'n tre for'e!
(Ĉiu'j el'ir'as mal'dekstr'e'n mal'antaŭ la preĝ'ej'o'n.)
(Mal'dekstr'e antaŭ'e est'as mal'alt'a fenestr'o; dekstr'e en'ir'ej'a pord'o; fon'e pli grand'a pord'o, kiu konduk'as al la reĝ'a hal'o. Apud la fenestr'o star'as tabl'o; ceter'e seĝ'o'j kaj benk'o'j.)
(Sinjor'in'o Ragnhild kaj Margrete ven'as el'de la pli mal'grand'a pord'o; Sigrid baldaŭ sekv'as.)
Sinjor'in'o RAGNHILD
En'e'n ĉi tie.
MARGRETE
Jes, ĉi tie est'as plej mal'lum'e.
Sinjor'in'o RAGNHILD
(ir'as al la fenestr'o) Kaj jen ni pov'as rigard'i mal'supr'e'n al la Tingejo.
MARGRETE
(si'n'gard'e rigard'as ekster'e'n) Jes, tie mal'antaŭ la preĝ'ej'o ili ĉiu'j est'as kun'ven'int'a'j. (turn'as si'n en plor'o) Tie mal'supr'e nun okaz'os tio, kio tir'os tiom mult'e post si.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Kiu morgaŭ reg'os ĉi tie en la hal'o?
MARGRETE
Ho, silent'u. Tia'n pez'a'n tag'o'n mi neniam pens'us viv'i.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ĝi dev'us ven'i; star'i kiel reĝ'a kurator'o ne est'is sufiĉ'a task'o por li.
MARGRETE
Jes — ĝi dev'is ven'i; la nur'a reĝ'a nom'o ne est'us sufiĉ'a por li.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Pri kiu vi parol'as?
MARGRETE
Pri Håkon.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Mi parol'is pri la jarlo.
MARGRETE
Ne viv'as pli el'star'a'j vir'o'j ol tiu'j du.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Vid'u Sigurd Ribbung! Kiel insid'e li sid'as, — ĝust'e kiel lup'o en katen'o.
MARGRETE
Jes vid'u —! Li inter'plekt'as la man'o'j'n antaŭ si sur la glav'supr'o, kaj ripoz'as la menton'o'n sur'e.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Li mord'as si'a'j'n lip'har'o'j'n kaj rid'as —.
MARGRETE
Kiel aĉ'e li rid'as.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Li sci'as, ke neni'u vol'as antaŭ'e'n'ig'i li'a'n pretend'o'n; — est'as tio, kio malic'ig'as li'n. — Kiu est'as tiu leĝ'ist'o, kiu nun parol'as?
MARGRETE
Est'as Gunnar Grjonbak.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ĉu li est'as por la jarlo?
MARGRETE
Ne, li cert'e est'as por la reĝ'o —
Sinjor'in'o RAGNHILD
(rigard'as ŝi'n) Por kiu est'as li, vi dir'as?
MARGRETE
Por Håkon Håkonsson.
Sinjor'in'o RAGNHILD
(rigard'as ekster'e'n; post mal'long'a de'ten'o) Kie sid'as Gutorm Ingason, — li'n mi ne vid'as.
MARGRETE
Mal'antaŭ si'a'j vir'o'j, tie plej mal'supr'e — en pied'long'a mantel'o.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Jes, tie.
MARGRETE
Aspekt'as kvazaŭ li hont'as —
Sinjor'in'o RAGNHILD
Est'as pro si'a patr'in'o.
MARGRETE
Tiel ne far'is Håkon.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Kiu parol'as nun?
MARGRETE
(rigard'as ekster'e'n) Tord Skolle, leĝ'ist'o de Ranagubernio.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ĉu li est'as por la jarlo?
MARGRETE
Ne — por Håkon.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Kiel ne'sku'ebl'e la jarlo sid'as aŭskult'ant'e.
MARGRETE
Håkon aspekt'as trankvil-silent'e — sed tamen fort'e. (vigl'e) Se star'us ĉi tie vir'o de for'e ven'int'a, li kon'us la du inter ĉiu'j la mil ali'ul'o'j.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Vid'u, Margrete; Dagfinn Bonde lok'ig'as or'um'it'a'n seĝ'o'n por Håkon —
MARGRETE
Pål Flida lok'ig'as simil'a'n al ĝi mal'antaŭ la jarlon —
Sinjor'in'o RAGNHILD
La vir'o'j de Håkon vol'as tio'n mal'help'i!
MARGRETE
La jarlo firm'e ten'as la seĝ'o'n —!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Håkon parol'as koler'e al li — (fuĝ'as kun kri'o de la fenestr'o) Ho, Jesuo Krist'o! Ĉu vi vid'is la okul'o'j'n — kaj la rid'o'n —! Ne, tio ne est'is la jarlo!
MARGRETE
(kiu en tim'eg'o sekv'is ŝi'n) Ankaŭ ne Håkon! Nek la jarlo nek Håkon!
SIGRID
(ĉe la fenestr'o) Ho aĉ'e, aĉ'e!
MARGRETE
Sigrid!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ĉu vi est'as ĉi tie?
SIGRID
Tiel profund'e'n ili dev'as pren'i la voj'o'n laŭ de'sub'e, por gajn'i al la reĝ'a seĝ'o.
MARGRETE
Ho, preĝ'u kun ni, ke ĉio turn'iĝ'u al la plej bon'a.
Sinjor'in'o RAGNHILD
(pal'a kaj konstern'e al Sigrid) Ĉu vi vid'is li'n —? Ĉu vi vid'is mi'a'n edz'o'n —? La okul'o'j'n kaj la rid'o'n, — mi ne re'kon'us li'n.
SIGRID
Ĉu li aspekt'is kiel Sigurd Ribbung!
Sinjor'in'o RAGNHILD
(mal'laŭt'e) Jes, li aspekt'is kiel Sigurd Ribbung!
SIGRID
Ĉu li rid'is kiel Sigurd?
Sinjor'in'o RAGNHILD
Jes, jes!
SIGRID
Do ni ĉiu'j dev'as preĝ'i!
Sinjor'in'o RAGNHILD
(kun mal'esper'a fort'o) La jarlo dev'as est'i elekt'at'a reĝ'o! Difekt'iĝ'as li'a anim'o, se li ne far'iĝ'os la plej el'star'a vir'o en la land'o!
SIGRID
(pli fort'e) Sekv'e ni ĉiu'j dev'as preĝ'i!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Tŝŝ, kio est'as tio! (ĉe la fenestr'o) Kia'j kri'o'j! Ĉiu'j vir'o'j ek'star'is; ĉiu'j standard'o'j kaj blazon'o'j sving'iĝ'as en la vent'o.
SIGRID
(kapt'as ŝi'a'n brak'o'n) Preĝ'u, vir'in'o! Preĝ'u por vi'a edz'o!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Jes, sankt'a Olaf, don'u al li la tut'a'n potenc'o'n en tiu ĉi land'o!
SIGRID
(sovaĝ'e) Neniu'n — neniu'n! Ali'e li ne sav'iĝ'os?
Sinjor'in'o RAGNHILD
Li dev'as hav'i la potenc'o'n. Ĉio bon'a en li ĝerm'os kaj flor'os, se li ricev'os ĝi'n. — El'rigard'u, Margrete! Aŭskult'u! (re'tir'as si'n paŝ'o'n mal'antaŭ'e'n) Jen lev'iĝ'as ĉiu'j man'o'j por ĵur'o!
MARGRETE
(aŭskult'as ĉe la fenestr'o)
Sinjor'in'o RAGNHILD
Di'o kaj sankt'a Olaf, por kiu est'as tio?
SIGRID
Preĝ'u!
MARGRETE
(aŭskult'as kaj per supr'e'n'lev'it'a man'o don'as sign'o'n por silent'o)
Sinjor'in'o RAGNHILD
(post iom) Parol'u! (De la Tingejo sonor'iĝ'as laŭt'e en korn'o kaj trumpet'o.)
Sinjor'in'o RAGNHILD
Di'o kaj sankt'a Olaf, por kiu tio est'as?
(Mal'long'a paŭz'o.)
MARGRETE
(Turn'as la kap'o'n kaj dir'as:) Nun ili pren'is Håkon Håkonsson kiel reĝ'o'n.
(La muzik'o por la reĝ'a procesi'o ek'son'as, unu'e mal'laŭt'e, post'e pli kaj pli proksim'e. Sinjor'in'o Ragnhild kroĉ'as si'n plor'ant'e al Sigrid, kiu silent'e konduk'as ŝi'n ekster'e'n dekstr'e; Margrete rest'as sen'mov'a, star'ant'e apog'at'a apud la fenestr'o'krad'o. La reĝ'a'j ŝild'ist'o'j mal'ferm'as la grand'a'j'n pord'o'j'n; oni rigard'as en la hal'o'n, kiu iom post iom plen'iĝ'as de la procesi'ant'o'j ven'ant'a'j de la Tingejo.)
HÅKON
(turn'as si'n ĉe la pord'o al Ivar Bodde) Port'u al mi la plum'o'n kaj vaks'o'n kaj silk'o'n, — pergamen'o'n mi hav'as ĉi en'e. (ir'as vigl'e al la tabl'o kaj el'met'as kelk'a'j'n rul'o'j'n da pergamen'o) Margrete, nun mi est'as reĝ'o!
MARGRETE
Mi salut'as mi'a'n sinjor'o'n kaj reĝ'o'n.
HÅKON
Dank'o'n! — (rigard'as ŝi'n, kaj pren'as ŝi'a'n man'o'n.) Pardon'u! Mi ne pens'is pri tio, ke ofend'iĝ'as Vi du.
MARGRETE
(tir'as al si la man'o'n) Ne ofend'iĝ'as mi, — Vi cert'e est'as reĝ'e nask'it'a.
HÅKON
(vigl'e) Jes, ĉu ne ĉiu hom'o dev'as dir'i tio'n, kiu memor'as, kiel mir'ind'e Di'o kaj la sankt'ul'o'j sav'is mi'n el ĉio mal'bon'a? Jar'aĝ'a la Birkibejnoj port'is mi'n super la mont'o'j'n en frost'o kaj veter'aĉ'o, kaj mez'e inter tiu'j, kiu'j insid'is kontraŭ mi'a viv'o. En Nidaros mi sav'iĝ'is sen'domaĝ'a for de la Bagloj, kiam ili brul'ig'is la urb'o'n kaj mort'ig'is tiom'a'j'n el ni'a'j vir'o'j, dum reĝ'o Ing'e mem apenaŭ sav'is si'n sur'ŝip'e'n grimp'ant'e laŭ la ankr'o'ŝnur'eg'o.
MARGRETE
Vi spert'is mal'dolĉ'a'n jun'ec'o'n.
HÅKON
(rigard'as ŝi'n skrutini'e) Imag'iĝ'as al mi, ke Vi est'us pov'int'a far'i ĝi'n pli mild'a.
MARGRETE
Mi?
HÅKON
Vi pov'us est'i al mi bon'a eduk'frat'in'o ĉiu'j'n tiu'j'n jar'o'j'n, kiam ni kresk'is kun'e.
MARGRETE
Sed ne okaz'is tiel.
HÅKON
Ne — tiel ne okaz'is; — ni ja rigard'is unu la ali'a'n, ambaŭ de si'a angul'o, sed mal'oft'e ni kun'parol'is — (sen'pacienc'e) Kie'n li mal'aper'is? (Ivar Bodde ven'as kun la skrib'il'o'j) Jen vi est'as; don'u!
(Håkon ek'sid'as ĉe la tabl'o kaj skrib'as. Iom post'e en'ven'as Skule jarlo; post li Dagfinn Bonde, episkop'o Nikol'as kaj Vegard Veradal.)
HÅKON
(ek'rigard'as kaj mal'supr'e'n met'as la plum'o'n) Sinjor'o jarlo, ĉu vi sci'as kio'n jen mi skrib'as! (La jarlo proksim'iĝ'as) Est'as al mi'a patr'in'o; mi dank'as ŝi'n por ĉio bon'a, kaj kis'as ŝi'n mil foj'o'j'n — jen en la leter'o, Vi kompren'as. Ŝi send'iĝ'os orient'e'n al Borgarsyssel, kaj viv'u tie kun reĝ'a honor'o.
SKULE JARLO
Vi ne vol'as re'ten'i ŝi'n en la reĝ'a kort'eg'o.
HÅKON
Ŝi est'as tro kar'a por mi, jarlo; — reĝ'o ne dev'as hav'i ĉe si iu'n, kiu est'as tro kar'a por li; reĝ'o dev'as ag'i kun liber'a'j man'o'j, star'i sol'a, ne est'i konduk'at'a, ne log'at'a. Est'as tiom pli'bon'ig'end'a en Norvegi'o. (daŭr'ig'as skrib'i)
VEGARD VERADAL
(mal'laŭt'e al episkop'o Nikol'as) Est'is mi'a konsil'o, tio ĉi pri Ing'a reĝ'patr'in'o.
Episkop'o Nikol'as
Mi tuj kon'is Vi'n laŭ la konsil'o.
VEGARD VERADAL
Sed nun pag'o'n por pag'o.
Episkop'o Nikol'as
Atend'u. Mi ten'os kio'n mi promes'is.
HÅKON
(don'as la pergamen'o'j'n al Ivar Bodde) Kun'plekt'u, kaj port'u mem al ŝi kun mult'a'j kor'a'j salut'o'j —.
IVAR BODDE
(ĵet'int'e ek'rigard'o'n en la pergamen'o'n) Sinjor'o — jam hodiaŭ, Vi skrib'as —!
HÅKON
Nun la vent'o est'as favor'a; ĝi blov'as sud'e'n laŭ la fjord'o.
DAGFINN BONDE
(mal'rapid'e) Memor'u, sinjor'o reĝ'o, ke ŝi kuŝ'is la tut'a'n nokt'o'n sur la altar'ŝtup'o en preĝ'o kaj fast'o.
IVAR BODDE
Kaj cert'e ŝi est'as lac'a post la fajr'o'pruv'o.
HÅKON
Ver'e, ver'e; — mi'a bon'a kar'a patr'in'o —! (pri'pens'as) Jes, se ŝi est'as tro lac'a, ŝi atend'u ĝis morgaŭ.
IVAR BODDE
Vi'a vol'o plen'um'iĝ'os. (antaŭ'e'n'met'as ali'a'n pergamen'o'n) Sed jen la ali'aĵ'o, sinjor'o.
HÅKON
La ali'aĵ'o? — Ivar Bodde, mi ne pov'as.
DAGFINN BONDE
(montr'as al la leter'o al Ing'a) Vi tamen pov'is tio'n.
IVAR BODDE
Ĉio pek'a est'u romp'ot'a.
Episkop'o Nikol'as
(kiu inter'temp'e proksim'iĝ'is) Lig'u nun la man'o'j'n de la jarlo, reĝ'o Håkon.
HÅKON
(mal'laŭt'e) Ĉu Vi opini'as, ke tio est'as neces'a.
Episkop'o Nikol'as
Vi neniam aĉet'os pac'o'n por la land'o pli mal'kar'e.
HÅKON
Mi do pov'as. Al mi la plum'o! (skrib'as)
SKULE JARLO
(al la episkop'o, kiu ir'as dekstr'e'n) Aspekt'e la reĝ'o klin'as al Vi la orel'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Por Vi'a avantaĝ'o.
SKULE JARLO
Ĉu tio'n Vi dir'as?
Episkop'o Nikol'as
Antaŭ vesper'o Vi dank'os mi'n. (Li mal'proksim'iĝ'as.)
HÅKON
(etend'as la pergamen'o'n) Leg'u tio'n, jarlo.
SKULE JARLO
(leg'as; rigard'as la reĝ'o'n en surpriz'o, kaj dir'as du'on'laŭt'e:) Vi romp'as ĉiu'n rilat'o'n kun Kanga la jun'a?
HÅKON
Kun Kanga, kiu'n mi am'is super ĉio en la mond'o. De hodiaŭ ŝi neniam est'u renkont'at'a sur la voj'o de la reĝ'o.
SKULE JARLO
Grav'a est'as tio, kio'n Vi jen far'as, Håkon — mi sci'as el mi mem, kiom tio kost'as —
HÅKON
For kiu ajn, kiu est'as tro kar'a al la reĝ'o. — Kun'lig'u la leter'o'n. (don'as ĝi'n al Ivar Bodde)
Episkop'o Nikol'as
(klin'as si'n super la seĝ'o'n) Sinjor'o Reĝ'o, nun vi gajn'is etap'o'n al la amik'ec'o de la jarlo.
HÅKON
(etend'as al li la man'o'n) Dank'o'n, episkop'o Nikol'as; vi konsil'is al mi la plej bon'a'n. Pet'u favor'o'n, kaj ĝi al vi don'iĝ'os.
Episkop'o Nikol'as
Vi vol'as?
HÅKON
Tio'n mi promes'as al Vi je mi'a reĝ'a vort'o.
Episkop'o Nikol'as
Do far'u Vegard Veradal administr'ant'o en Hålogalando.
HÅKON
Vegard? Li cert'e est'as la plej fidel'a amik'o, kiu'n mi hav'as; mal'volont'e mi send'as li'n tiel for'e'n de mi.
Episkop'o Nikol'as
La reĝ'a amik'o dev'as est'i reĝ'e pag'at'a. Lig'u la jarlon tiel, kiel mi konsil'is, kaj vi est'os sekur'a por ĉiu'j temp'o'j.
HÅKON
(pren'as foli'o'n de pergamen'o) Vegard hav'u la administr'ad'o'n en Hålogalando. (skrib'ant'e) Jen mi don'as al li mi'a'n reĝ'a'n leter'o'n pri tio. (La episkop'o mal'proksim'iĝ'as.)
SKULE JARLO
(proksim'iĝ'as al la tabl'o) Kio'n Vi jen skrib'as?
HÅKON
(etend'as al li la foli'o'n) Leg'u.
SKULE JARLO
(leg'as kaj rigard'as la reĝ'o'n pri'pens'e) Vegard Veradal? En Hålogalando?
HÅKON
En la nord'a region'o, kiu est'as vak'ant'a.
SKULE JARLO
Ĉu Vi ne memor'as, ke ankaŭ Andres Skjaldarband administr'as tie nord'e? Tiu'j du est'as amar'a'j mal'amik'o'j; — Andres Skjaldarband ten'as si'n al mi —
HÅKON
(rid'et'as kaj ek'star'as) Kaj Vegard al mi. Tial tiu'j du pac'iĝ'u plej ebl'e fru'e. De nun ne dev'as est'i iu mal'akord'o inter la vir'o'j de la reĝ'o kaj tiu'j de la jarlo.
Episkop'o Nikol'as
Hm, tio ĉi pov'us baldaŭ ir'i erar'voj'e! (proksim'iĝ'as en mal'trankvil'o)
SKULE JARLO
Vi pens'as profund'e kaj saĝ'e, Håkon.
HÅKON
(varm'e) Skule jarlo, hodiaŭ mi pren'is de Vi la regn'o'n, — sed las'u vi'a'n fil'in'o'n divid'i ĝi'n kun mi!
SKULE JARLO
Mi'a'n fil'in'o'n!
MARGRETE
Di'o!
HÅKON
Margrete, — ĉu Vi vol'as est'i reĝ'in'o?
MARGRETE
(silent'as)
HÅKON
(pren'as ŝi'a'n man'o'n) Respond'u al mi.
MARGRETE
(mal'laŭt'e) Mi volont'e est'u Vi'a edz'in'o.
SKULE JARLO
(kun man'prem'o) Pac'o kaj konsent'o el'kor'e.
HÅKON
Dank'o'n!
IVAR BODDE
(al Dagfinn) Laŭd'o al la ĉiel'o; nun tag'iĝ'as.
DAGFINN BONDE
Mi preskaŭ kred'as. Tiel bon'e mi neniam antaŭ'e ŝat'is la jarlon.
Episkop'o Nikol'as
(mal'antaŭ'e) Ĉiam surgarde, bon'a Dagfinn, — ĉiam surgarde.
IVAR BODDE
(al Vegard) Nun Vi est'as administr'ant'o en Hålogalando; jen est'as la reĝ'a man'o por tio. (don'as al li la leter'o'n)
VEGARD VERADAL
Mi post'e dank'os la reĝ'o'n por li'a grac'o. (vol'as for'ir'i)
Episkop'o Nikol'as
(halt'ig'as li'n) Andres Skjaldarband est'as akr'a ul'o; ne las'u Vi'n sub'iĝ'i.
VEGARD VERADAL
Ĝis nun ĝi ne sukces'is por iu. (el'ir'as)
Episkop'o Nikol'as
(sekv'as ) Est'u kiel rok'o kaj silik'o kontraŭ Andres Skjaldasband, — kaj ceter'e kun'pren'u mi'a'n ben'o'n.
IVAR BODDE
(kiu atend'is mal'antaŭ la reĝ'o kun la pergamen'o'j en la man'o) Jen la leter'o'j, sinjor'o —
HÅKON
Bon'e; don'u ili'n al la jarlo.
IVAR BODDE
Al la jarlo? Ĉu Vi ne vol'as sur'met'i la sigel'o'n?
HÅKON
Tio'n la jarlo ja kutim'e far'as; — li hav'as la sigel'o'n.
IVAR BODDE
(mal'laŭt'e) Jes ĝis nun, — tiom long'e kiom li est'is Vi'a kurator'o; — sed nun!
HÅKON
Nun kiel antaŭ'e; — la jarlo hav'as la sigel'o'n. (mal'proksim'iĝ'as)
SKULE JARLO
Don'u al mi la leter'o'j'n, Ivar Bodde. (Ir'as al la tabl'o kun ili, el'pren'as la regn'a'n sigel'o'n, kiu'n li port'as kaŝ'it'a en la zon'o, kaj sigel'as dum tio kio sekv'as)
Episkop'o Nikol'as
(du'on'laŭt'e) Håkon Håkonsson est'as reĝ'o — kaj la jarlo hav'as la sigel'o'n de la reĝ'o; — cert'e aranĝ'iĝ'os, aranĝ'iĝ'os.
HÅKON
Kio'n Vi dir'as, sinjor'o episkop'o?
Episkop'o Nikol'as
Mi dir'as, Di'o kaj Sankt'o Olaf gard'as si'a'n sankt'a'n eklezi'o'n. (ir'as en la reĝ'a'n hal'o'n)
HÅKON
(proksim'iĝ'as al Margrete) Saĝ'a reĝ'in'o pov'as efik'i grand'a'j'n ag'o'j'n en la land'o; Vi'n mi kuraĝ'is sekur'e elekt'i, ĉar mi sci'as ke vi est'as saĝ'a.
MARGRETE
Nur tio!
HÅKON
Kio'n vi alud'as?
MARGRETE
Neni'o'n, neni'o'n, sinjor'o.
HÅKON
Kaj Vi ne riproĉ'as mi'n, kvankam Vi mal'kapt'is bel'a'j'n dezir'o'j'n pro mi?
MARGRETE
Mi ne mal'kapt'is bel'a'j'n dezir'o'j'n pro Vi.
HÅKON
Kaj Vi vol'as star'i proksim'e al mi, kaj don'i al mi bon'a'j'n konsil'o'j'n?
MARGRETE
Mi volont'e vol'as star'i proksim'e al Vi.
HÅKON
Kaj don'i al mi bon'a'j'n konsil'o'j'n. Dank'o'n pro tio; konsil'o'j de vir'in'o'j util'as al ĉiu vir'o; kaj de nun mi hav'as neniu'n ali'a'n ol Vi, — mi'a'n patr'in'o'n mi dev'is for'send'i —
MARGRETE
Jes, ŝi est'is al vi tro kar'a.
HÅKON
Kaj mi est'as reĝ'o. Adiaŭ, Margrete! Vi ankoraŭ est'as tro jun'a; sed ven'ont'a'n somer'o'n ni'a ge'edz'iĝ'a fest'o okaz'os. — kaj de tiu moment'o mi promes'as ten'i Vi'n ĉe mi en ĉiu dec'a fid'o kaj honor'o.
MARGRETE
(rid'et'as mal'ĝoj'e) Jes, mi sci'as ke daŭr'os long'e ĝis Vi send'os mi'n for.
HÅKON
(vigl'e) Send'i Vi'n for? Tio'n mi neniam far'os!
MARGRETE
(kun larm'o'plen'a'j okul'o'j) Ne, tio'n Håkon far'os nur pri tiu'j, kiu'j est'as al li tro kar'a'j. (ir'as al la el'ir'ej'a pord'o. Håkon pens'em'e post'rigard'as ŝi'n.)
Sinjor'in'o RAGNHILD
(de dekstr'e) La reĝ'o kaj la jarlo tiom long'e ĉi tie! La tim'o mort'ig'as mi'n; — Margrete, kio'n la reĝ'o dir'is kaj far'is?
MARGRETE
Ho, mult'e! Last'e li nom'is administr'ant'o'n kaj reĝ'in'o'n.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Vi, Margrete!
MARGRETE
(ĉirkaŭ'brak'as la kol'o'n de la patr'in'o) Jes!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Vi far'iĝ'os reĝ'in'o!
MARGRETE
Nur reĝ'in'o; — Sed mi pens'as ke mi tamen est'as ĝoj'a pro tio. (Ŝi kaj la patr'in'o kun'e el'ir'as dekstr'e.)
SKULE JARLO
(al Ivar Bodde) Jen ni'a'j leter'o'j; port'u ili'n al la reĝ'a patr'in'o kaj al Kanga. (Ivar Bodde klin'as si'n kaj for'ir'as.)
DAGFINN BONDE
(ĉe la hal'a pord'o) La ĉef'episkop'o de Nidaros dezir'as komunik'i al reĝ'o Håkon Håkonsson si'a'n omaĝ'o'n!
HÅKON
(spir'as per plen'a brust'o) Fin'e mi est'as reĝ'o de Norvegi'o. (ir'as en la hal'o'n)
SKULE JARLO
(kaŝ'as la reĝ'a'n sigel'o'n en la zon'o'n) Sed mi reg'as land'o'n kaj regn'o'n.
Kurten'o
(La festen'a hal'o en la reĝ'a kort'eg'o en Ber'gen. Ark'a fenestr'o mez'e sur la fon'a mur'o. Laŭ tiu est'as estrad'o kun sid'lok'o'j por la vir'in'o'j. Ĉe la mal'dekstr'a long'a mur'o star'as la reĝ'a seĝ'o kelk'a'j'n ŝtup'o'j'n super la plank'o; mez'e sur la kontraŭ'a mur'o est'as grand'a en'ir'ej'a pord'o. Standard'o'j, blazon'o'j, ŝild'o'j, arm'il'o'j kaj mult'kolor'a'j tapiŝ'o'j pend'as sur la mur'kolon'o'j kaj de la el'tranĉ'it'a lign'a plafon'o. Ĉirkaŭ'e en la hal'o star'as tabl'o'j por trink'aĵ'o'j kun kruĉ'o'j, trink'korn'o'j, kaj pokal'o'j.)
(Reĝ'o Håkon sid'as sur la estrad'o ĉe Margrete, Sigrid, sinjor'in'o Ragnhild kaj mult'a'j alt'rang'a'j vir'in'o'j. Ivar Bodde star'as mal'antaŭ la seĝ'o de la reĝ'o. Ĉirkaŭ la trink'aĵ-tabl'o'j la vir'o'j de la reĝ'o kaj la jarlo kun gast'o'j sid'ant'a'j sur benk'o'j. Ĉe la plej antaŭ'a tabl'o dekstr'e sid'as inter ali'ul'o'j Dagfinn Bonde, Gregori'us Jonsson kaj Pål Flida. Skule jarlo kaj episkop'o Nikol'as lud'as ŝak'o'n ĉe tabl'o mal'dekstr'e. La serv'ist'o'j de la jarlo al'ven'as kaj el'ir'as port'ant'a'j trink'aĵ'o'j'n. El apud'a ĉambr'o aŭd'iĝ'as muzik'o dum la sekv'a'j scen'o'j.)
DAGFINN BONDE
Nun pas'as jam la kvin'a tag'o, kaj ankoraŭ la serv'ist'o'j sam'e rapid'e sur'tabl'ig'as plen'a'j'n kruĉ'o'j'n.
PÅL FLIDA
Neniam est'is la kutim'o de la jarlo mal'sat'ig'i si'a'j'n gast'o'j'n.
DAGFINN BONDE
Ja aspekt'as tiel. Pri tia glor'a reĝ'a nupt'o neniam antaŭ'e rakont'iĝ'is en Norvegi'o.
PÅL FLIDA
Skule jarlo ja neniam antaŭ'e don'is fil'in'o'n edz'in'e.
DAGFINN BONDE
Ver'e, ver'e; la jarlo est'as potenc'a vir'o.
HIRDANO
Dispon'as la tri'on'o'n de la regn'o. Tio est'as pli ol iu ajn jarlo hav'is pas'int'e.
PÅL FLIDA
La part'o de la reĝ'o tamen est'as pli grand'a.
DAGFINN BONDE
Pri tio ni ne parol'u ĉi tie; nun ni est'as amik'o'j kaj bon'e re'pac'ig'it'a'j. (trink'as kun Pål.) Las'u la reĝ'o'n est'i reĝ'o kaj la jarlon jarlo.
PÅL FLIDA
(rid'as) Facil'e aŭd'iĝ'as de vi, ke vi est'as reĝano.
DAGFINN BONDE
Tio dev'as ankaŭ la jarlanoj est'i.
PÅL FLIDA
Neniam tio. Ni ĵur'is ĵur'o'n al la jarlo, sed ne al la reĝ'o.
DAGFINN BONDE
Tio pov'os ankoraŭ okaz'i.
Episkop'o Nikol'as
(mal'laŭt'e al la jarlo dum la lud'ad'o) Ĉu vi aŭd'as, kio'n Dagfinn Bonde dir'as?
SKULE JARLO
(ne supr'e'n'rigard'ant'e) Mi tamen aŭd'as.
Gregori'us JONSSON
(rigard'as signif'o'plen'e al Dagfinn) Ĉu la reĝ'o i'o'n tia'n pri'pens'as?
DAGFINN BONDE
Nu nu, — las'u tio'n; — neni'u mal'akord'o hodiaŭ.
Episkop'o Nikol'as
La reĝ'o vol'as ĵur'e lig'i vi'a'j'n vir'o'j'n, jarlo.
Gregori'us JONSSON
(pli fort'e) Ĉu la reĝ'o i'o'n tia'n pri'pens'as, mi demand'as?
DAGFINN BONDE
Mi ne respond'as. Ni trink'u por pac'o kaj amik'ec'o inter la reĝ'o kaj la jarlo. La bier'o est'as bon'a.
PÅL FLIDA
Ĝi ankaŭ hav'is bon'a'n temp'o'n por ferment'i.
Gregori'us JONSSON
Tri foj'o'j'n la jarlo pret'ig'is la nupt'o'n; tri foj'o'j'n la reĝ'o promes'is ven'i, — tri foj'o'j'n li tromp'is.
DAGFINN BONDE
Mal'laŭd'u la jarlon pro tio; li don'is al ni sufiĉ'o'n por pri'zorg'i en Viken.
PÅL FLIDA
Sigurd Ribbung don'is al vi ankoraŭ pli por pri'zorg'i en Verm'land'o, laŭ tio kio dir'iĝ'as.
DAGFINN BONDE
(flam'iĝ'e) Jes, kiu est'is tiu, kiu liber'ig'is Sigurd Ribbung?
Gregori'us JONSSON
Sigurd Ribbung for'kur'is de ni en Nidaros, tio est'as kon'at'a por ĉiu'j.
DAGFINN BONDE
Sed ne est'as kon'at'a por iu'j, ke Vi mal'help'is li'n.
Episkop'o Nikol'as
(al la jarlo, kiu pri'pens'as iu'n mov'o'n) Ĉu vi aŭd'as, jarlo, — est'is Vi, kiu el'las'is Sigurd Ribbung.
SKULE JARLO
(mov'as) Tiu kant'o est'as mal'nov'a.
Gregori'us JONSSON
(al Dagfinn) Mi tamen pens'is, ke vi aŭd'is pri la island'an'o, Andres Torsteinsson, amik'o de Sigurd Ribbung —
DAGFINN BONDE
Jes; kiam Sigurd est'is for'kur'int'a, Vi pend'ig'is la island'an'o'n, tio'n mi sci'as.
Episkop'o Nikol'as
(mov'as kaj dir'as rid'ant'e al la jarlo:) Nun mi frap'as la peon'o'n, sinjor'o jarlo.
SKULE JARLO
(aŭd'ebl'et'e) Frap'u ĝi'n; peon'o ne mult'e valor'as. (mov'as pec'o'n)
DAGFINN BONDE
Jes, tio'n la island'an'o spert'is, kiam Sigurd Ribbung for'kur'is al Verm'land'o.
(Sub'prem'at'a rid'o inter la reĝanoj; la inter'parol'o daŭr'as mal'laŭt'e; tuj post'e en'ven'as vir'o, kiu flustr'as al Gregori'us Jonsson.)
Episkop'o Nikol'as
Kaj nun mi far'as jen'a'n mov'o'n; kaj vi est'as perd'int'a.
SKULE JARLO
Aspekt'as tiel.
Episkop'o Nikol'as
(klin'iĝ'ant'e mal'antaŭ'e'n en la seĝ'o) Vi ne bon'e defend'is la reĝ'o'n dum la last'a'j mov'o'j.
SKULE JARLO
(fal'frap'as la pec'o'j'n kaj ek'star'as) Post long'e mi lac'iĝ'is est'i reĝ'defend'ant'o.
Gregori'us JONSSON
(proksim'iĝ'as kaj dir'as mal'laŭt'e:) Sinjor'o Jarlo, Jostein Tamb inform'as, ke nun la ŝip'o kuŝ'as pret'a por for'vel'o.
SKULE JARLO
(mal'laŭt'e) Bon'e. (el'pren'as sigel'it'a'n pergamen'o'n) Jen la leter'o.
Gregori'us JONSSON
(sku'as la kap'o'n) Jarlo, jarlo, — ĉu tio est'as konsil'ind'a?
SKULE JARLO
Kio?
Gregori'us JONSSON
Ĝi port'as la reĝ'a'n sigel'o'n.
SKULE JARLO
Est'as por la bon'o de la reĝ'o ke mi ag'as.
Gregori'us JONSSON
Do las'u al la reĝ'o mem rifuz'i la ofert'o'n.
SKULE JARLO
Tio'n li ne far'os, se li pov'os decid'i. Ĉiu'j li'a'j pens'o'j kaj atent'o est'as turn'at'a'j al sub'jug'o de la Ribbungoj; tial li vol'as sekur'ig'i si'n en ĉiu'j flank'o'j.
Gregori'us JONSSON
Saĝ'a pov'as est'i tio, kio'n Vi nun far'as, — sed est'as danĝer'a.
SKULE JARLO
Las'u tio'n al mi. Send'u la leter'o'n, kaj dir'u al Jostein, ke li tuj for'vel'u.
Gregori'us JONSSON
Far'iĝ'os kiel Vi ordon'as.
(el'ir'as dekstr'e kaj re'ven'as iom post'e)
Episkop'o Nikol'as
(al la jarlo) Aspekt'e Vi hav'as mult'o'n pri'zorg'end'a'n.
SKULE JARLO
Sed bagatel'a'n dank'o'n.
Episkop'o Nikol'as
La reĝ'o ek'star'is.
(Håkon proksim'iĝ'as; ĉiu'j vir'o'j ek'star'as de ĉe la tabl'o'j.)
HÅKON
(al la episkop'o) Eg'e dev'as ĝoj'ig'i ni'n, kiel san'a kaj fort'a Vi ten'is Vi'n ĉi tiu'j'n gaj'a'j'n tag'o'j'n.
Episkop'o Nikol'as
Ek'flagr'as kelk'foj'e, sinjor'o reĝ'o; tamen ne long'e daŭr'os. Mi kuŝ'is mal'san'a la tut'a'n vintr'o'n.
HÅKON
Nu ja, — Vi viv'is fort'a'n viv'o'n, riĉ'a'n je mult'a'j fam'a'j ag'o'j.
Episkop'o Nikol'as
(sku'as la kap'o'n) Ho, est'as lim'o por tio; mi hav'as ankoraŭ mult'o'n ne'far'it'a'n. Ke mi sci'us, ĉu mi hav'us temp'o'n por ĉio.
HÅKON
La viv'ant'o'j dev'as pren'i hered'o'n post tiu'j, kiu'j for'ir'as, estim'ind'a sinjor'o; ni ĉiu'j ja vol'as la plej bon'a'n por land'o kaj popol'o. (turn'as si'n al la jarlo) Io eg'e mir'ig'as mi'n; neni'u el ni'a'j administr'ant'o'j en Hålogalando ven'is al la edz'iĝ'fest'o.
SKULE JARLO
Jes, ver'e; Andres Skjaldarband mi cert'e atend'is.
HÅKON
(rid'et'ant'e) Kaj ankaŭ Vegard Veradal.
SKULE JARLO
Ankaŭ Vegard, jes.
HÅKON
(ŝerc'e) Kaj mi esper'as, ke Vi est'us li'n pli bon'e akcept'int'a, ol antaŭ sep jar'o'j sur la kaj'o en Oslo, kiam Vi pik'is li'a'n vang'o'n, tiel ke la glav'o mem el'tranĉ'is si'n.
SKULE JARLO
(rid'as si'n'ĝen'e) Jes, kiam Gunnulf, vi'a patr'in'flank'a onkl'o, hak'tranĉ'is la rekt'a'n man'o'n de Sir'a Ejliv, mi'a plej bon'a amik'o kaj konsil'ant'o.
Episkop'o Nikol'as
(gaj'e) Kaj kiam Dagfinn Bonde kaj la hirdanoj star'ig'is nokt'a'n gard'o'n sur la reĝ'a ŝip'o, kaj dir'is, ke la reĝ'o ne est'as sekur'a sub la defend'o de la jarlo!
HÅKON
(serioz'e) Tiu'j tag'o'j est'as for'pas'int'a'j kaj forges'it'a'j.
DAGFINN BONDE
(proksim'iĝ'as) Nun ni pov'as sonor'ig'i por arm'il'lud'o mal'supr'e sur la lud'ej'o, se plaĉ'as al Vi, sinjor'o.
HÅKON
Bon'e. Hodiaŭ ni akcept'as ĉiu'n ĝoj'o'n; morgaŭ ni de'nov'e komenc'os pens'i pri la Ribbungoj kaj la jarlo en la Orkadoj.
Episkop'o Nikol'as
Jes, li ja rifuz'as pag'i la impost'o'n?
HÅKON
Se mi hav'us la Ribbungoj for de la nuk'o, mi mem vel'us okcident'e'n.
(Håkon ir'as al la estrad'o, etend'as la man'o'n al Margrete kaj konduk'as ŝi'n el'e'n dekstr'e; iom post iom la ali'ul'o'j sekv'as.)
Episkop'o Nikol'as
(al Ivar Bodde) Aŭskult'u iom'et'e. Kiu est'as tiu vir'o nom'it'a Jostein Tamb?
IVAR BODDE
Est'as ĉi tie mar'ist'o el la Orkadoj, kiu tiel nom'iĝ'as.
Episkop'o Nikol'as
El la Orkadoj? Nu tiel. Kaj nun li vel'os hejm'e'n.
IVAR BODDE
Jes, li ja tio'n far'os.
Episkop'o Nikol'as
(pli silent'e) Kun valor'a karg'o, Ivar Bodde!
IVAR BODDE
Gren'o kaj teks'aĵ'o'j, mi opini'as.
Episkop'o Nikol'as
Kaj leter'o de Skule jarlo.
IVAR BODDE
(ek'mir'e) Al kiu?
Episkop'o Nikol'as
Mi ne sci'as; — kun reĝ'a sigel'o —
IVAR BODDE
(kapt'as li'a'n brak'o'n) Sinjor'o episkop'o, — ĉu est'as kiel vi dir'as?
Episkop'o Nikol'as
Tŝŝ, ne miks'u mi'n en tiu'n afer'o'n. (mal'proksim'iĝ'as)
IVAR BODDE
Do mi tuj dev'as —! Dagfinn Bonde! Dagfinn! Dagfinn —! (prem'as si'n tra la amas'o ĉe la el'ir'pord'o)
Episkop'o Nikol'as
(simpati'ant'e al Gregori'us Jonsson) Neni'u tag'o sen domaĝ'o al iu pri hav'aĵ'o aŭ liber'ec'o!
Gregori'us JONSSON
Pri kiu nun?
Episkop'o Nikol'as
Povr'a mar'ist'o, — Jostein Tamb ŝajn'as al mi, ke oni nom'is li'n.
Gregori'us JONSSON
Jostein —?
Episkop'o Nikol'as
Dagfinn Bonde vol'as mal'permes'i al li for'vel'i.
Gregori'us JONSSON
Ĉu Dagfinn vol'as mal'permes'i al li, vi dir'as?
Episkop'o Nikol'as
Ĝust'e nun li el'ir'is.
Gregori'us JONSSON
Pardon'u mi'n, sinjor'o, mi dev'as rapid'iĝ'i —
Episkop'o Nikol'as
Jes, far'u tio'n, bon'a vasal'o! — Dagfinn Bonde est'as tiom ek'furioz'a.
(Gregori'us Jonsson rapid'eg'as el'e'n dekstr'e inter la rest'ant'a ĉe'est'ant'ar'o; nur Skule jarlo kaj episkop'o Nikol'as rest'as en la hal'o.)
SKULE JARLO
(paŝ'as en pens'o'j tie'n kaj re'e'n; subit'e li kvazaŭ vek'iĝ'as; li rigard'as ĉirkaŭ'e kaj dir'as:) Kiel silent'e subit'e far'iĝ'is.
Episkop'o Nikol'as
La reĝ'o el'ir'is.
SKULE JARLO
Kaj ĉiu'j hom'o'j sekv'is li'n.
Episkop'o Nikol'as
Ĉiu'j krom Vi.
SKULE JARLO
Est'as io grand'a, tio, est'i reĝ'o.
Episkop'o Nikol'as
(si'n'gard'e) Ĉu Vi ŝat'us prov'i tio'n, jarlo?
SKULE JARLO
(rid'et'as serioz'e) Mi est'as prov'int'a tio'n; ĉiu'n dorm'graved'a'n nokt'o'n mi est'as reĝ'o en Norvegi'o.
Episkop'o Nikol'as
Sonĝ'o'j avert'as.
SKULE JARLO
Ili ankaŭ tent'as.
Episkop'o Nikol'as
Apenaŭ Vi'n. Pas'int'e, tio'n mi pov'as kompren'i; — sed nun, kiam Vi hav'as la tri'on'o'n de la regn'o, reg'as kiel la unu'a vir'o en la land'o kaj est'as la patr'o de la reĝ'in'o —
SKULE JARLO
Plej'e nun, — plej'e nun.
Episkop'o Nikol'as
Neni'o'n kaŝ'u! Konfes'u; ĉar Vi cert'e port'as grand'a'n sufer'o'n.
SKULE JARLO
Plej'e nun, kiel mi dir'as. Tio est'as la grand'a kondamn'o, kiu prem'kuŝ'as sur mi'a viv'o; star'i tiel proksim'e al la stat'o plej alt'a — nur fend'a faŭk'o dis'ig'as — salt'o trans'e'n, — ali'flank'e est'as reĝ'a nom'o kaj purpur'a mantel'o kaj tron'o kaj potenc'o kaj ĉio; ĉiu'n tag'o'n mi hav'as tio'n antaŭ la okul'o'j — sed neniam trans'ven'os.
Episkop'o Nikol'as
Ver'e, ver'e, jarlo.
SKULE JARLO
Kiam ili elekt'is Guthorm Sigurdsson kiel reĝ'o'n, mi est'is en la plen'a fort'o de mi'a jun'ec'o; tiam est'is kvazaŭ laŭt'e kri'is en mi: For, tiu infan'o, — mi est'as la matur'a, fort'a vir'o! — sed Guthorm est'is fil'o de reĝ'o; est'is faŭk'o inter mi kaj la tron'o.
Episkop'o Nikol'as
Vi ne kuraĝ'is —
SKULE JARLO
Post'e Erling Steinvegg salut'iĝ'is kiel reĝ'o de la Slittungoj. Tiam de'nov'e kri'is en'e en mi: Skule est'as pli grand'a estr'o ol Erling Steinvegg! Sed mi est'us dev'int'a romp'i kun la Birkibejnoj; — tio est'is la faŭk'o tiam.
Episkop'o Nikol'as
Kaj Erling far'iĝ'is reĝ'o de la Slittungoj, kaj post'e por la Ribbungoj, kaj Vi atend'is!
SKULE JARLO
Mi atend'is la mort'o'n de Guthorm.
Episkop'o Nikol'as
Kaj Guthorm mort'is, kaj Ing'e Bårdsson, Vi'a frat'o, far'iĝ'is reĝ'o.
SKULE JARLO
Jen mi atend'is la mort'o'n de mi'a frat'o. Li est'is mal'san'a ek'de la unu'a paŝ'o; ĉiu'n maten'o'n, kiam ni renkont'iĝ'is por la sankt'a mes'o, mi sid'is kaŝ'rigard'ant'e, ĉu la mal'san'o ne est'us pli grav'a. Ĉiu ek'tir'o de dolor'o pas'ant'a sur li'a vizaĝ'o est'is por mi kiel blov'et'o en la vel'o kaj port'is mi'n pli proksim'e'n al la tron'o. Ĉiu ĝem'spir'o kiu mal'akr'ig'is li'a'n sufer'o'n kaj angor'o'n, son'is por mi kiel korn'o kaj klarion'o for'e sub la dekliv'o'j, kiel mesaĝ'o'j ven'ant'a'j de for'e por anonc'i, ke nun mi dev'us pren'i la reg'ad'o'n. Tiel mi el'ŝir'is kun radik'o kaj fibr'o'j ĉiu'n kor'a'n frat'a'n pens'o'n; kaj Ing'e mort'is, kaj Håkon ven'is, — kaj la Birkibejnoj pren'is li'n kiel reĝ'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Kaj Vi atend'is.
SKULE JARLO
Ŝajn'is al mi, ke dev'us ven'i help'o de supr'e. Mi sent'is la reĝ'a'n fort'o'n en mi, kaj mi mal'jun'iĝ'is; ĉiu tag'o kiu pas'is, est'is tag'o, kiu pren'iĝ'is el mi'a viv'o'task'o. Ĉiu'n vesper'o'n mi pens'is: Morgaŭ okaz'os mirakl'a sign'o, kiu fal'ig'os li'n kaj met'os mi'n sur la vak'a'n seĝ'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Mal'grand'a est'is tiam la potenc'o de Håkon; li est'is nur infan'o; mank'is nur paŝ'o, neni'o pli, sed Vi ne al'paŝ'is.
SKULE JARLO
Tiu paŝ'o tamen est'is grand'a; ĝi est'us mi'n dis'ig'it'a de mi'a tut'a parenc'ar'o kaj ĉiu'j mi'a'j amik'o'j.
Episkop'o Nikol'as
Jes jen la afer'o, Skule jarlo, — jen la mal'ben'o, kiu est'as kuŝ'int'a super Vi'a viv'o. Vi vol'as hav'i ĉiu'j'n voj'o'j'n mal'ferm'a'j en ekstrem'a bezon'o, — Vi ne kuraĝ'as romp'i ĉiu'j'n pont'o'j'n, kaj nur re'ten'i unu, defend'i nur tiu'n, kaj venk'i aŭ fal'i tie. Vi met'as kapt'il'o'j'n por Vi'a mal'amik'o, Vi konstru'as kapt'il'o'n por li'a pied'o, kaj pend'ig'as akr'a'j'n glav'o'j'n super li'a'n kap'o'n, Vi ŝut'as venen'o'n en ĉiu'j pelv'o'j, kaj Vi el'met'is cent'o'j'n da ret'o'j; sed se li risk'os kapt'iĝ'i en unu el ili, Vi ne kuraĝ'as tir'i la ŝnur'o'n; se li etend'as la man'o'n por la venen'o, Vi opini'as, ke est'as pli sekur'e se li fal'os sub la glav'o; se ebl'as kapt'i li'n maten'e, Vi trov'as, ke est'os pli bon'e ke okaz'u vesper'e.
SKULE JARLO
(rigard'as li'n serioz'e) Kaj kio'n Vi vol'us far'i, sinjor'o episkop'o?
Episkop'o Nikol'as
Ne parol'u pri mi; mi'a task'o est'as ĉarpent'i la reĝ'a'j'n seĝ'o'j'n en ĉi tiu land'o, ne sid'i tie supr'e estr'ant'e popol'o'n kaj regn'o'n.
SKULE JARLO
(post mal'long'a paŭz'o) Respond'u al mi pri io, estim'at'a sinjor'o, sed respond'u en ver'o. Kial Håkon tiel sen'sku'e antaŭ'e'n'ir'as sur la rekt'a voj'o? Li ne est'as pli kler'a ol Vi, ne pli kuraĝ'a ol mi.
Episkop'o Nikol'as
Kiu far'as la plej grand'a'n ag'o'n en la mond'o?
SKULE JARLO
Tio'n far'as la plej el'star'a vir'o.
Episkop'o Nikol'as
Sed kiu est'as la plej el'star'a vir'o?
SKULE JARLO
La plej kuraĝ'a.
Episkop'o Nikol'as
Tio'n dir'as la estr'o. Pastr'o dir'us la plej kred'ant'a, — saĝ'ul'o dir'us, ke est'as la plej spert'a. Sed est'as neni'u el ili, jarlo. La plej feliĉ'a vir'o est'as la plej grand'a. La plej grand'a est'as tiu, kiu far'as la plej grand'a'j'n ag'o'j'n; li, al kiu la postul'o'j de la epok'o ven'as kiel en ard'o, nask'as pens'o'j'n, kiu'j'n li mem ne kompren'as, kaj kiu'j montr'as al li la voj'o'n, kies cel'o'n li mem ne kon'as, sed kiu'n li tamen ir'as, kaj dev'as ir'i, ĝis li aŭd'as la popol'o'n kri'i en ĝoj'o, kaj li ĉirkaŭ'rigard'as gap'ant'e kaj mir'e, kaj kompren'as, ke li far'is grand'far'o'n.
SKULE JARLO
Jes, en tio est'as la ne'sku'ebl'a cert'ec'o de Håkon.
Episkop'o Nikol'as
Est'as tio, kio'n la roman'o'j nom'is ingenium. — Mi ne est'as precip'e lert'a en latin'o; sed tio nom'iĝ'as ingenium.
SKULE JARLO
(unu'e pens'em'a; post'e en kresk'ant'a ekscit'ec'o) Håkon est'us kre'it'a el ali'a material'o ol mi? Est'us el la feliĉ'ul'o'j? — Jes, ĉu ne ĉio prosper'as por li? Ĉu ne ĉio adapt'iĝ'as al la plej bon'a por li? Eĉ la kamp'ar'an'o tio'n spert'as; li dir'as, ke la arb'o'j du foj'o'j'n port'as frukt'o'j'n, kaj la bird'o'j kov'as ov'o'j'n du foj'o'j'n ĉiu'n somer'o'n dum Håkon est'as reĝ'o. La vilaĝ'ar'o en Verm'land'o, kiu'n li brul'rab'is, ĝi kuŝ'as bril'ant'a kun nov'konstru'it'a'j dom'o'j, kaj la gren'spik'o'j sur ĉiu'j kamp'o'j sving'iĝ'as pez'e en la vent'o. Est'as kvazaŭ la sang'o kaj la cindr'o sterk'ig'as tie, kie Håkon tra'marŝ'as milit'ir'e; est'as kvazaŭ la Sinjor'o kovr'as per rikolt'aĵ'o, kio'n Håkon sub'tret'is; est'as kvazaŭ la sankt'a'j potenc'o'j rapid'ig'as si'n for'ig'i ĉiu'n pek'o'n post li. Kaj kiel facil'e li ja far'iĝ'is reĝ'o! Li bezon'is, ke Ing'e mort'us fru'e, kaj Ing'e mort'is; li bezon'is protekt'o'n kaj defend'o'n, kaj li'a'j vir'o'j protekt'is kaj defend'is li'n; li bezon'is fer'a'n fajr'o'pruv'o'n, kaj li'a patr'in'o ven'is kaj port'is ĝi'n por li.
Episkop'o Nikol'as
(en sen'vol'a ek'kri'o) Sed ni — ni du —!
SKULE JARLO
Vi?
Episkop'o Nikol'as
Jes Vi — Vi do!
SKULE JARLO
Håkon hav'as la rajt'o'n, episkop'o.
Episkop'o Nikol'as
Li hav'as la rajt'o'n, ĉar li est'as la feliĉ'ul'o; — la plej grand'a feliĉ'o est'as tiu, hav'i la rajt'o'n. Sed per kiu rajt'o ricev'is Håkon la rajt'o'n, kaj ne Vi?
SKULE JARLO
(post mal'long'a paŭz'o) Est'as afer'o'j pri kiu'j mi vol'as preĝ'i al Di'o, ke li sav'u mi'n el pens'o'j pri ili.
Episkop'o Nikol'as
Ĉu Vi neniam vid'is bild'o'n en la Krist'preĝ'ej'o en Nidaros? Ĝi prezent'as la diluv'o'n, kiu kresk'as kaj super'akv'ig'as ĉiu'j'n mont'o'j'n, ke rest'as nur unu pint'o. Tie supr'e'n grimp'as tut'a parenc'ar'o, patr'o kaj patr'in'o kaj fil'o kaj edz'in'o de fil'o kaj infan'o'j; — kaj la fil'o tir'as la patr'o'n mal'supr'e'n en la inund'a'n akv'o'n por gajn'i star'ej'o'n, kaj li vol'as mal'supr'e'n'tir'i ankaŭ la patr'in'o'n, — kaj edz'in'o'n kaj ĉiu'j'n infan'o'j'n, por ating'i supr'e'n mem; — ĉar tie supr'e est'as pied'larĝ'a spac'o; tie li pov'as ten'i si'n hor'o'n. — Tiu, jarlo, est'as la saga'o de la saĝ'ec'o, kaj la saga'o de ĉiu saĝ'ul'o.
SKULE JARLO
Sed la rajt'o!
Episkop'o Nikol'as
La fil'o hav'is la rajt'o'n. Li hav'is fort'o'n kaj dezir'o'n viv'i; — sekv'u vi'a'n dezir'o'n kaj uz'u vi'a'n kapabl'o'n, tiu'n rajt'o'n hav'as ĉiu'j.
Duk'o SKULE
Al tio, kio bon'a est'as, jes.
Episkop'o Nikol'as
Lud'ad'o kun vort'o'j! Ne ekzist'as bon'o kaj mal'bon'o, ne supr'e kaj mal'supr'e, ne alt'e kaj mal'alt'e. Tia'j'n vort'o'j'n Vi dev'as forges'i; ali'e Vi neniam far'os la last'a'n paŝ'o'n, neniam salt'as trans la faŭk'o'n. (mal'laŭt'e kaj insist'e) Vi ne dev'as mal'am'i ar'o'n aŭ afer'o'n, ĉar la ar'o aŭ la afer'o vol'as tio'n ĉi kaj ne tio'n; sed Vi mal'am'u ĉiu'n vir'o'n en la ar'o, ĉar li kontraŭ'as Vi'n; kaj Vi mal'am'u ĉiu'j'n tiu'j'n, kiu'j star'as sub'ten'e al afer'o, ĉar la afer'o ne antaŭ'e'n'ig'as Vi'a'n vol'o'n. Ĉio, kio'n Vi pov'as uz'i, est'as bon'a, — ĉio, kio met'as transvers'a'j'n trunk'o'j'n sur Vi'a'n voj'o'n, est'as mal'bon'a.
Duk'o SKULE
(rigard'as antaŭ si pri'pens'ant'e) Kiom mi ja pag'is por tiu reĝ'a seĝ'o, al kiu mi tamen ne ating'is — kaj kiom li pag'is por ĝi, li, kiu nun sid'as tie sekur'a! Mi est'is jun'a kaj for'las'is mi'a'n bel'a'n sekret'a'n am'o'n, por edz'ig'i mi'n en potenc'a'n parenc'ar'o'n. Mi preĝ'is al la sankt'ul'o'j, ke don'iĝ'u al mi fil'o'n, — mi ek'hav'is nur fil'in'o'j'n.
Episkop'o Nikol'as
Håkon ricev'as fil'o'j'n, jarlo, — nur vid'u!
Duk'o SKULE
(ir'as al la fenestr'o dekstr'e) Jes, — ĉio adapt'iĝ'as por Håkon.
Episkop'o Nikol'as
(sekv'as li'n) Kaj Vi, Vi vol'as las'i Vi'n mal'liber'a for'pel'i de la feliĉ'o Vi'a'n tut'a'n viv'o'n! Ĉu Vi est'as blind'a? Ĉu Vi ne vid'as, ke est'as pli fort'a potenc'o ol la Birkibejnoj, kiu'j star'as mal'antaŭ Håkon kaj favor'as li'a'n ag'o'n? Li ricev'as la help'o'n de supr'e, de tiu'j, kiu'j est'as Vi'a'j envi'ant'o'j ek'de la nask'iĝ'o! Kaj por tiu'j envi'ant'o'j Vi kurb'as Vi'n! Ek'star'u, vir'o; ĝib'ig'u la dors'o'n! Por kio Vi ali'e ricev'is Vi'a'n ne'brid'ebl'a'n anim'o'n? Memor'u, ke la unu'a far'eg'o en la mond'o far'iĝ'is de iu, kiu ek'star'is kontraŭ potenc'a'n regn'o'n!
Duk'o SKULE
Kiu?
Episkop'o Nikol'as
La anĝel'o kiu ek'star'is kontraŭ la lum'o'n!
Duk'o SKULE
Kaj kiu ĵet'iĝ'is en la faŭk'o'n de la abism'o —
Episkop'o Nikol'as
(sovaĝ'e) Kaj kre'is regn'o'n tie, kaj far'iĝ'is reĝ'o, potenc'a reĝ'o, — pli potenc'a ol kiu ajn el la mil'o'j da — jarloj tie supr'e! (fal'glit'as sur la benk'o'n apud la trink'o'tabl'o)
Duk'o SKULE
(rigard'as li'n long'e, kaj dir'as:) Episkop'o Nikol'as, ĉu Vi est'as io pli aŭ io mal'pli ol hom'o?
Episkop'o Nikol'as
(rid'et'as) Mi est'as en stat'o de sen'kulp'ec'o; mi ne kon'as diferenc'o'n inter bon'o kaj mal'bon'o.
Duk'o SKULE
(du'on'e al si mem) Kial ili met'is mi'n en la mond'o'n, se ili ne vol'is ord'ig'i la viv'o'n pli bon'e por mi? Håkon tiel firm'e kaj ne'sku'ebl'e fid'as si'n mem; — ĉiu'j li'a'j vir'o'j firm'e kaj ne'sku'ebl'e fid'as li'n —
Episkop'o Nikol'as
Mut'iĝ'u pri tio ke Vi ne hav'as tia'n fid'o'n en Vi mem! Parol'u kvazaŭ Vi ĝi'n hav'as; ĵur'u laŭt'e kaj sankt'e, ke Vi hav'as ĝi'n, — kaj ĉiu'j fid'os Vi'n.
Duk'o SKULE
Se mi hav'us fil'o'n! Se mi hav'us fil'o'n, kiu pov'us pren'i la grand'a'n hered'o'n post mi!
Episkop'o Nikol'as
(vigl'e) Jarlo, — se Vi hav'us fil'o'n?
Duk'o SKULE
Mi neniu'n hav'as.
Episkop'o Nikol'as
Håkon ricev'os fil'o'j'n.
Duk'o SKULE
(pugn'ig'as la man'o'j'n) — kaj est'as reĝ'e nask'it'a!
Episkop'o Nikol'as
(ek'star'as) Jarlo, — se li ne tia est'us?
Duk'o SKULE
Li tio'n ja pruv'is; la fer'a fajr'o'pruv'o —
Episkop'o Nikol'as
Kaj se li tia ne est'us — spit'e al la fajr'o'pruv'o?
Duk'o SKULE
Ĉu vi vol'as dir'i, ke Di'o mensog'is, kiam li sukces'ig'is la fajr'o'pruv'o'n?
Episkop'o Nikol'as
Por kio Ing'a el Vartejg kuraĝ'is provok'i Di'a'n verdikt'o'n?
Duk'o SKULE
Ke tiu infan'o, kiu'n ŝi nask'is orient'e en Borgarsyssel, est'as fil'o de Håkon Sverrisson.
Episkop'o Nikol'as
(kap'sign'as, ĉirkaŭ'rigard'as kaj dir'as mal'laŭt'e:) Kaj se nun reĝ'o Håkon ne est'us tiu infan'o?
Duk'o SKULE
(ek'tret'as paŝ'o'n mal'antaŭ'e'n) Ĉio'pov'a —! (reg'as si'n) Ne'pens'ebl'e.
Episkop'o Nikol'as
Aŭskult'u al mi, jarlo. Mi hav'as sep'dek ses jar'o'j'n; komenc'as mal'supr'e'n dekliv'iĝ'i nun por mi, kaj tiu'n ĉi afer'o'n mi ne kuraĝ'as kun'port'i tie'n trans'e'n —
Duk'o SKULE
Parol'u, parol'u! Ĉu li ne est'as fil'o de Håkon Sverrisson?
Episkop'o Nikol'as
Aŭskult'u mi'n. Ne est'is kon'at'ig'it'e, kiam Ing'a est'is graved'a. Håkon Sverrisson est'is ĵus mort'int'a, kaj ver'ŝajn'e ŝi tim'is Ing'e Bårdsson, kiu tiam est'is reĝ'o, kaj Vi'n, — nu ja, ankaŭ la Baglojn, mi opini'as. Ŝi nask'is sekret'e en la dom'o de Trond pastr'o, orient'e en la komun'um'o de Heggen, kaj naŭ tag'o'j'n post'e ŝi vetur'is hejm'e'n; sed la reĝ'a infan'o rest'is tut'a'n jar'o'n ĉe la pastr'o, kaj ŝi ne kuraĝ'is atent'i pri ĝi, kaj neni'u escept'e de Trond kaj li'a'j du fil'o'j i'o'n sci'is.
Duk'o SKULE
Nu ja, — kaj sekv'e?
Episkop'o Nikol'as
Kiam la infan'o est'is jar'aĝ'a, ne ebl'is plu sub'ten'i la sekret'o'n. Ing'a mal'kaŝ'is la afer'o'n al Erlend el Husaby, — mal'jun'a Birkibejno de la temp'o de Sverre — Vi sci'as.
Duk'o SKULE
Nu?
Episkop'o Nikol'as
Li kaj ali'a'j estr'o'j el la Opplandoj pren'is la infan'o'n, ir'is mez'vintr'e trans la mont'ar'o'n kun ĝi, kaj port'is ĝi'n al la reĝ'o, kiu tiam sid'is en Nidaros.
Duk'o SKULE
Kaj Vi tamen pov'as dir'i, ke —?
Episkop'o Nikol'as
Kompren'u! Grand'a danĝer'o est'us por simpl'a pastr'o eduk'i reĝ'a'n infan'o'n. Tuj post kiam la infan'o nask'iĝ'is, li tial konfes'is al unu el si'a'j super'ul'o'j en la eklezi'o, kaj demand'is li'a'n konsil'o'n. Tiu li'a super'ul'o ordon'is al Trond sekret'e inter'ŝanĝ'i du infan'o'j'n, send'i la ĝust'a'n reĝ'a'n fil'o'n al sekur'a lok'o, kaj don'i al Ing'a la mal'ĝust'a'n, se ŝi aŭ la Birkibejnoj post'e postul'us la reĝ'a'n fil'o'n.
Duk'o SKULE
(ek'cit'it'a) Kaj kiu est'is tiu hund'o, kiu don'is tia'n konsil'o'n?
Episkop'o Nikol'as
Est'is mi.
Duk'o SKULE
Vi? Jes, Vi ĉiam mal'am'is la parenc'ar'o'n de Sverre.
Episkop'o Nikol'as
Ŝajn'is al mi mal'sekur'e por la reĝ'a fil'o ven'i inter Vi'a'j'n man'o'j'n.
Duk'o SKULE
Sed la pastr'o?
Episkop'o Nikol'as
Promes'is far'i, kiel mi ordon'is.
Duk'o SKULE
(kapt'as li'a'n brak'o'n) Kaj Håkon est'as la mal'ĝust'a?
Episkop'o Nikol'as
Se la pastr'o ten'is si'a'n promes'o'n.
Duk'o SKULE
Se li ten'is ĝi'n?
Episkop'o Nikol'as
Trond pastr'o for'vojaĝ'is el la land'o la sam'a'n vintr'o'n, kiam la infan'o ven'is al reĝ'o Ing'e. Li vojaĝ'is al la tomb'o de Tom'as Beckett, kaj post'e rest'is en Angli'o ĝis si'a mort'o..
Duk'o SKULE
Li for'vojaĝ'is el la land'o, Vi dir'as! Do li inter'ŝanĝ'is la infan'o'j'n, kaj tim'is venĝ'o'n de la Birkibejnoj.
Episkop'o Nikol'as
Aŭ li ne inter'ŝanĝ'is ili'n, kaj tim'is venĝ'o'n de mi.
Duk'o SKULE
Pri kiu ebl'ec'o kred'as Vi?
Episkop'o Nikol'as
Ambaŭ ebl'ec'o'j est'as sam'e kred'ebl'a'j.
Duk'o SKULE
Sed la fil'o'j de la pastr'o kiu'j'n Vi menci'is?
Episkop'o Nikol'as
Ili vojaĝ'is kun la kruc'milit'ant'o'j al la sankt'a land'o.
Duk'o SKULE
Kaj neni'u aŭd'is i'o'n pri ili post'e?
Episkop'o Nikol'as
Jes.
Duk'o SKULE
Kie ili est'as?
Episkop'o Nikol'as
Ili dron'is en la Grek'a Mar'o for'vojaĝ'ant'e.
Duk'o SKULE
Kaj Ing'a —?
Episkop'o Nikol'as
Neni'o'n sci'as, nek pri la konfes'o de la pastr'o, nek pri mi'a konsil'o.
Duk'o SKULE
Ŝi'a infan'o hav'is nur naŭ tag'o'j'n, kiam ŝi for'las'is ĝi'n, Vi dir'is?
Episkop'o Nikol'as
Jes; kaj la infan'o, kiu'n ŝi re'vid'is, est'is pli ol unu'jar'a —
SKULE JARLO
Do est'as neni'u en la mond'o, kiu pov'as lum'ig'i en tio ĉi! (paŝ'ad'as fort'e kelk'a'j'n foj'o'j'n tie'n kaj re'e'n) Ĉio'pov'a Di'o, ĉu tio pov'as est'i ver'o? Håkon — la reĝ'o — li, kiu reg'as la tut'a'n land'o'n kaj regn'o'n, li ne est'us la alodnaskito! — Kaj kial tio ne est'as sufiĉ'e kred'ebl'a? Ĉu ne ĉiu sukces'o mir'ind'e sekv'is li'n, — — kial ne ankaŭ tio, pren'iĝ'i kiel infan'o el dom'et'o de povr'a kamp'ar'an'o kaj met'iĝ'i en lul'il'o'n de la reĝ'a infan'o —
Episkop'o Nikol'as
Dum la tut'a popol'o kred'as, ke li est'as la fil'o de la reĝ'o —
SKULE JARLO
Sed li mem kred'as tio'n, episkop'o, — tio est'as li'a ver'a feliĉ'o, tio est'as li'a zon'o de fort'o! (ir'as al la fenestr'o) Jen vid'u, kiel bel'e li sid'as sur la ĉeval'o, Neni'u sid'as kiel li. Rid'iĝ'as kaj bril'as en li'a'j okul'o'j; li rigard'as el'e'n en la tag'o'n, kvazaŭ li sci'us si'n kre'it'a por ir'i antaŭ'e'n, ĉiam antaŭ'e'n. (turn'as si'n al la episkop'o) Mi est'as reĝ'a brak'o, ebl'e ankaŭ reĝ'a kap'o; sed li est'as la tut'a reĝ'o.
Episkop'o Nikol'as
Kaj ebl'e tamen ne est'as.
SKULE JARLO
Ne, — ebl'e tamen ne.
Episkop'o Nikol'as
(met'as la man'o'n sur li'a'n ŝultr'o'n) Jarlo, aŭskult'u mi'n —
SKULE JARLO
(daŭr'ig'as el'rigard'i) Tie sid'as la reĝ'in'o. Håkon parol'as dolĉ'e al ŝi; ŝi far'iĝ'as ruĝ'a kaj pal'a laŭ'vic'e el ĝoj'o. Li pren'is ŝi'n edz'in'e, ĉar est'is saĝ'e elekt'i la fil'in'o'n de la plej potenc'a vir'o en la land'o. Ne ekzist'is tiam varm'a pens'o por ŝi en li'a kor'o; — sed tio ven'os; al Håkon sekv'as la feliĉ'o. Ŝi lum'os super li'a viv'o — (halt'as kaj ek'kri'as en surpriz'o) Kio est'as tio?
Episkop'o Nikol'as
Kio?
SKULE JARLO
Dagfinn Bonde fort'eg'e romp'is tra la amas'o, kiu star'as ĉirkaŭ'e. Nun li don'as iu'n mesaĝ'o'n al la reĝ'o.
Episkop'o Nikol'as
(rigard'as el'e'n mal'antaŭ la jarlo) Aspekt'e Håkon far'iĝ'as koler'a; — ĉu ne? Li pugn'ig'as la man'o'n —
SKULE JARLO
Li rigard'as ĉi tie'n, — kio tio pov'as est'i? (vol'as el'ir'i)
Episkop'o Nikol'as
(re'ten'as li'n) Jarlo, aŭskult'u, — trov'iĝ'us manier'o cert'iĝ'i pri la rajt'o de Håkon.
SKULE JARLO
Manier'o, Vi dir'as?
Episkop'o Nikol'as
Antaŭ si'a mort'o Trond pastr'o redakt'is leter'o'n pri si'a ag'ad'o, kaj pren'is sakrament'o'n sur tio, ke est'as ver'o, kio'n li tie skrib'is.
SKULE JARLO
Kaj tiu leter'o, — kompat'em'a Di'o, — kie ĝi est'as?
Episkop'o Nikol'as
Vi dev'as do sci'i, ke — (rigard'as al la pord'o) Tŝŝ, la reĝ'o ven'as.
SKULE JARLO
La leter'o, episkop'o, — la leter'o!
Episkop'o Nikol'as
Jen la reĝ'o.
(Håkon en'ven'as, sekv'at'a de si'a hirdo kaj mult'a'j gast'o'j. Tuj post'e Margrete aper'as; ŝi est'as en tim'a emoci'o, kaj vol'as rapid'iĝ'i al la reĝ'o, sed mal'help'iĝ'as de sinjor'in'o Ragnhild, kiu kun'e kun ali'a'j vir'in'o'j akompan'is ŝi'n. Sigrid ten'as si'n iom apart'e en la fon'o. La vir'o'j de la jarlo aspekt'as mal'trankvil'e, kaj ar'iĝ'as dekstr'a'flank'e, kie Skule star'as, tamen iom mal'antaŭ'e.)
HÅKON
(en fort'a intern'a ekscit'o) Skule jarlo, kiu est'as reĝ'o en ĉi tiu land'o?
SKULE JARLO
Ĉu kiu est'as reĝ'o?
HÅKON
Tiel mi demand'is. Mi hav'as la nom'o'n de reĝ'o, sed kiu hav'as la reĝ'a'n potenc'o'n?
SKULE JARLO
La reĝ'a potenc'o dev'as est'i tie, kie est'as la reĝ'a rajt'o.
HÅKON
Tiel dev'us est'i; sed ĉu est'as tiel?
SKULE JARLO
Ĉu Vi asign'as mi'n antaŭ tribunal'o?
HÅKON
Mi far'as; ĉar tiu'n rajt'o'n mi hav'as antaŭ ĉiu hom'o en la regn'o.
SKULE JARLO
Mi fid'as, ke mi pov'as respond'ec'i por mi'a'j far'o'j.
HÅKON
Bon'e por ĉiu'j, se tiel est'as. (supr'e'n'paŝ'as ŝtup'o'n kie star'as la reĝ'a seĝ'o, kaj sub'ten'as si'n al la seĝ'o'brak'o) Jen mi star'as kiel Vi'a reĝ'o kaj demand'as: Ĉu Vi sci'as, ke J'o'n jarlo en la Orkadoj far'is insurekci'o'n kontraŭ mi'n?
SKULE JARLO
Jes.
HÅKON
Ke li rifuz'as pag'i al mi la impost'o'n?
SKULE JARLO
Jes.
HÅKON
Kaj ĉu est'as ver'o, ke Vi sinjor'o jarlo, hodiaŭ send'is leter'o'n al li?
SKULE JARLO
Kiu dir'as tio'n?
IVAR BODDE
Mi dir'as.
DAGFINN BONDE
Jostein Tamb ne kuraĝ'is rifuz'i kun'pren'i ĝi'n, ĉar la reĝ'a sigel'o sur'est'is.
HÅKON
Vi skrib'as al la mal'amik'o'j de la reĝ'o, kaj sur'met'as la reĝ'a'n sigel'o'n, kvankam la reĝ'o ne sci'as, kio tie est'as skrib'it'a!
SKULE JARLO
Tiel mi far'is dum mult'a'j jar'o'j kun Vi'a aprob'o.
HÅKON
Jes, kiam mi est'is sub Vi'a kurator'ec'o.
SKULE JARLO
Neniam Vi hav'is damaĝ'o'n pro tio. J'o'n jarlo skrib'is al mi, kaj pet'is mi'a'n inter'ven'o'n; li propon'is inter'konsent'o'n, sed sur mal'honest'a'j kondiĉ'o'j por la reĝ'o. La milit'ir'o al Verm'land'o ĝen'e prem'is Vi'a'n anim'o'n; se Vi mem ag'us nun, J'o'n jarlo for'sav'us si'n tro facil'e, — mi pov'as pli bon'e ord'ig'i la afer'o'n.
HÅKON
Vi dezir'is ord'ig'i la afer'o'n mem. — Kaj kio'n Vi respond'is?
SKULE JARLO
Leg'u mi'a'n leter'o'n.
HÅKON
Don'u ĝi'n!
SKULE JARLO
Mi pens'is, ke Vi hav'as ĝi'n?
DAGFINN BONDE
Vi cert'e sci'as pli ĝust'e ol tiel. Gregori'us Jonsson est'is pli rapid'pied'a. Kiam ni ven'is sur la ŝip'o'n, la leter'o est'is mal'aper'int'a.
SKULE JARLO
(turn'as si'n al Gregori'us Jonsson) Sinjor'o vasal'o, don'u la leter'o'n al la reĝ'o.
Gregori'us JONSSON
(al'proksim'iĝ'as mal'trankvil'a) Aŭskult'u mi'n —!
SKULE JARLO
Kio nun?
Gregori'us JONSSON
(mal'laŭt'e) Vi memor'as, ke tie est'is akr'a'j vort'o'j pri la reĝ'o.
SKULE JARLO
Pri ili mi sci'as respond'i. La leter'o'n!
Gregori'us JONSSON
Mi ne hav'as ĝi'n.
SKULE JARLO
Vi ne hav'as ĝi'n!
Gregori'us JONSSON
Dagfinn Bonde est'is tuj ĉe ni'a'j kalkan'o'j. Mi kapt'is la leter'o'n de Jostein Tamb, lig'is ŝton'o'n al ĝi —
SKULE JARLO
Nu?
Gregori'us JONSSON
Ĝi nun kuŝ'as sur la fund'o de la fjord'o.
SKULE JARLO
Mal'bon'e — mal'bon'e Vi jen ag'is.
HÅKON
Mi atend'as la leter'o'n, sinjor'o jarlo!
SKULE JARLO
Mi ne pov'as el'met'i ĝi'n.
HÅKON
Vi ne pov'as?
SKULE JARLO
(far'as paŝ'o'n pli proksim'e'n al la reĝ'o) Mi est'as tro fier'a por ekskuz'i mi'n per tio, kio'n Vi'a'j vir'o'j nom'us pretekst'o —
HÅKON
(reg'as si'a'n ek'flam'iĝ'a'n koler'o'n) Kaj jen kio? —
SKULE JARLO
Mal'long'e kaj bon'e; — mi ne el'met'as ĝi'n; — mi ne vol'as el'met'i ĝi'n.
HÅKON
Vi do spit'as mi'n!
SKULE JARLO
Se ne pov'as ali'e est'i, — nu ja, mi spit'as Vi'n.
IVAR BODDE
(fort'e) Nun, sinjor'o reĝ'o, nun mi pens'as, ke neni'u bezon'as pli da atest'o'j!
DAGFINN BONDE
Ne, nun mi pens'as, ke Vi kon'as la temperament'o'n de la jarlo.
HÅKON
(mal'varm'e al la jarlo) Bon'vol'u don'i la reĝ'a'n sigel'o'n al Ivar Bodde.
MARGRETE
(rapid'as kun plekt'it'a'j man'o'j al la podi'o, kie star'as la reĝ'o) Håkon, est'u mi'a mild'a kaj indulg'em'a edz'o!
HÅKON
(far'as ordon'a'n brak'mov'o'n al ŝi; ŝi kaŝ'as si'a'n vizaĝ'o'n en si'a'n vual'o'n, kaj re'e'n re'turn'as al si'a patr'in'o.)
SKULE JARLO
(al Ivar Bodde) Jen la reĝ'a sigel'o.
IVAR BODDE
Tio ĉi est'us la last'a vesper'o de la festen'o. Ĝi fin'iĝ'is per prem'a dolor'o por la reĝ'o; sed dev'us iam tiel fin'i; kaj mi opini'as, ke ĉiu fidel'a vir'o dev'as ĝoj'i, ke okaz'is.
SKULE JARLO
Kaj mi opini'as, ke ĉiu fidel'a vir'o dev'as profund'e koler'iĝ'i, ke pastr'o tiel ek'star'as inter ni Birkibejnoj; — jes, Birkibejnoj, ĉar mi est'as Birkibejno sam'e'bon'e kiel la reĝ'o kaj li'a'j vir'o'j. Mi est'as el la sam'a parenc'ar'o, la parenc'ar'o de Sverre, la reĝ'a parenc'ar'o, — sed Vi, pastr'o, Vi star'ig'is mur'o'n el mal'fid'o ĉirkaŭ la reĝ'o, kaj bar'is mi'n ekster'e de li; tia est'is Vi'a ag'o dum mult'a'j jar'o'j.
PÅL FLIDA
(incit'e al la ĉirkaŭ'star'ant'o'j) Vir'o'j de la jarlo! Ĉu ni toler'u ti'aĵ'o'n pli long'e?
Gregori'us JONSSON
(antaŭ'e'n) Ne, ni ne pov'as kaj ne vol'as tio'n toler'i. Nun tio dev'as est'i klar'e dir'at'a, — neni'u el la vir'o'j de la jarlo pov'as serv'i la reĝ'o'n kun plen'a fid'o kaj am'o, tiom long'e ke Ivar Bodde paŝ'ad'as en la reĝ'a kort'o incit'ant'e gal'o'n inter ni.
PÅL FLIDA
Pastr'o! Mi minac'as vi'n pri viv'o kaj membr'o'j, kie ajn kie mi renkont'os vi'n, sur liber'a kamp'o, sur'ŝip'e, aŭ en ne'sankt'a dom'o!
Mult'a'j JARLANOJ
Ankaŭ mi! Ankaŭ mi! Vi est'u sen'pac'a por ni!
IVAR BODDE
Di'o mal'permes'u, ke mi star'u inter la reĝ'o kaj tiom mult'a'j potenc'a'j estr'o'j. — Håkon, mi'a alt'a sinjor'o, mi sci'as en mi mem, ke mi serv'is Vi'n en plen'a fid'o. Pri la jarlo mi avert'is Vi'n, tio est'as ver'o; sed se mi iam far'is al li mal'just'ec'o'n, Di'o dev'as pardon'i mi'n pri tio. Nun ne est'as io pli far'end'a por mi en la kort'eg'o; jen Vi'a sigel'o; pren'u ĝi'n en Vi'a'j'n propr'a'j'n man'o'j'n; antaŭ long'e ĝi est'us dev'int'a kuŝ'i tie.
HÅKON
(kiu mal'supr'e'n'paŝ'is de la podi'o) Vi rest'os!
IVAR BODDE
Mi ne pov'as. La konscienc'o mord'us kaj riproĉ'us mi'n tag'o'n kaj nokt'o'n, se mi tio'n far'us. Pli grand'a'n mal'feliĉ'o'n neni'u hom'o pov'us kaŭz'i en ĉi tiu'j temp'o'j, ol star'ig'i si'n inter la reĝ'o kaj la jarlo.
HÅKON
Ivar Bodde, mi ordon'as vi'n rest'i!
IVAR BODDE
Eĉ se la sankt'a reĝ'o Olaf ek'star'us el la arĝent'a ĉerk'o, kaj ordon'is mi'n rest'i, mi tamen dev'us for'ir'i nun. (met'as la sigel'o'n en la man'o'n de la reĝ'o) Adiaŭ, mi'a nobl'a sinjor'o! Di'o progres'ig'u kaj ben'u vi'a'j'n ag'o'j'n! (el'ir'as dekstr'e'n tra la ar'o da hom'o'j)
HÅKON
(sombr'a; al la jarlo kaj li'a'j vir'o'j) Jen mi perd'is fidel'a'n amik'o'n pro Vi; grand'a'n rekompenc'o'n Vi dev'as ofert'i, se Vi vol'as ripar'i la perd'o'n.
SKULE JARLO
Mi ofert'as mi'n mem kaj ĉiu'j'n mi'a'j'n.
HÅKON
Mi preskaŭ tim'as, ke pli bezon'iĝ'as. Mi nun bezon'as ar'ig'i ĉirkaŭ mi ĉiu'j'n tiu'j'n, kiu'j'n mi pov'as plen'e fid'i. Dagfinn Bonde, tuj send'u mesaĝ'o'n nord'e'n al Hålogalando; Vegard Veradal est'u re'e'n vok'at'a ĉi tie'n.
DAGFINN BONDE
(kiu star'is iom mal'antaŭ'e en inter'parol'o kun vojaĝ'vest'it'a vir'o, kiu en'ven'is, proksim'iĝ'as, kaj dir'as sku'it'a:) Vegard ne pov'as ven'i, sinjor'o.
HÅKON
El kio vi tio'n sci'as?
DAGFINN BONDE
Ĵus est'is mesaĝ'o pri li.
HÅKON
Kio'n ĝi inform'as?
DAGFINN BONDE
Ke Vegard Veradal est'as mort'ig'it'a.
Mult'a'j Voĉ'o'j
Mort'ig'it'a!
HÅKON
Kiu mort'ig'is li'n?
DAGFINN BONDE
Andres Skjaldarband, la amik'o de la jarlo.
(Mal'long'a paŭz'o; la vir'o'j flustr'as mal'trankvil'e inter si.)
HÅKON
Kie est'as la send'it'o?
DAGFINN BONDE
(konduk'as la vir'o'n antaŭ'e'n) Jen, sinjor'o reĝ'o.
HÅKON
Kia kaŭz'o est'is por la mort'ig'o?
Send'it'o
Tio'n neni'u cert'e sci'as. Ili inter'parol'is pri la laponi'a impost'o, kaj subit'e Andres ek'salt'is, kaj don'is al li mort'ig'a'n vund'o'n.
HÅKON
Ĉu antaŭ'e est'is kverel'o inter ili?
Send'it'o
Kelk'foj'e. Andres oft'e dir'is, ke saĝ'a konsil'ant'o el'sud'e, skrib'is al li, ke li est'u kiel rok'o kaj silik'o kontraŭ Vegard Veradal.
DAGFINN BONDE
Eg'e strang'e; — antaŭ ol Vegard for'vel'is, li rakont'is al mi, ke saĝ'a konsil'ant'o est'is dir'int'a, ke li est'u kiel rok'o kaj silik'o kontraŭ Andres Skjaldarband.
Episkop'o Nikol'as
(kraĉ'ant'e) Fi al tia'j konsil'ant'o'j!
HÅKON
Ni ne vol'as plu esplor'i, el kiu radik'o tio ĉi de'ven'as. Du fidel'a'j anim'o'j mi perd'is hodiaŭ. Mi pov'us plor'i por Vegard; sed ĉi tie bezon'iĝ'as pli ol plor'o; nun est'as pri viv'o kontraŭ viv'o. Sinjor'o jarlo, Andres Skjaldarband est'as Vi'a ĵur'int'a fidel'ul'o; Vi ofert'is al mi help'o'n kiel rekompenc'o'n por Ivar Bodde. Mi persist'as je Vi'a vort'o, kaj atend'as ke Vi vol'as efektiv'ig'i la pun'o'n por tiu ĉi krim'o.
SKULE JARLO
Mal'bon'a'j anĝel'o'j cert'e ek'star'as inter ni du hodiaŭ. Al kiu ajn el mi'a'j vir'o'j mi permes'us, ke Vi venĝ'us pro la mort'ig'o —
HÅKON
(streĉ'it'a) Nu?
SKULE JARLO
Sed ne al Andres Skjaldarband.
HÅKON
(ekscit'e) Ĉu vi vol'as defend'i la mort'ig'int'o'n?
SKULE JARLO
Tiu'n mort'ig'int'o'n mi dev'as defend'i.
HÅKON
Kaj la kial'o —?
SKULE JARLO
Tiu'n neni'u sci'os krom Di'o en la ĉiel'o.
Episkop'o Nikol'as
(mal'laŭt'e al Dagfinn) Mi sci'as ĝi'n.
DAGFINN BONDE
Kaj mi suspekt'as ĝi'n.
Episkop'o Nikol'as
Dir'u neni'o'n, bon'a Dagfinn!
HÅKON
Jarlo, mi vol'as plej ebl'e long'e kred'i, ke ne est'as serioz'o, kio'n Vi jen dir'as al mi —
SKULE JARLO
Se est'us mi'a propr'a patr'o, kiu'n Andres Skjaldarband mort'ig'us, li tamen ir'us liber'e. Vi ne dev'as demand'i pli.
HÅKON
Bon'e. Do ni dev'as mem ag'i laŭ propr'a iniciativ'o!
SKULE JARLO
(kun esprim'o de tim'o) Reĝ'o! tio far'iĝ'os sang'o'verŝ'o ambaŭ'flank'e!
HÅKON
Do okaz'u; la pun'o est'u plen'um'at'a.
SKULE JARLO
Ĝi ne est'u plen'um'at'a! — Ĝi ne pov'as est'i plen'um'at'a!
Episkop'o Nikol'as
Ne, en tio la jarlo prav'as.
HÅKON
Kaj tio'n Vi dir'as, honor'ind'a sinjor'o?
Episkop'o Nikol'as
Andres Skjaldarband pren'is la kruc'o'n.
HÅKON kaj SKULE JARLO
Pren'is la kruc'o'n!
Episkop'o Nikol'as
Kaj est'as jam for'vel'int'a el la land'o.
SKULE JARLO
Bon'e est'as tio por ni ĉiu'j.
HÅKON
La tag'o klin'iĝ'as, la ge'edz'iĝ'a festen'o nun fin'iĝ'u. Mi dank'as Vi'n, sinjor'o jarlo, por ĉiu honor'o, kiu est'as al mi montr'it'a en ĉi tiu temp'o. — Vi vetur'os al Nidaros, mi opini'as?
SKULE JARLO
Est'as mi'a intenc'o.
HÅKON
Kaj mi al Viken. — Se vi, Margrete, pli dezir'as rest'i ĉi tie en Ber'gen, tio'n far'u.
MARGRETE
Kie'n vi vel'os, mi akompan'os, ĝis vi tio'n mal'permes'os.
HÅKON
Bon'e, do akompan'u.
SIGRID
Dis'iĝ'as nun la parenc'ar'o. (genu'as antaŭ Håkon) Montr'u al mi favor'o'n, sinjor'o reĝ'o!
HÅKON
Ek'star'u, sinjor'in'o Sigrid; kio'n Vi pet'as est'u plen'um'at'a.
SIGRID
Mi ne pov'as akompan'i la jarlon al Nidaros. La monaĥ'in'ej'o en Re'j'n est'os konsekr'at'a; skrib'u al la ĉef'episkop'o, — influ'u por ke mi far'iĝ'u abat'in'o tie.
SKULE JARLO
Vi, mi'a frat'in'o?
HÅKON
Vi vol'as pren'i la vual'o'n!
SIGRID
(ek'star'as) De'post la sang'a nokt'o en Nidaros, kiam okaz'is mi'a nupt'o, kaj la Bagloj ven'is kaj mort'hak'is mi'a'n fianĉ'o'n, kaj mult'a'j'n cent'o'j'n kun li, dum la urb'o brul'is en ĉiu'j angul'o'j, — tiam est'is kvazaŭ la sang'o kaj la fajr'o far'is mi'a'n vid'o'n mal'akr'a kaj esting'it'a por la ekster'a mond'o. Sed mi ek'hav'is fort'o'n por vid'i tio'n, kio'n neni'u ali'a ek'vid'as, — kaj i'o'n mi nun vid'as — grand'a'n temp'o'n de terur'o por la land'o!
SKULE JARLO
(ekscit'e) Ŝi est'as mal'san'a! Ne atent'u ŝi'n.
SIGRID
Riĉ'a rikolt'o matur'iĝ'os por li, kiu rikolt'as en mal'lum'o. Ĉiu'j vir'in'o'j en Norvegi'o hav'us nun nur unu sol'a'n task'o'n, — genu'i en monaĥ'in'ej'o'j kaj en preĝ'ej'o'j, kaj preĝ'i — preĝ'i tag'e kaj nokt'e!
HÅKON
(sku'it'a) Ĉu est'as aŭgur'dot'o aŭ anim'a mal'san'o, kiu tiel parol'as?
SIGRID
Adiaŭ, mi'a frat'o, — ni renkont'iĝ'os ankoraŭ unu foj'o'n.
SKULE JARLO
(sen'vol'e) Kiam?
SIGRID
(mal'laŭt'e kaj mal'rapid'e) Kiam vi pren'os la kron'o'n; kiam est'os grand'a danĝer'o, — kiam vi bezon'os mi'n en vi'a plej intens'a mizer'o! (el'ir'as dekstr'e kun Margrete, sinjor'in'o Ragnhild kaj la vir'in'o'j)
HÅKON
(post mal'long'a paŭz'o, tir'as la glav'o'n, kaj dir'as kun firm'a kaj trankvil'a decid'o:) Ĉiu'j vir'o'j de la jarlo far'u ĵur'o'n.
SKULE JARLO
(ekscit'it'e) Ĉu tio est'as vi'a firm'a decid'o! (preskaŭ pet'ant'e) Reĝ'o Håkon, tio'n ne far'u!
HÅKON
Neni'u jarlano for'vel'u de Ber'gen, antaŭ ol li est'os ĵur'int'a fid'o'n al la reĝ'o. (for'ir'as kun si'a hirdo. Ĉiu'j escept'e de la episkop'o kaj la jarlo sekv'as)
Episkop'o Nikol'as
Li tuŝ'is Vi'n per mal'dolĉ'a'j man'o'j hodiaŭ.
SKULE JARLO
(silent'as kaj rigard'as konstern'it'a post la reĝ'o'n)
Episkop'o Nikol'as
(pli fort'e) Kaj ebl'e li tamen ne est'as reĝ'e nask'it'a.
SKULE JARLO
(turn'as si'n subit'e en fort'a ekscit'ec'o, kaj kapt'as la brak'o'n de la episkop'o) La konfes'o de Trond pastr'o — kie ĝi est'as?
Episkop'o Nikol'as
Li send'is ĝi'n al mi de Angli'o, antaŭ ol li mort'is; mi ne sci'as kun kiu, — kaj mi ne ricev'is ĝi'n.
SKULE JARLO
Sed ĝi est'u trov'at'a!
Episkop'o Nikol'as
Tio'n mi firm'e kaj plen'e opini'as.
SKULE JARLO
Kaj se Vi ĝi'n trov'os, tiam Vi don'os ĝi'n en mi'a'j'n man'o'j'n?
Episkop'o Nikol'as
Tio'n mi promes'as.
SKULE JARLO
Tio'n Vi ĵur'u je Vi'a anim'a sav'o?
Episkop'o Nikol'as
Tio'n mi ĵur'as je mi'a anim'a sav'o.
SKULE JARLO
Bon'e; ĝis tiam mi vol'as kontraŭ'i al Håkon, kie tio pov'os okaz'i silent'e kaj sekret'e. Dev'as est'i mal'help'at'a, ke li far'iĝ'u pli potenc'a ol mi, kiam la lukt'o komenc'os.
Episkop'o Nikol'as
Sed se montr'iĝ'os, ke li est'as la ĝust'a reĝ'id'o, — kio jen?
SKULE JARLO
Tiam mi dev'os prov'i preĝ'i — preĝ'i por humil'a anim'o por serv'i li'n, kiel honest'a estr'o kaj laŭ mi'a pov'o.
Episkop'o Nikol'as
Kaj se li est'as la mal'ĝust'a?
SKULE JARLO
Tiam li ced'u por mi! Reĝ'a'n nom'o'n kaj reĝ'a'n seĝ'o'n, hirdon kaj arme'o'n, impost'o'n kaj ŝip'ar'o'n, urb'o'j'n kaj kastel'o'j'n, ĉio'n mi vol'as hav'i.
Episkop'o Nikol'as
Li rifuĝ'os al Viken —
SKULE JARLO
Mi pel'os li'n el Viken!
Episkop'o Nikol'as
Li firm'star'iĝ'os en Nidaros.
SKULE JARLO
Mi sturm'os Nidaros!
Episkop'o Nikol'as
Li en'ferm'ig'as si'n en la sankt'a preĝ'ej'o de Olaf —
SKULE JARLO
Mi romp'os la preĝ'ej'a'n pac'o'n —
Episkop'o Nikol'as
Li fuĝ'os supr'e'n sur la ĉef'altar'o'n, kaj kroĉ'os si'n firm'e al la ĉerk'o de Olaf —
SKULE JARLO
Mi tir'os li'n de la altar'o, eĉ se mi dev'os kun'tir'i la sankt'a'n ĉerk'o'n —
Episkop'o Nikol'as
Sed ankoraŭ li hav'os la kron'o'n sur la kap'o, jarlo!
SKULE JARLO
Mi de'frap'os la kron'o'n per mi'a glav'o!
Episkop'o Nikol'as
Sed se ĝi fiks'iĝ'is tro firm'e —?
SKULE JARLO
Nu do, en la nom'o de Di'o aŭ Satan'o — tiam mi frap'os ankaŭ la kap'o'n! (el'ir'as dekstr'e)
Episkop'o Nikol'as
(post'rigard'as li'n, kap'klin'as mal'rapid'e kaj dir'as:) Nu ja — ja — tiel mi ŝat'as la jarlon!
Kurten'o
(Ĉambr'o en la Oslo-episkop'a kort'o. Dekstr'e est'as la en'ir'pord'o. En la fon'o mal'grand'a, mal'ferm'a pord'o konduk'as al la kapel'o, kiu est'as lum'ig'at'a. Pord'o, kun mur'tapiŝ'o antaŭ'e sur la mal'dekstr'a mur'o, konduk'as al la dorm'o'ĉambr'o de la episkop'o. Antaŭ'e sur la sam'a flank'o star'as rembur'it'a ripoz'benk'o. Dekstr'e est'as skrib'o'tabl'o kun leter'o'j, dokument'o'j kaj lum'ant'a lamp'o.)
(Komenc'e la ĉambr'o est'as mal'plen'a; intern'e, mal'antaŭ la tapiŝ'kurten'o est'as aŭd'at'a kant'o de monaĥ'o'j. Iom post'e en'ven'as de dekstr'e Pål Flida vojaĝ'vest'it'a; li halt'as ĉe la pord'o, atend'as, ĉirkaŭ'rigard'as, kaj tri foj'o'j'n frap'as la plank'o'n per si'a baston'o.)
Sir'a VILJAM
(el'ven'as de mal'dekstr'e kaj ek'dir'as kun mal'laŭt'a voĉ'o:) Pål Flida! Di'o est'u laŭd'at'a; — do la jarlo ne est'as tre for'e.
PÅL FLIDA
La ŝip'o'j jam al'vel'as ĉe la Kap'insul'o; mi vel'is antaŭ'e. Kaj kiel fart'as la episkop'o?
Sir'a VILJAM
Nun li ricev'as la last'a'n sankt'ole'ad'o'n.
PÅL FLIDA
Sekv'e est'as ekstrem'a danĝer'o.
Sir'a VILJAM
Majstr'o Sigard el Brabant dir'is, ke li ne pov'as viv'i trans la nokt'o'n.
PÅL FLIDA
Do mi pens'as, ke li vok'is ni'n al si tro mal'fru'e.
Sir'a VILJAM
Ne, ne, — li est'as plen'e konsci'a kaj ankaŭ hav'as iom'a'n fort'o'n, — ĉiu'n moment'o'n li demand'as, ĉu la jarlo ne baldaŭ ven'os.
PÅL FLIDA
Vi daŭr'e nom'as li'n jarlo; ĉu vi ne sci'as, ke la reĝ'o nom'is li'n duk'o?
Sir'a VILJAM
Jes, jes, cert'e; — est'as nur tia mal'nov'a kutim'o. Tŝŝ —
(Li kaj Pål Flida far'as kruc'sign'o'n kaj klin'as si'n. El la ĉambr'o de la episkop'o ven'as du ĥorservantoj kun kandel'o'j, post'e du ali'a'j kun skatol'o'j kun incens'o; post ili pastr'o'j port'ant'a'j kalik'o'n, disk'o'n, krucifiks'o'n kaj preĝ'ej'a'n standard'o'n; post'e sekv'as vic'o da pastr'o'j kaj monaĥ'o'j; ĥorservistoj kun kandel'o'j kaj incens'skatol'o'j fin'as la procesi'o'n, kiu mal'rapid'e mov'iĝ'as en la kapel'o'n, kies pord'o ferm'iĝ'as post ili.)
PÅL FLIDA
Nun do la mal'jun'a sinjor'o fin'far'is kun tiu ĉi mond'o.
Sir'a VILJAM
Mi do pov'as dir'i al li, ke duk'o Skule ven'os plej ebl'e baldaŭ?
PÅL FLIDA
Li ir'os rekt'e de la kaj'o ĉi tie'n al la episkop'a kort'o. Adiaŭ! (for'ir'as)
(Plur'a'j pastr'o'j, inter kiu'j est'as Peter, kaj serv'ist'o'j de la episkop'o, el'ven'as de mal'dekstr'e kun kovr'o'tuk'o'j, kusen'et'o'j kaj grand'a fajr'o'skatol'o.)
Sir'a VILJAM
Por kio tio ĉi?
Pastr'o
(pret'ig'ant'e sur la benk'o) La episkop'o vol'as kuŝ'i ĉi tie ekster'e.
Sir'a VILJAM
Sed ĉu tio est'as konsil'ind'a?
Pastr'o
Majstr'o Sigard opini'as, ke ni pov'as ced'i al li. Jen li jam est'as.
(Episkop'o Nikol'as el'ven'as, sub'ten'at'a de majstr'o Sigard kaj pastr'o. Li est'as vest'it'a en episkop'a vest'aĵ'o, sed sen baston'o kaj mitr'o.)
Episkop'o Nikol'as
Ek'brul'ig'u pli da kandel'o'j! (Li sid'iĝ'as sur la benk'o'n ĉe la fajr'o'skatol'o, kaj kovr'iĝ'as per la kovr'o'tuk'o'j.) Viljam! Nun mi ricev'is pardon'o'n por ĉiu'j mi'a'j pek'o'j! Ili kun'pren'is ĉiu'j'n; ŝajn'as al mi nun, ke mi est'as sufiĉ'e mal'pez'a.
Sir'a VILJAM
La duk'o send'is por vok'i Vi'n, sinjor'o; li jam est'as ĉi-flank'e de la Kap'insul'o.
Episkop'o Nikol'as
Est'as bon'e, tre bon'e. Ankaŭ la reĝ'o cert'e baldaŭ est'os ĉi tie. Mi est'is pek'a hund'o dum mi'a'j tag'o'j, Viljam; mi eg'e far'is delikt'o'j'n kontraŭ la reĝ'o. La pastr'o'j tie en'e dir'is, ke ĉiu'j mi'a'j pek'o'j est'u al mi pardon'it'a'j, — jes, sufiĉ'e bon'e; sed est'as facil'e por ili promes'i; ne est'as kontraŭ ili, ke mi delikt'is. Ne, ne — cert'e est'as pli sekur'e aŭd'i tio'n el la buŝ'o de la reĝ'o mem. (ek'dir'as ekscit'e:) Lum'o'n, mi dir'as! Est'as ja ombr'e ĉi tie.
Sir'a VILJAM
Est'as ek'brul'ig'it'e —
Majstr'o SIGARD
(halt'ig'as li'n per sign'o, kaj proksim'iĝ'as al la episkop'o) Kiel stat'as, sinjor'o?
Episkop'o Nikol'as
Nu ja, — nu ja; mal'varm'a'j est'as la man'o'j kaj la pied'o'j.
Majstr'o SIGARD
(du'on'laŭt'e, dum li lok'ig'as la fajr'o'skatol'o'n pli proksim'e'n) Hm, — est'as la komenc'o de la fin'o.
Episkop'o Nikol'as
(tim'e al Viljam) Mi dir'is, ke ok monaĥ'o'j kant'u kaj preĝ'u por mi en la kapel'o ĉi-nokt'e. Atent'u ili'n; est'as pigr'ul'o'j inter ili.
Sir'a VILJAM
(silent'e montr'as al la kapel'o de kie aŭd'iĝ'as kant'o, kiu daŭr'as dum la sekv'ant'a scen'o.)
Episkop'o Nikol'as
Tiom ankoraŭ ne'far'it'a, kaj for'las'i ĉio'n! Tiom ne'far'it'a, Viljam!
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, pens'u pri la ĉiel'o!
Episkop'o Nikol'as
Mi ankoraŭ hav'as temp'o'n; — ĝis la morgaŭ'o, opini'as majstr'o Sigard —
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, sinjor'o!
Episkop'o Nikol'as
Don'u al mi mitr'o'n kaj baston'o'n! — Facil'e por vi dir'i ke mi pens'u — (pastr'o al'port'as tio'n petit'a'n) Nu, met'u la mitr'o'n tie'n, ĝi est'as tro pez'a por mi; don'u al mi la baston'o'n en la man'o'n; nun mi est'as arm'it'a. Episkop'o! — La mal'bon'ul'o ne kuraĝ'os tro proksim'iĝ'i al mi nun!
Sir'a VILJAM
Ĉu vi i'o'n krom'a'n dezir'as?
Episkop'o Nikol'as
Ne. Jes, dir'u al mi; — Peter, fil'o de Andres Skjaldarband, — ĉiu'j parol'as bon'e pri li —
Sir'a VILJAM
Li cert'e est'as sen'pek'a anim'o.
Episkop'o Nikol'as
Peter, vi noktodeĵoru ĉe mi ĝis la reĝ'o aŭ la duk'o ven'os. El'ir'u tiom long'e, vi ali'ul'o'j, sed est'u proksim'a'j.
(Ĉiu'j escept'e Peter el'ir'as dekstr'e.)
Episkop'o Nikol'as
(post mal'long'a paŭz'o) Peter!
PETER
(proksim'iĝ'as) Sinjor'o?
Episkop'o Nikol'as
Ĉu vi neniam vid'is mal'jun'a'j'n hom'o'j'n mort'i?
PETER
Ne.
Episkop'o Nikol'as
Tim'em'a'j est'as ili ĉiu'j; pri tio mi kuraĝ'as ĵur'i! Tie sur la tabl'o kuŝ'as grand'a leter'o kun sigel'o; don'u ĝi'n al mi. (Peter al'port'as la leter'o'n.) Est'as por vi'a patr'in'o.
PETER
Por mi'a patr'in'o?
Episkop'o Nikol'as
Vi dev'as vojaĝ'i nord'e'n al Hålogalando kun ĝi. Mi skrib'is al ŝi pri grand'a kaj grav'a afer'o; ven'is nov'aĵ'o'j de vi'a patr'o.
PETER
Li lukt'as kiel batal'ant'o de la Sinjor'o en la sankt'a land'o. Se li tie fal'os, li fal'os sur sankt'a'n grund'o'n; ĉar tie ĉiu pied'larĝ'o de ter'o est'as sankt'a. Mi memor'ig'as li'n al Di'o en ĉiu'j mi'a'j preĝ'o'j.
Episkop'o Nikol'as
Ĉu Andres Skjaldarband est'as kar'a al vi?
PETER
Li est'as honor'ind'a vir'o; sed viv'as ali'a vir'o, per kies grand'ec'o mi'a patr'in'o kvazaŭ eduk'is kaj nutr'is mi'n.
Episkop'o Nikol'as
(rapid'e kaj streĉ'e) Ĉu tiu est'as duk'o Skule?
PETER
Jes, la duk'o, — Skule Bårdsson. Mi'a patr'in'o kon'is li'n en la jun'ec'o. La duk'o cert'e dev'as est'i la plej eminent'a vir'o en la land'o!
Episkop'o Nikol'as
Jen la leter'o; tuj ir'u nord'e'n kun ĝi! — Ĉu ili kant'as tie en'e?
PETER
Jes, sinjor'o.
Episkop'o Nikol'as
Ok grand'a'j ul'o'j kun gorĝ'o'j kiel tromp'et'o'j, tio ja dev'as iom help'i, mi sci'as?
PETER
Sinjor'o, sinjor'o, mi vol'as mem preĝ'i!
Episkop'o Nikol'as
Mi hav'as tro mult'e da ne'far'it'aĵ'o'j, Peter. La viv'o est'as tro mal'long'a; — krom'e la reĝ'o cert'e pardon'os mi'n, kiam li ven'os — (sku'iĝ'as en dolor'o)
PETER
Vi sufer'as, ĉu?
Episkop'o Nikol'as
Mi ne sufer'as; sed sonor'as ĉe mi'a'j orel'o'j; glim'as kaj fulm'as antaŭ mi'a'j okul'o'j.
PETER
Est'as la ĉiel'a'j sonor'il'o'j, kiu'j sonor'ig'as Vi'n hejm'e'n; — tio, kio bril'as, est'as la altar'kandel'o'j, kiu'j'n la anĝel'o'j de Di'o ek'brul'ig'is por Vi.
Episkop'o Nikol'as
Jes cert'e est'as tiel; — ne est'as danĝer'o, kiam ili nur bon'e el'ten'as en preĝ'o tie en'e, — Adiaŭ, vojaĝ'u tuj kun la leter'o.
PETER
Ĉu ne unu'e —?
Episkop'o Nikol'as
Ne, ir'u; mi ne tim'as est'i sol'a.
PETER
Bon'ven'o'n re'e do, kiam la ĉiel'a'j sonor'il'o'j iam sonor'os ankaŭ por mi. (el'ir'as dekstr'e)
Episkop'o Nikol'as
La ĉiel'a'j sonor'il'o'j, — ja, ti'aĵ'o'n oni dir'as facil'e, kiam oni marŝ'as sur du san'a'j pied'o'j. — Tiom ne'far'it'a! Tamen post mi viv'os mult'o. Mi promes'is al la duk'o je la sav'o de mi'a anim'o don'i al li la konfes'o'n de Trond pastr'o, se ĝi ven'us al mi en'man'e; — bon'e ke mi ne ricev'is ĝi'n. Se li sci'us, li vol'us venk'i aŭ fal'i; tiam unu el ili far'iĝ'us la plej potenc'a vir'o, kiu iam viv'is en Norvegi'o. Ne, ne, — kio'n mi ne pov'is ating'i, neni'u ali'ul'o ating'u. Est'as pli bon'e kun la ne'cert'ec'o; tiom long'e kiom la duk'o pez'iĝ'as per ĝi, la du est'os detru'ant'a'j unu la ali'a'n, ĉie kie ili ating'os; urb'o'j brul'iĝ'os, vilaĝ'ar'o'j rab'iĝ'os, — neni'u gajn'os per'e de la perd'o de la ali'ul'o — — (en terur'o) Grac'o, indulg'o! Est'as ja mi, kiu port'as la kulp'o'n — mi, kiu de la unu'a paŝ'o ek'ir'ig'is la tut'o'n! (si'n trankvil'ig'ant'e) Ja, ja, ja! sed nun ven'os la reĝ'o — est'as ja sur li'n ke la plej'mult'o verŝ'iĝ'as, — li cert'e pardon'os — est'os legat'a'j preĝ'o'j kaj mes'o'j; ne est'as danĝer'o; — mi ja est'as episkop'o, kaj mi neniam mort'ig'is iu'n per propr'a man'o. — Bon'e est'as, ke la konfes'o de Trond Pastr'o ne ven'is; la sankt'ul'o'j est'as kun mi, ili ne vol'as tent'i mi'n romp'i mi'a'n promes'o'n. — Kiu frap'as la pord'o'n? Cert'e est'as la duk'o! (kontent'e frot'as si'a'j'n man'o'j'n) Li vol'as pet'eg'i pruv'o'j'n pri la reĝ'a rajt'o, — kaj mi hav'as neniu'n pruv'o'n por don'i al li!
(Ing'a el Vartejg en'ven'as; ŝi est'as nigr'e vest'it'a, kun mantel'o kaj kuf'o.)
Episkop'o Nikol'as
(sku'iĝ'as) Kiu est'as?
Ing'a
Vir'in'o el Vartejg en Borgarsyssel, estim'at'a sinjor'o.
Episkop'o Nikol'as
Patr'in'o de la reĝ'o!
Ing'a
Tiel mi iam nom'iĝ'is.
Episkop'o Nikol'as
For'ir'u, for'ir'u! Mi ne konsil'is al Håkon dis'iĝ'i de Vi!
Ing'a
Kio'n la reĝ'o far'as, est'as bon'e far'at'a! Ne est'as tial, ke mi ven'as.
Episkop'o Nikol'as
Kaj kial do?
Ing'a
Gunnulf, mi'a frat'o, re'ven'is hejm'e'n el si'a vojaĝ'o al Angli'o —
Episkop'o Nikol'as
El vojaĝ'o al Angli'o —!
Ing'a
Li for'est'is dum mult'a'j jar'o'j, kiel Vi sci'as, kaj vast'e ĉirkaŭ'vag'is; nun li kun'pren'is leter'o'n hejm'e'n —
Episkop'o Nikol'as
(sen'spir'e) Leter'o'n —?
Ing'a
De Trond pastr'o. Est'as por Vi, sinjor'o. (trans'don'as ĝi'n al li)
Episkop'o Nikol'as
Nu tiel; — kaj Vi al'port'as ĝi'n?
Ing'a
Laŭ la dezir'o de Trond. Grand'a'n dank'o'n mi ŝuld'as al li de tiu temp'o, kiam li nutr'is Håkon. Mi sci'iĝ'is ke Vi est'as mal'san'a; tial mi tuj entrepren'is la vetur'o'n; mi ir'is ĉi tie'n sur'pied'e —
Episkop'o Nikol'as
Ne urĝ'is tiel, Ing'a!
DAGFINN BONDE
(en'ven'as de dekstr'e) Pac'o de Di'o, honor'ind'a sinjor'o!
Episkop'o Nikol'as
Ĉu ven'os la reĝ'o?
DAGFINN BONDE
Nun li rajd'as mal'supr'e'n la Ryenmontojn kun la reĝ'in'o kaj la reĝ'a infan'o kaj grand'a sekv'ant'ar'o.
Ing'a
(rapid'e al'paŝ'as al Dagfinn) La reĝ'o, — la reĝ'o! ĉu li tie'n ĉi ven'os?
DAGFINN BONDE
Ing'a! Ĉu Vi est'as ĉi tie, Vi sever'e prov'it'a vir'in'o?
Ing'a
Tiu ne est'as sever'e prov'it'a, kiu hav'as tia'n grand'a'n fil'o'n.
DAGFINN BONDE
Nun li'a mal'mol'a kor'o degel'u.
Ing'a
Neniu'n vort'o'n al la reĝ'o pri mi. Ho, sed vid'i li'n mi tamen dev'as; — aŭd'u, — ĉu ĉi tie'n li ven'os?
DAGFINN BONDE
Jes, baldaŭ.
Ing'a
Kaj est'as mal'lum'a vesper'o. La reĝ'o'n lum'gvid'os cert'e torĉ'o'j.
DAGFINN BONDE
Jes.
Ing'a
Do mi star'ig'os mi'n en pord'ŝirm'ej'o'n, kie li preter'pas'os; — kaj post'e hejm'e'n al Vartejg. Sed unu'e en'e'n en la preĝ'ej'o'n de sankt'o Hallvard; tie bril'os lum'o'j ĉi-nokt'e; tie mi preĝ'os pri bon'o por la reĝ'o, por mi'a bel'a fil'o. (el'ir'as dekstr'e)
DAGFINN BONDE
Mi pri'zorg'is mi'a'n misi'o'n; mi ir'os renkont'e al la reĝ'o.
Episkop'o Nikol'as
Salut'u li'n plej kar'e, bon'a Dagfinn!
DAGFINN BONDE
(for'ir'ant'e dekstr'e) Ne dezir'us mi est'i episkop'o Nikol'as morgaŭ.
Episkop'o Nikol'as
La konfes'o de Trond pastr'o —! Do ĝi tamen ven'is; — jen mi ten'as ĝi'n en mi'a man'o. (cerb'um'as kaj rigard'as rekt'e antaŭ'e'n) — Oni neniam dev'us promes'i i'o'n sur la sav'o de si'a anim'o, kiam oni est'as tiel mal'jun'a kiel mi. Se rest'us al mi jar'o'j, mi ĉiu'kaz'e turn'us mi'n el tia promes'o; sed ĉi-vesper'e, la last'a'n vesper'o'n, — ne, tio ne est'as konsil'ind'a. — Ĉu mi tamen dev'as ten'i ĝi'n? Ĉu tio ne est'as risk'i ĉio'n, por kio mi verk'is tra mi'a tut'a viv'o? — (Flustr'e) Ho, se mi pov'us tromp'i la mal'bon'ul'o'n, nur tiu'n ĉi krom'a'n foj'o'n! (aŭskult'as) Kio est'as tio? (vok'as) Viljam, Viljam!
Sir'a VILJAM
(en'ven'as de dekstr'e)
Episkop'o Nikol'as
Kio est'as tio, kio zum'as kaj hurl'as tiel mal'bel'e?
Sir'a VILJAM
Est'as la vent'eg'o, kiu pli'fort'iĝ'as.
Episkop'o Nikol'as
La veter'o pli'fort'iĝ'as! — Cert'e mi ten'os mi'a'n promes'o'n! La vent'eg'o, vi dir'as — Ĉu ili kant'as tie en'e?
Sir'a VILJAM
Jes, sinjor'o.
Episkop'o Nikol'as
Dir'u, ke ili eg'e klopod'u — precip'e frat'o Aslak; li ĉiam prononc'as mal'long'a'j'n preĝ'o'j'n; li for'pinĉ'as, kiam li ebl'as; li trans'salt'as, tiu hund'o! (frap'as la plank'o'n per la episkop'a baston'o) En'ir'u, kaj dir'u al li, ke est'as la last'a nokt'o por mi; li est'u diligent'a, aŭ mi re'ven'os al li fantom'e!
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, ĉu mi ne serĉ'u majstr'o'n Sigard?
Episkop'o Nikol'as
En'ir'u, mi dir'as! (Viljam ir'as en la kapel'o'n) Aspekt'e est'as la ĉiel'a vol'o, ke mi inter'konsent'ig'u la reĝ'o'n kaj la duk'o'n, ĉar ĝi nun send'as al mi la leter'o'n de Trond pastr'o. Tio ĉi est'as sever'e akcept'ebl'a, Nikol'as; tir'romp'i per unu sol'a ek'tir'o, kio'n vi uz'is vi'a'n tut'a'n viv'o'n por konstru'i. Sed ne est'as io ali'a far'ebl'a; mi dev'as plen'um'i la vol'o'n de la ĉiel'o ĉi tiu'n foj'o'n. — Se mi almenaŭ pov'us leg'i tio'n, kio est'as skrib'it'a en la leter'o; sed mi eĉ ne pov'as vid'i sol'a'n vort'o'n! Nebul'o'j driv'as antaŭ mi'a'j okul'o'j; fajr'as kaj spark'as —; kaj neniu'n ali'a'n mi kuraĝ'as pet'i leg'i ĝi'n por mi! Promes'i ti'aĵ'o'n —! Ĉu la hom'a sagac'o est'as tiel povr'a, ke ĝi ne kapabl'as estr'i la du'a'n kaj tri'a'n etap'o'n de si'a propr'a ag'o? Mi parol'is tiel long'e kaj incit'e al Vegard Veradal por ig'i la reĝ'o'n for'send'i Ing'a de si, ke tio fin'e okaz'is. Tiu ag'o est'is saĝ'a en la unu'a etap'o; sed se mi ne est'us tiel konsil'int'a, Ing'a ne loĝ'us en Vartejg nun, la leter'o ne est'us en'temp'e ven'int'a en mi'a'j'n man'o'j'n, kaj mi ne hav'us iu'n promes'o'n por ten'i, — do mal'saĝ'e en la du'a etap'o. Se mi tamen hav'us la temp'o'n por mi; sed ne nur tiu'n ĉi sol'a'n nokt'o'n, kaj apenaŭ tiu'n. Mi dev'as, mi vol'as pli long'e viv'i!. (frap'as per la baston'o; pastr'o en'ven'as de dekstr'e) Majstr'o Sigard ven'u! (La pastr'o el'ir'as; la episkop'o prem'as la leter'o'n en la man'o'j.) Ĉi tie, mal'antaŭ tiu mal'dik'a sigel'o kuŝ'as la saga'o de Norvegi'o por cent'o'j da jar'o'j! Ĝi kuŝ'as sonĝ'ant'e, kiel la bird'id'o en la ov'o! Ho, tiu, kiu nun hav'us pli ol unu anim'o'n — aŭ eĉ neniu'n! (prem'as la leter'o'n sovaĝ'e al si'a brust'o) Ho, se la fin'o ne est'us tiel tuj'a sur mi'n, — kaj la juĝ'o kaj pun'o, — mi kov'us vi'n al akcipitr'o, kiu ĵet'us ombr'a'n terur'o'n super la tut'a'n land'o'n, kaj hak'us si'a'j'n akr'a'j'n ung'eg'o'j'n en ĉiu'n hom'a'n kor'o'n! (ek'sku'iĝ'as) Sed la last'a hor'o est'as proksim'a! (kri'ant'e) Ne, ne, — vi far'iĝ'u al cign'o, blank'a cign'o! (ĵet'as la leter'o'n for'e'n sur la plank'o'n, kaj vok'as) Majstr'o Sigard, majstr'o Sigard!
Majstr'o SIGARD
(de dekstr'e) Kiel stat'as, honor'ind'a sinjor'o?
Episkop'o Nikol'as
Majstr'o Sigard, — vend'u al mi tri tag'o'j'n da viv'o!
Majstr'o SIGARD
Mi dir'is al Vi —
Episkop'o Nikol'as
Jes, jes; sed ne est'is serioz'e; est'is nur et'a pun'o. Mi est'is ne'saĝ'a ul'o kontraŭ Vi; tial Vi vol'is tim'ig'i mi'n. Fi, tio est'is mal'bel'a, — ne, ne — est'is merit'e por mi! Sed est'u nun bon'a kaj saĝ'a! Mi pag'os bon'e; — tri tag'o'j'n da viv'o, majstr'o Sigard, nur tri tag'o'j'n da viv'o!
Majstr'o SIGARD
Eĉ se mi mem for'ir'us en la sam'a moment'o, kiel Vi, mi ne pov'us al'don'i tri tag'o'j'n.
Episkop'o Nikol'as
Unu tag'o'n do; nur unu tag'o'n! Est'u lum'o, bril'u la sun'o, kiam mi for'ir'os! Aŭskult'u, Sigard, (man'sign'as li'n al si, kaj tir'as li'n mal'supr'e'n sur la benk'o'n) Mi don'is preskaŭ ĉiu'n mi'a'n or'o'n al la eklezi'o, por hav'i grand'a'j'n mes'o'j'n leg'ot'a'j'n post'e. Mi re'tir'os tio'n; Vi hav'u la ĉio'n! Ĉu, Sigard, ĉu ni du tromp'u tiu'j'n tie intern'e? He, he, he! Vi far'iĝ'os riĉ'a, Sigard, kaj for'vojaĝ'os el la land'o; mi ricev'os prokrast'o'n, kaj pov'os iom pri'pens'i, kaj kontent'ig'i mi'n per mal'pli da preĝ'o'j. Ĉu, Sigard, ĉu ni —? (Sigard palp'as li'a'n puls'o'n; la episkop'o ek'dir'as tim'e:) Nu, kial Vi ne respond'as?
Majstr'o SIGARD
(ek'star'as) Mi ne hav'as temp'o'n, sinjor'o. Mi far'os trink'aĵ'o'n por Vi, kiu pov'os iom'et'e facil'ig'i la last'a'j'n moment'o'j'n.
Episkop'o Nikol'as
Ne, Vi atend'u pri tio! Atend'u — kaj respond'u al mi!
Majstr'o SIGARD
Mi ne hav'as temp'o'n; la trink'aĵ'o dev'as est'i pret'a ĝis hor'o. (el'ir'as dekstr'e)
Episkop'o Nikol'as
Ĝis hor'o! (frap'as impet'e) Viljam! Viljam!
Sir'a VILJAM
(ven'as el la kapel'o)
Episkop'o Nikol'as
Pren'u pli'a'j'n por help'i tie! La ok ne sufiĉ'as!
Sir'a VILJAM
Sinjor'o —?
Episkop'o Nikol'as
Plur'a'j'n por help'i, mi dir'as! Kolbein kanonik'o kuŝ'is mal'san'a kvin semajn'o'j'n, — li ne pov'is mult'e pek'i dum tiu temp'o —
Sir'a VILJAM
Li ir'is al konfes'o hieraŭ.
Episkop'o Nikol'as
(fervor'e) Jes, li dev'as est'i bon'a; pren'u li'n! (Viljam re'e'n ir'as en la kapel'o'n) Ĝis hor'o! (sek'ig'as la ŝvit'o'n de la frunt'o) Puh, kiel varm'e est'as! — La fi'a hund'o, — por kio li'a tut'a erudici'o, kiam li tamen ne pov'as al'don'i unu hor'o'n. Tie en si'a stud'ej'o li sid'as ĉiu'n tag'o'n, kun'met'ant'e art'e'far'it'a'j'n rad'o'j'n kaj lod'o'j'n kaj lev'il'o'j'n; li vol'as kre'i verk'o'n, kiu ir'u kaj ir'u, kaj neniam halt'u, — perpetuum mobil'e li nom'as ĝi'n. Kial li ne praktik'as si'a'n art'o'n kaj saĝ'ec'o'n, por far'i la hom'o'n al tia perpetuum mobil'e —? (halt'as pens'ant'e; ek'bril'as li'a'j okul'o'j) Perpetuum mobil'e, — mi ne est'as precip'e lert'a pri la latin'o, — sed tio signif'as i'o'n, kio kapabl'as funkci'i etern'e, daŭr'e tra ĉiu'j temp'o'j. Se mi nun mem pov'us —? Tio est'us ver'e fin'a ag'o! Est'us far'i si'a'n plej grand'a'n ag'o'n en la last'a moment'o! Funkci'ig'i rad'o'j'n kaj lod'o'j'n kaj lev'il'o'j'n en la anim'o'j de la reĝ'o kaj la duk'o; ek'mov'i ili'n tiel, ke neni'u potenc'o sur la ter'o pov'os ili'n halt'ig'i. Se tio'n mi pov'us, tiam mi daŭr'e viv'us, viv'us en mi'a verk'o, — kaj en la grav'a moment'o ebl'e est'as tio, kio nom'iĝ'as sen'mort'ec'o. — Konsol'a'j, freŝ'ig'a'j pens'o'j, ho kiel vi mild'ig'as por mal'jun'a vir'o! (el'spir'as kaj streĉ'as si'n agrabl'e sur la benk'o) Diabol'us est'is sever'a pri mi ĉi-vesper'e. Est'as la sekv'o de kuŝ'o sen'labor'a; otium est pulv'is — pulv'er'is — nu, sen'signif'a la latin'o, — Diabol'us ne plu ek'hav'u potenc'o'n super mi; mi vol'as est'i aktiv'a ĝis last'e; mi vol'as —; kiel ili gorĝ'eg'as tie — (frap'as; Viljam el'ven'as) Dir'u al ili, ke ili silent'u tie, ili ĝen'as mi'n. La reĝ'o kaj la duk'o baldaŭ ven'os; mi hav'as grand'a'j'n afer'o'j'n por pri'pens'i.
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, ĉu mi do —?
Episkop'o Nikol'as
Ordon'u al ili silent'i moment'o'n, ke mi pov'u pens'i trankvil'e. Jen vid'u, ek'pren'u tiu'n leter'o'n, tie sur la plank'o. — Bon'e. Don'u al mi la paper'o'j'n —
Sir'a VILJAM
(ir'as al la skrib'o'tabl'o) Kiu'j'n, sinjor'o?
Episkop'o Nikol'as
Sam'e bon'e —; tiu'j'n kun sigel'o; tiu'j'n kiu'j kuŝ'as plej supr'e. — Nu; do en'ir'u kaj dir'u ke ili silent'u. (Viljam el'ir'as) — Mort'i, kaj tamen reg'i en Norvegi'o! Mort'i, kaj aranĝ'i tiel, ke neni'u vir'o lev'u si'a'n kap'o'n pli alt'e'n super ĉiu'j ali'a'j. Mil voj'o'j pov'us konduk'i al tiu cel'o; sed pov'as nur est'i unu, kiu taŭg'as! — grav'as tiu'n trov'i, — grav'as ĝi'n laŭ'ir'i. — Ha! La voj'o est'as ja tiel proksim'a, tiel proksim'a! Jes, tiel est'u. Mi ten'os la promes'o'n; la duk'o ek'hav'u la leter'o'n en si'a'j'n man'o'j'n; — sed la reĝ'o — hm, li ek'hav'u en si'a'n kor'o'n la dorn'o'n de dub'o. Håkon est'as honest'a, kia oni nom'as tio'n; kun la fid'o pri si mem, kaj pri si'a rajt'o, mult'o fal'os en li. Ambaŭ dub'u kaj fid'u, balanc'u supr'e'n kaj mal'supr'e'n, neniam trov'u firm'a'n grund'o'n sub la pied'o, — perpetuum mobil'e! — Sed ĉu Håkon vol'as fid'i mi'a'n dir'aĵ'o'n? Li vol'as; mi est'as ja mort'ant'a vir'o; mi nutr'os li'n per ver'o antaŭ'e. — La fort'o'j for'las'as mi'n, sed la anim'o freŝ'iĝ'as; — mi ne kuŝ'as pli sur mort'o'lit'o, mi sid'as en mi'a labor'ej'o, mi vol'as labor'i la last'a'n nokt'o'n, labor'i — ĝis la lum'o esting'iĝ'as —
Duk'o SKULE
(en'ven'as de dekstr'e, kaj ir'as al la episkop'o) Pac'o'n kaj salut'o'n, honor'ind'a sinjor'o! Mi aŭd'as, ke mal'bon'e stat'as pri Vi.
Episkop'o Nikol'as
Mi est'as kadavr'o en burĝon'o, bon'a duk'o; ĉi-nokt'e mi ek'flor'os; morgaŭ sent'iĝ'os, kiel mi odor'as.
Duk'o SKULE
Jam ĉi-nokt'e. Vi dir'as?
Episkop'o Nikol'as
Majstr'o Sigard dir'as: ĝis unu hor'o.
Duk'o SKULE
Kaj la leter'o de Trond pastr'o —?
Episkop'o Nikol'as
Ĉu Vi daŭr'e pens'as pri ĝi?
Duk'o SKULE
Ĝi neniam for'ir'as el mi'a'j pens'o'j.
Episkop'o Nikol'as
La reĝ'o far'is Vi'n duk'o; neni'u vir'o port'is nom'o'n de duk'o en Norvegi'o, antaŭ Vi.
Duk'o SKULE
Ne sufiĉ'as. Se Håkon est'as la mal'ĝust'a, mi dev'as hav'i ĉio'n!
Episkop'o Nikol'as
Hu, est'as mal'varm'e ĉi tie; frost'as al mi tra ĉiu'j membr'o'j.
Duk'o SKULE
La leter'o de Trond pastr'o, sinjor'o! Pro Di'o la ĉio'potenc'a, — ĉu Vi hav'as ĝi'n?
Episkop'o Nikol'as
Mi almenaŭ sci'as, kie ĝi trov'iĝ'as.
Duk'o SKULE
Do dir'u! Dir'u!
Episkop'o Nikol'as
Atend'u —
Duk'o SKULE
Ne, ne, — profit'u de la temp'o; mi vid'as ke al'proksim'iĝ'as la fin'o, — kaj la reĝ'o ja ven'os ĉi tie'n, oni dir'is.
Episkop'o Nikol'as
Jes, la reĝ'o ven'os; el tio Vi vid'os bon'e, ke mi atent'as pri Vi'a afer'o, eĉ nun.
Duk'o SKULE
Kio'n Vi intenc'as?
Episkop'o Nikol'as
Ĉu Vi memor'as ĉe la nupt'o de Håkon, — tiam Vi dir'is, ke tio, kio far'as Håkon fort'a, est'as li'a ne'sku'ebl'a fid'o al si mem?
Duk'o SKULE
Nu?
Episkop'o Nikol'as
Se mi konfes'os kaj inokul'os en li'n la dub'o'n, tiam fal'os la fid'o, kaj la fort'o kun ĝi.
Duk'o SKULE
Sinjor'o, tio est'as pek'a, pek'a, se li est'as la ĝust'a!
Episkop'o Nikol'as
Est'os en Vi'a kapabl'o re'e far'i li'n fid'ant'a. Antaŭ ol mi for'pas'os de tie ĉi, mi dir'os al Vi, kie la leter'o de Trond pastr'o trov'iĝ'as.
Sir'a VILJAM
(de dekstr'e) Nun ven'as la reĝ'o kun torĉ'o'j kaj sekv'ant'ar'o laŭ la strat'o.
Episkop'o Nikol'as
Bon'ven'a li est'u. (Viljam el'ir'as) Duk'o, la last'a'n serv'o'n mi pet'as de vi. Est'u mi'a post'mort'a zorg'ant'o kontraŭ ĉiu'j mi'a'j mal'amik'o'j. (el'pren'as leter'o'n) Jen mi list'ig'is ili'n. Tiu'j, kiu'j star'as plej supr'e, mi dezir'us pend'ig'i, se tiel ebl'us.
Duk'o SKULE
Ne pens'u pri venĝ'o nun; ne rest'as al Vi long'a —
Episkop'o Nikol'as
Ne pri venĝ'o, sed pri pun'o. Promes'u al mi sving'i la glav'o'n de pun'o super ĉiu'j'n mi'a'j'n mal'amik'o'j'n, kiam mi est'os for. Ili est'as vi'a'j mal'amik'o'j sam'e kiel la mi'a'j; kiam Vi far'iĝ'os reĝ'o, pun'u ili'n; Vi tio'n promes'as?
Duk'o SKULE
Mi promes'as kaj ĵur'as; — sed la leter'o de Trond pastr'o —!
Episkop'o Nikol'as
Vi sci'os, kie ĝi est'as; — sed, jen vid'u —; la reĝ'o ven'as; — kaŝ'u la list'o'n pri ni'a'j mal'amik'o'j!
(La duk'o kaŝ'as la dokument'o'n; sam'temp'e en'ven'as Håkon de dekstr'e.)
Episkop'o Nikol'as
Bon'ven'o'n ĉe la funebr'a festen'o, sinjor'o reĝ'o!
HÅKON
Akr'e Vi kontraŭ'star'is mi'n je ĉiu'j okaz'o'j; sed nun tio est'u forges'it'a kaj pardon'it'a; la mort'o for'viŝ'as eĉ la plej grand'a'n kalkul'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Tio mal'pez'ig'is! Ho, kiel grand'a est'as la mild'o de la reĝ'o! Sinjor'o, kio'n Vi ĉi-vesper'e far'is kontraŭ mal'jun'a pek'ul'o, dek'obl'e —
HÅKON
Las'u tio'n; sed mi dev'as dir'i al Vi, ke mi alt'e mir'as. Vi al'vok'as mi'n ĉi tie'n por ricev'i mi'a'n pardon'o'n, kaj Vi aranĝ'as por mi tia'n renkont'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Renkont'o'n, sinjor'o?
Duk'o SKULE
Est'as al mi, ke la reĝ'o alud'as. Ĉu Vi, sinjor'o episkop'o, vol'as cert'ig'i al reĝ'o Håkon, je mi'a fid'o kaj honor'o, ke mi neni'o'n sci'is pri li'a ven'o, antaŭ ol mi met'is la pied'o'n sur la kaj'o'n en Oslo.
Episkop'o Nikol'as
Aĥ, aĥ; ĉiu kulp'o kuŝ'as sur mi! Mi est'is mal'san'a, lit'o'ten'ant'a vir'o la tut'a'n last'a'n jar'o'n; mal'mult'e aŭ neni'o'n mi aŭd'is pri la afer'o'j de la land'o; mi pens'is, ke nun est'as bon'e kaj amik'ec'e inter la alt'a'j parenc'o'j!
HÅKON
Mi not'is, ke la amik'ec'o inter la duk'o kaj mi prosper'as pli bon'e, kiam ni ten'as ni'n for'e unu de la ali'a; tial adiaŭ, episkop'o Nikol'as, kaj Di'o est'u kun Vi, tie kie'n Vi ir'os. (vol'as for'ir'i)
Duk'o SKULE
(mal'laŭt'e kaj mal'trankvil'a) Episkop'o, episkop'o; li for'ir'as!
Episkop'o Nikol'as
(subit'e kaj kun sovaĝ'a fort'o) Atend'u, reĝ'o Håkon!
HÅKON
(halt'as) Kio nun?
Episkop'o Nikol'as
Vi ne rajt'as ir'i el tiu ĉi ĉambr'o, antaŭ ol mal'jun'a episkop'o Nikol'as parol'is si'a'n last'a'n vort'o'n!
HÅKON
(sen'vol'e met'as la man'o'n sur la glav'o'n) Ĉu vi ebl'e ven'is al Viken kun fort'a ar'o, duk'o?
Duk'o SKULE
Mi ne respond'ec'as en tio ĉi.
Episkop'o Nikol'as
Est'as per la potenc'o de la vort'o, ke mi sci'u re'ten'i Vi'n. Kie est'as funebr'a ceremoni'o en la dom'o, tie la mort'ant'o est'as la unu'a hom'o en la kun'ven'o; li rajt'as far'i kaj far'ig'i, kio'n li vol'as — tiel for'e'n kie'n li'a kapabl'o ating'as. Tial mi nun vol'as prezent'i mi'a'n propr'a'n funebr'a'n parol'ad'o'n; en antaŭ'a temp'o mi ĉiam tim'is, ke reĝ'o Sverre est'us ĝi'n far'ont'a —
HÅKON
Ne parol'u tiel sovaĝ'e, sinjor'o!
Duk'o SKULE
Vi for'tranĉ'as el la kar'a moment'o, kiu rest'as al vi!
HÅKON
Vi'a okul'o jam est'as inert'a!
Episkop'o Nikol'as
Jes, mi'a okul'o est'as inert'a; mi apenaŭ vid'as Vi'n, kie Vi star'as; sed en'e en mi vic'e preter'pas'as mi'a viv'o bril'e klar'a. Mi vid'as vizi'o'j'n tie —; aŭskult'u kaj lern'u, reĝ'o! — Mi'a parenc'ar'o est'is la plej potenc'a en la land'o; mult'a'j grand'a'j estr'o'j de'ven'is el ĝi; Mi vol'is est'i la plej grand'a el ili ĉiu'j. Mi ne est'is pli ol knab'o, kiam mi komenc'is avid'i far'eg'o'j'n; Ŝajn'is al mi, ke ne ebl'is atend'i ĝis mi matur'iĝ'us; — ek'star'is reĝ'o'j kun mal'pli da rajt'o ol mi, — Magnus Erlingsson, Sverre pastr'o —; ankaŭ Mi vol'is est'i reĝ'o; sed unu'e estr'o, — est'is neces'e. Jen la batal'o okaz'us sur la Ile-kamp'o'j; tie la unu'a'n foj'o'n mi part'o'pren'is. La sun'o lev'iĝ'is, kaj fulm'is mil'o'j da bril'a'j arm'il'o'j. Magnus kaj li'a tut'a ar'o al'ir'is kvazaŭ al lud'o; sol'e mi sent'is mi'n prem'a en la kor'o. Sovaĝ'e atak'is ni'a ar'o; sed mi ne pov'is al'ir'i — mi tim'is! Ĉiu'j ali'a'j estr'o'j de Magnus batal'is mal'tim'e, kaj mult'a'j fal'is, kie ili lukt'is; sed mi fuĝ'is supr'e'n la Rok'mont'o, kur'is kaj kur'is, kaj ne halt'is antaŭ ol mi re'ating'is la fjord'o'n, long'e for'e. Mult'a'j vir'o'j dev'is lav'i si'a'j'n sang'a'j'n vest'aĵ'o'j'n en la Trondhejm-fjord'o tiu'n vesper'o'n; — ankaŭ mi dev'is lav'i la mi'a'j'n, sed ne pro sang'o. Jes, reĝ'o, mi est'is tim'em'a; kre'it'a por estr'i — kaj tim'em'a! Tio frap'lum'is en mi kvazaŭ fulm'o; post tiu hor'o mi mal'am'is ĉiu'n vir'o'n; mi preĝ'is sekret'e en la preĝ'ej'o'j, mi plor'is kaj genu'is ĉe la altar'o'j, mi don'is mult'e'kost'a'j'n donac'o'j'n, far'is sankt'a'j'n promes'o'j'n; streĉ'e mi prov'is en batal'o post batal'o, ĉe Salteysund, sur la Jonskampoj kiam la Bagloj ten'is si'n en Ber'gen, — ĉiam van'e. Sverre est'is tiu, kiu unu'e kompren'is; li el'dir'is tio'n laŭt'e kaj mok'e, kaj de tiu tag'o ĉiu vir'o en la ar'o rid'is, kiam Nikol'as Arnason antaŭ'e'n'ir'is milit'e vest'it'a. — Tim'em'a, tim'em'a —, kaj tamen mi vol'is est'i estr'o, vol'is est'i reĝ'o, sent'is mi'n ja kre'it'a reĝ'o, pov'us antaŭ'e'n'ig'i la regn'o'n de Di'o sur la ter'o; sed est'is la sankt'ul'o'j mem, kiu'j ŝlos'is por mi la bar'il'o'n...
HÅKON
Ne plend'u pri la ĉiel'o, episkop'o! Vi mult'e mal'am'is!
Episkop'o Nikol'as
Jes, mi mult'e mal'am'is; mal'am'is en ĉi tiu land'o ĉiu'n kap'o'n, kiu alt'iĝ'is super la amas'o'n. Sed mi mal'am'is, ĉar mi ne pov'is am'i. Bel'a'j'n vir'in'o'j'n, — ho, mi pov'us ankoraŭ glut'i ili'n per spark'ant'a'j okul'o'j! Mi hav'as ok'dek jar'o'j'n, kaj ankoraŭ mi'a avid'o est'as fal'ig'i vir'o'j'n kaj sin'e ĉirkaŭ'brak'i vir'in'o'j'n; — sed mi spert'is en tio kiel en la batal'o; nur vol'o kaj avid'o; potenc'o for'ŝtel'it'a ek'de la nask'iĝ'o; — la bol'ant'a donac'o de la dezir'o — kaj tamen kripl'ul'o! Jen mi do far'iĝ'is pastr'o; reĝ'o aŭ pastr'o tiu vir'o dev'as est'i, kiu vol'as majstr'i la tut'a'n potenc'o'n. (rid'as) Mi pastr'o! Mi eklezi'a vir'o! Jes, al unu eklezi'a ag'o la ĉiel'o precip'e kre'is mi'n, — tiu ating'i la alt'a'j'n ton'o'j'n, — kant'i per vir'in'a voĉ'o en la grand'a'j eklezi'a'j festen'o'j. Kaj tamen tiu'j en la alt'ec'o postul'as de mi — la du'on'ul'o — kio'n ili rajt'as postul'i de kiu ajn, kiu plen'e ricev'is la kapabl'o'n por si'a viv'o'task'o! Est'is temp'o'j, kiam ŝajn'is al mi, ke tia postul'o pov'us est'i merit'a; jen mi kuŝ'is sur la mal'san'lit'o, frap'it'a de tim'o por pun'o kaj juĝ'o! Nun tio pas'is; rest'as en mi medol'o en la anim'a'j artik'o'j! Neni'o est'as mi'a krim'o; est'as kontraŭ mi, ke oni far'is mal'just'aĵ'o'n; mi est'as la plend'ant'o!
Duk'o SKULE
(mal'laŭt'e) Sinjor'o — la leter'o! Ne rest'as por Vi long'a temp'o!
HÅKON
Pens'u pri Vi'a anim'o, kaj humil'ig'u Vi'n!
Episkop'o Nikol'as
La far'o de vir'o est'as li'a anim'o, kaj mi'a far'o daŭr'e viv'u sur la ter'o. Sed Vi, reĝ'o Håkon, Vi dev'us gard'i Vi'n; ĉar kiel la ĉiel'o kontraŭ'star'is mi'n kaj kapt'is damaĝ'o'n por pag'o, tiel Vi kontraŭ'star'as tiu'n vir'o'n, kiu ten'as en si'a man'o la feliĉ'o'n de la land'o —
HÅKON
Ha — duk'o, duk'o! Nun mi kompren'as la renkont'o'n ĉi tie!
Duk'o SKULE
(impet'e al la episkop'o) Neniu'n pli'a'n vort'o'n pri ti'aĵ'o!
Episkop'o Nikol'as
(al Håkon) Li kontraŭ'star'os Vi'n tiom long'e kiom li'a kap'o sid'as fiks'it'a sur la ŝultr'o'j. Divid'u kun li! Mi ne hav'os pac'o'n en la ĉerk'o, mi re'ven'os, se Vi du ne divid'os! Neni'u el Vi met'u la alt'ec'o'n de la ali'ul'o al si'a propr'a kresk'o; est'us nur unu grand'eg'ul'o en la land'o, se tio okaz'us; kaj ĉi tie ne est'u grand'eg'ul'o; ĉar mi neniam est'is grand'eg'ul'o! (lac'a li mal'antaŭ'e'n klin'iĝ'as sur la benk'o.)
Duk'o SKULE
(ĵet'as si'n genu'e'n apud la benk'o, kaj kri'as al Håkon:) Vok'u help'o'n! Pro la kompat'em'o de Di'o, la episkop'o ne dev'as ankoraŭ mort'i!
Episkop'o Nikol'as
Kiel sombr'iĝ'as antaŭ mi'a'j okul'o'j! — Reĝ'o, last'a'n foj'o'n, — ĉu Vi vol'as divid'i kun la duk'o?
HÅKON
Eĉ ne obol'o'n mi for'donac'os el tio, kio'n Di'o don'is al mi!
Episkop'o Nikol'as
Bon'e kaj bel'e. (mal'laŭt'e) La fid'o'n Vi almenaŭ perd'u. (vok'as) Viljam!
Duk'o SKULE
(mal'laŭt'e) La leter'o! La leter'o!
Episkop'o Nikol'as
(ne li'n aŭskult'ant'e) Viljam! (Viljam en'ven'as; la episkop'o tir'as li'n proksim'e'n al si kaj flustr'as:) Kiam mi ricev'is la last'a'n sankt'a'n ole'ad'o'n, ĉiu'j mi'a'j pek'o'j ja far'iĝ'is pardon'at'a'j?
Sir'a VILJAM
Ĉiu'j pek'o'j, de Vi'a nask'iĝ'o kaj al la moment'o, kiam Vi ricev'is la ole'ad'o'n.
Episkop'o Nikol'as
Ne pli long'e? Ne ĝis mi for'ir'os?
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, Vi ne pek'os ĉi-nokt'e.
Episkop'o Nikol'as
Hm, neni'u pov'as sci'i —; pren'u la or'a'n pokal'o'n, kiu'n mi ricev'is de episkop'o Absalon, — don'u ĝi'n al la eklezi'o, — kaj leg'u al'don'e sep grand'a'j'n komun'a'j'n preĝ'o'j'n.
Sir'a VILJAM
Sinjor'o, Di'o est'os al Vi grac'a!
Episkop'o Nikol'as
Sep al'don'a'j'n preĝ'o'j'n, mi dir'as — por tio per kio mi pek'os ĉi-nokt'e! Ir'u, ir'u! (Viljam for'ir'as; la episkop'o turn'as si'n al Skule.) Duk'o, se Vi iam leg'os la leter'o'n de Trond pastr'o, kaj ke ebl'e montr'iĝ'us, ke Håkon est'as la ĝust'a, — kio'n vi tiam far'us?
Duk'o SKULE
Je la nom'o de Di'o, — tiam li ja est'u reĝ'o.
Episkop'o Nikol'as
Pri'pens'u; mult'o est'as en la lud'o. Esplor'u ĉiu'n fald'aĵ'o'n en vi'a kor'o; respond'u kvazaŭ vi star'us antaŭ la tribunal'o! Kio'n Vi far'os, se li est'as la ĝust'a?
Duk'o SKULE
Klin'i mi'n kaj li'n serv'i.
Episkop'o Nikol'as
(murmur'et'as) Nu ja, akcept'u tio'n, kio sekv'os. (al Skule) Duk'o, mi est'as mal'fort'a kaj lac'a; far'iĝ'as mi mild'a kaj em'a al pac'iĝ'o —
Duk'o SKULE
Est'as la mort'o! La leter'o de Trond pastr'o! Kie ĝi est'as?
Episkop'o Nikol'as
Unu'e iu ali'a afer'o; — mi don'is al Vi la list'o'n de mi'a'j mal'amik'o'j —
Duk'o SKULE
(sen'pacienc'e) Jes, jes; mi venĝ'os ĉio'n kontraŭ ili —
Episkop'o Nikol'as
Ne, mi nun est'as mild'a; mi vol'as pardon'i, kiel est'as skrib'it'e. Kiel Vi rezign'as pri la potenc'o, mi vol'as rezign'i pri la venĝ'o. Brul'ig'u la list'o'n.
Duk'o SKULE
Bon'e, bon'e; kiel Vi vol'as.
Episkop'o Nikol'as
Ĉi tie en la fajr'o'skatol'o, ke mi rigard'u —
Duk'o SKULE
(ĵet'as la dokument'o'n en la fajr'o'n) Jen, vid'u, nun brul'as ĝi! Kaj nun, parol'u, parol'u! Mil'o'j da viv'o'j est'as en risk'o, se Vi nun ne parol'as.
Episkop'o Nikol'as
(kun bril'ant'a'j okul'o'j) Viv'o de mil'o'j! (kri'as:) Lum'o'n! Aer'o'n!
HÅKON
(rapid'as al la pord'o kaj vok'as:) Help'o'n; la episkop'o mort'as!
(Sir'a Viljam kaj plur'a'j el la ar'o de la episkop'o en'ven'as.)
Duk'o SKULE
(sku'as la brak'o'n de la episkop'o) La feliĉ'o de Norvegi'o tra cent'o'j da jar'o'j, ebl'e ties grand'ec'o por etern'a'j temp'o'j!
Episkop'o Nikol'as
Etern'a'j temp'o'j! (triumf'e:) Perpetuum mobil'e!
Duk'o SKULE
Je la beat'ec'o de ni'a'j anim'o'j, — kie est'as la leter'o de Trond pastr'o!
Episkop'o Nikol'as
(vok'e:) Ankoraŭ sep preĝ'o'j'n, Viljam!
Duk'o SKULE
(ekster si mem) La leter'o! La leter'o!
Episkop'o Nikol'as
Est'as tiu, kiu'n vi brul'ig'is, bon'a duk'o. (fal'as mal'antaŭ'e'n sur la benk'o kaj mort'as)
Duk'o SKULE
(ek'paŝ'as mal'antaŭ'e'n kun sen'vol'a kri'o, kaj kovr'as si'a'n vizaĝ'o'n per la man'o'j) Di'o vi ĉio'pov'a!
Monaĥ'o'j
(ven'as fuĝ'e el la kapel'o) Sav'u si'n kiu pov'as!
Kelk'a'j Voĉ'o'j
Ĉio mal'bon'a liber'iĝ'is ĉi-nokt'e!
Ali'ul'o'j
Rid'iĝ'is laŭt'e el la angul'o! — Kri'iĝ'is: “Ni hav'as li'n!” — Ĉiu'j lum'o'j esting'iĝ'is!
HÅKON
Nun mort'is episkop'o Nikol'as.
Monaĥ'o'j
(fuĝ'as el'e'n dekstr'e) Pater noster, — pater noster!
HÅKON
(proksim'iĝ'as al Skule kaj dir'as mal'laŭt'e:) Duk'o, mi ne vol'as esplor'i, kiu'j'n sekret'a'j'n insid'o'j'n Vi el'pens'is kun la episkop'o, antaŭ ol li mort'is; — sed de morgaŭ Vi re'e dev'os met'i vi'a'n potenc'o'n kaj dign'o'n en mi'a'j'n man'o'j'n; tio'n mi nun klar'e vid'as, — ni du ne pov'os kun'e antaŭ'e'n'ir'i.
Duk'o SKULE
(rigard'as li'n kvazaŭ sen'konsci'e) Kun'e antaŭ'e'n'ir'i —?
HÅKON
Morgaŭ mi kun'vok'os tingon en la reĝ'a kort'o; tie ĉio dev'os est'i ord'ig'at'a inter ni. (el'ir'as dekstr'e)
Duk'o SKULE
La episkop'o mort'a, kaj la leter'o brul'it'a! Viv'o plen'a de dub'o kaj lukt'o kaj terur'o! Ho, se mi pov'us preĝ'i! — Ne, — ag'i mi dev'as; — ĉi-vesper'e mi dev'as far'i la decid'a'n paŝ'o'n (al Viljam:) Kie'n ir'is la reĝ'o?
Sir'a VILJAM
(tim'ig'at'a) Krist'o liber'ig'u mi'n, — kio'n Vi vol'as al li?
Duk'o SKULE
Ĉu vi ebl'e kred'as, ke mi intenc'as mort'ig'i li'n ĉi-nokt'e? (el'ir'as dekstr'e)
Sir'a VILJAM
(post'rigard'as li'n sku'ant'e la kap'o'n, dum la serv'ist'o'j el'port'as la kadavr'o'n mal'dekstr'e.) La episkop'o dir'is: Ankoraŭ sep preĝ'o'j'n; — mi opini'as, ke plej sekur'e est'as leg'i dek kvar. (post'sekv'as la ali'a'j'n)
(En la fon'o est'as la en'ir'ej'a pord'o; sur ambaŭ flank'a'j mur'o'j est'as pli mal'grand'a'j pord'o'j; pli antaŭ'e dekstr'e est'as fenestr'o. Lamp'o lum'as sub la plafon'o. Tuj apud la pord'o mal'dekstr'e star'as benk'o, kaj pli fon'e lul'il'o, en kiu la reĝ'a infan'o dorm'as; Margrete sid'as genu'e ĉe la infan'o.)
MARGRETE
(lul'as kaj kant'as:)
(Mal'long'a paŭz'o. Duk'o Skule en'ven'as de la fon'o.)
MARGRETE
(ek'star'as kun kri'o de ĝoj'o, kaj rapid'as al li renkont'e.) Mi'a patr'o! — Ho, kiom mi suspir'is kaj sopir'is pri tiu ĉi renkont'o!
Duk'o SKULE
Di'a pac'o kun vi, Margrete! Kie est'as la reĝ'o?
MARGRETE
Ĉe episkop'o Nikol'as.
Duk'o SKULE
Hm, — nu ja, do li dev'as baldaŭ est'i ĉi tie.
MARGRETE
Kaj ĉu vi vol'as inter'parol'i kaj inter'konsent'i, far'iĝ'i amik'o'j de'nov'e, kiel en pas'int'a'j tag'o'j?
Duk'o SKULE
Mi bon'vol'us.
MARGRETE
Ankaŭ Håkon bon'vol'us; kaj ĉiu'n tag'o'n mi preĝ'as al Di'o, ke tio okaz'u. Ho, sed ven'u por rigard'i — (kapt'as li'a'n man'o'n, kaj konduk'as li'n al la lul'il'o)
Duk'o SKULE
Vi'a infan'o!
MARGRETE
Jes, tiu ĉarm'a infan'o est'as mi'a; — ĉu ne est'as mir'ind'e? Li nom'iĝ'as Håkon, kiel la reĝ'o! Jen vid'u li'a'j'n okul'o'j'n — ne, vi ja ne pov'as vid'i ili'n nun, kiam li dorm'as, — sed li hav'as grand'a'j'n blu'a'j'n okul'o'j'n; kaj li pov'as rid'i kaj streĉ'i la man'o'j'n kaj ek'kapt'i mi'n, — kaj li jam kon'as mi'n! (zorg'em'e ŝi ord'ig'as la lul'il'vest'aĵ'o'j'n)
Duk'o SKULE
Håkon ricev'as fil'o'j'n, la episkop'o aŭgur'is.
MARGRETE
Tiu ĉi et'a infan'o est'as mil foj'o'j'n pli kar'a por mi ol land'o kaj regn'o, — kaj tiel est'as ankaŭ por Håkon. — Ho, est'as kvazaŭ mi ne ver'e pov'as kred'i pri la feliĉ'o; mi hav'as la lul'il'o'n star'ant'a antaŭ mi'a lit'o; ĉiu'n nokt'o'n, kiam mi vek'iĝ'as mi rigard'as, ĉu ĝi est'as tie, — aspekt'e mi tim'us, ke est'as nur sonĝ'o —
Duk'o SKULE
(aŭskult'ant'e ir'as al la fenestr'o) Ĉu ne est'as la reĝ'o —?
MARGRETE
Jes; li supr'e'n'ir'as la ali'a'n ŝtup'ar'o'n; mi vol'as serĉ'i li'n! (kapt'as la man'o'n de la patr'o, kaj re'konduk'as li'n al la lul'il'o) Duk'o Skule! Star'u gard'e ĉe la reĝ'a infan'o dum'e, — jes ĉar krom'e li est'as reĝ'a infan'o — tio'n mi neniam ek'memor'as! Kaj se li vek'iĝ'os, klin'u vi'n profund'e'n, kaj salut'u li'n, kiel reĝ'o'j est'u salut'at'a'j! Nun mi serĉ'os Håkon; ho Di'o, Di'o! nun fin'e ven'os lum'o'n kaj pac'o'n super la parenc'ar'o'n! (el'ir'as dekstr'e)
Duk'o SKULE
(post mal'long'a kaj sombr'a silent'o) Håkon hav'as fil'o'n. Li'a parenc'ar'o viv'os post li. Se li mort'os, est'os tron'pretend'ant'o, kiu star'as pli proksim'e al la tron'o ol ĉiu'j ali'a'j. Ĉio prosper'as por Håkon. Ebl'e li est'as la mal'ĝust'a; sed li'a fid'o je si mem star'as firm'e kiel antaŭ'e; la episkop'o vol'is sku'i ĝi'n, sed ne hav'is temp'o'n pro la mort'o, ne permes'o'n de Di'o. Di'o ŝirm'as Håkon, li re'ten'is la fort'o'zon'o'n. Nun tio'n dir'i al li? Nun ĵur'i sur la el'dir'o de la episkop'o? Kio'n tio util'us? Neni'u kred'us mi'n, nek Håkon, nek ali'ul'o'j. Li est'us kred'int'a la episkop'o'n en la mort'o'hor'o; la dub'o venen'ig'us li'n; sed tio do ne okaz'is. Kaj tiel ne'sku'ebl'e kiel la fid'o sid'as ĉe Håkon, tiel ne'sku'ebl'e sid'as la dub'o en mi; kiu hom'o sur la ter'o pov'as el'sark'i ĝi'n? Neni'u, neni'u. Fer'a fajr'o'pruv'o est'as port'it'a, Di'o parol'is, kaj tamen Håkon pov'as est'i la mal'ĝust'a, dum mi for'ĵet'as mi'a'n viv'o'n. (ek'sid'as cerb'um'ant'e ĉe tabl'o dekstr'e.) Kaj se mi nun gajn'us land'o'n kaj regn'o'n, ĉu ne la dub'o sid'us tie sam'e profund'e mi'n ronĝ'ant'e kaj konsum'ant'e kaj kav'ig'ant'e per si'a'j etern'a'j glaci'gut'o'j? — Jes, jes; sed est'as pli bon'e sid'i tie supr'e sur la reĝ'a seĝ'o dub'ant'e pri si mem, ol star'i mal'supr'e en la ar'o dub'ant'e pri tiu, kiu sid'as tie supr'e. — La stat'o inter mi kaj Håkon dev'as hav'i fin'o'n! Fin'o'n? Sed kiel? (ek'star'as) Vi ĉio'pov'a, vi, kiu por mi stat'ig'is ĉio'n, vi dev'as est'i kulp'a por tio, kio sekv'os! (paŝ'as tie'n kaj re'e'n; halt'as kaj pri'pens'as) Urĝ'as romp'i ĉiu'j'n pont'o'j'n krom unu, kaj venk'i aŭ fal'i tie, — dir'is la episkop'o je la reĝ'a nupt'o en Ber'gen; est'as nun la tri'a jar'o post tiam, kaj en tiu long'a temp'o mi for'lud'is kaj split'is mi'a'j'n fort'o'j'n defend'ant'e ĉiu'j'n pont'o'j'n. — (rapid'e) Nun mi dev'as sekv'i la konsil'o'n de la episkop'o; nun aŭ neniam! Ambaŭ est'as ni ĉi tie en Oslo; mi hav'as pli grand'a'n vir'ar'o'n ol Håkon ĉi tiu'n foj'o'n; kial ne profit'i de la super'ec'o, — ĝi rar'e est'as ĉe mi'a flank'o. (ŝancel'ant'e) Sed nun ĉi-nokt'e — tuj —? Ne, ne! Ne ĉi-nokt'e! — Ha, ha, ha, — jen ĝi de'nov'e est'as, la pri'pens'o, — la ŝancel'iĝ'o! Håkon ne sent'as ti'aĵ'o'n; li ir'as rekt'e antaŭ'e'n, li, kaj li venk'as! (Li far'as kelk'a'j'n paŝ'o'j'n sur la plank'o, kaj subit'e halt'as ĉe la lul'il'o.) La reĝ'a infan'o! — Kia bel'a frunt'o. Ĝi sonĝ'as. (li stern'as la tuk'o'n pli bon'e super la infan'o'n, kaj rigard'as ĝi'n long'e.) Unu tia kiel vi pov'as sav'i mult'e en vir'a anim'o. Mi ne hav'as fil'o'n. (klin'as si'n super la lul'il'o'n) Li simil'as al Håkon. — (Li tuj re'tir'as si'n.) La reĝ'a'n infan'o'n, dir'is la reĝ'in'o! Klin'u vi'n profund'e, kaj salut'u li'n, kiel oni dev'as salut'i reĝ'o'j'n! Se Håkon mort'os antaŭ mi, ĉi tiu infan'o lev'iĝ'os sur la tron'o'n; kaj mi — mi star'u mal'supr'e, kaj mi klin'u mi'n profund'e kaj salut'u li'n kiel reĝ'o'n! (en kresk'ant'a ribel'o) Ĉi tiu infan'o, la fil'o de Håkon, sid'u tie supr'e sur la seĝ'o, al kiu mi ebl'e est'as pli proksim'a, — kaj mi star'u antaŭ li'a pied'benk'et'o, kun blank'a'j har'o'j, kurb'a pro mal'jun'ec'o, vid'u mi'a'n viv'o'task'o'n kuŝ'i ne'far'it'a, — mort'u sen est'i est'int'a reĝ'o! — Mi hav'as pli fort'a'n vir'ar'o'n ol Håkon, — vent'eg'as ĉi-vesper'e, vent'as el'e'n el la fjord'o —! Se mi kun'pren'us la reĝ'a'n infan'o'n? La Trondhejmanojn mi pov'as fid'i. — Kio'n Håkon kuraĝ'us risk'i, kiam li'a infan'o est'us en mi'a potenc'o! Mi'a'j vir'o'j sekv'os mi'n, batal'os por mi kaj venk'os. Mi pag'os ili'n reĝ'e, kaj ili far'os. — Okaz'u! Al'paŝ'u; trans la faŭk'o'n nun la unu'a'n foj'o'n! — Se mi pov'us vid'i, ĉu vi hav'as la okul'o'j'n de Sverre — aŭ de Håkon Sverrisson —! Li dorm'as. Mi ne pov'as vid'i ili'n. (paŭz'o) Dorm'o est'as protekt'o. Dorm'u en pac'o, vi et'a reĝ'a pretend'ant'o! (ir'as al la tabl'o) Håkon juĝ'u; ankoraŭ unu foj'o'n mi vol'as parol'i kun li.
MARGRETE
(ven'as kun'e kun la reĝ'o de la ĉambr'o dekstr'e) La episkop'o mort'a! Ho, kred'u mi'n, ĉiu mal'pac'o mort'os kun li.
HÅKON
En'lit'ig'u vi'n, Margrete; vi cert'e est'as lac'a post la vojaĝ'o.
MARGRETE
Jes, jes! (al la duk'o:) Patr'o, est'u mild'a kaj ced'em'a, — Håkon promes'is por si! Mil'foj'e bon'a'n nokt'o'n ambaŭ! (man'sign'as ĉe la pord'o mal'dekstr'e kaj for'ir'as; par'o da knab'in'o'j for'pren'as la lul'il'o'n.)
Duk'o SKULE
Reĝ'o Håkon, ni ne dis'iĝ'u kiel mal'amik'o'j ĉi tiu'n foj'o'n. Ĉio mal'bon'a sekv'us; ven'us terur'a temp'o super la land'o'n.
HÅKON
Al tio la land'o kutim'iĝ'is dum generaci'o'j; sed Vi vid'as, Di'o est'as kun mi; ĉiu mal'amik'o fal'as, kiu kontraŭ'star'as mi'n. Ne plu est'as Bagloj, ne Slittungoj, ne Ribbungoj; J'o'n jarlo mort'iĝ'is, Gutorm Ingason mort'is, ankaŭ Sigurd Ribbung, — ĉiu'j postul'o'j, kiu'j prezent'iĝ'is en la regn'a kun'ven'o en Ber'gen, pruv'iĝ'is sen'potenc'a'j, — de kiu do ven'us la terur'a temp'o nun?
Duk'o SKULE
Håkon, mi tim'as ke ĝi ven'us de mi!
HÅKON
Kiam mi far'iĝ'is reĝ'o, mi don'is al Vi la tri'on'o'n de la regn'o —
Duk'o SKULE
Vi re'ten'is mem du tri'on'o'j'n!
HÅKON
Ĉiam Vi soif'is pri pli; mi grand'ig'is Vi'a'n part'o'n; nun Vi okup'as la du'on'a'n regn'o'n.
Duk'o SKULE
Mank'as dek ŝip'distrikt'o'j.
HÅKON
Mi far'is Vi'n duk'o; tio neni'u vir'o en Norvegi'o antaŭ'e est'is!
Duk'o SKULE
Sed Vi est'as reĝ'o! Neni'u dev'as est'i reĝ'o super mi! Mi ne est'as kre'it'a por serv'i Vi'n! mi dev'as estr'i kaj reg'i mem!
HÅKON
(rigard'as li'n moment'o'n, kaj dir'as mal'varm'e:) La ĉiel'o ŝirm'u Vi'a'n prudent'o'n, sinjor'o. Bon'a'n nokt'o'n! (vol'as el'ir'i)
Duk'o SKULE
(tret'as sur li'a'n voj'o'n) Vi ne eskap'u de mi tia'manier'e! Gard'u Vi'n, aŭ mi deklar'as mi'n liber'a de Vi; Vi ne pov'as daŭr'e est'i mi'a estr'o; Ni du dev'as divid'i!
HÅKON
Tio'n Vi kuraĝ'as dir'i al mi!
Duk'o SKULE
Mi ven'is kun pli grand'a sekv'ant'ar'o al Oslo ol Vi, Håkon Håkonsson.
HÅKON
Ebl'e est'as Vi'a intenc'o —
Duk'o SKULE
Aŭskult'u al mi! Memor'u la vort'o'j'n de la episkop'o! Ni divid'u; don'u al mi la dek ŝip'distrikt'o'j'n; las'u mi'n pren'i mi'a'n part'o'n kiel liber'a'n reĝ'o'land'o'n, sen impost'o'j kaj kontribu'aĵ'o'j al Vi. Norvegi'o est'is antaŭ'e divid'it'a en du regn'o'j'n; — ni vol'as ne'perfid'e kun'e star'i —
HÅKON
Duk'o, Vi cert'e est'as anim'e mal'san'a, postul'ant'e ti'aĵ'o'n!
Duk'o SKULE
Jes, mi est'as anim'e mal'san'a, kaj ekzist'as neni'u kurac'o ali'manier'a. Ni du dev'as est'i egal'ul'o'j; neni'u star'u super mi!
HÅKON
Ĉiu sen'arb'a insul'et'o est'as ŝton'o en la konstru'aĵ'o, kiu'n star'ig'is Harald Belhararo kaj sankt'a Olaf; kaj Vi postul'as, ke mi dis'romp'u, kio'n ili kun'lig'is? Neniam!
Duk'o SKULE
Nu, do ni divid'u la reg'ad'o'n; ni reg'u tri jar'o'j'n laŭ'vic'e! Vi reg'is long'e; nun mi'a temp'o ven'is. Vel'u el la land'o tri jar'o'j'n; — mi vol'as est'i reĝ'o dum'e; mi vol'as eben'ig'i al Vi la voj'o'n ĝis Vi re'ven'os hejm'e'n, estr'i kaj gvid'i ĉio'n al la plej bon'a; — est'as streĉ'ig'e kaj fort'o'ŝtel'e ĉiam sid'i gard'e. Håkon, ĉu Vi aŭd'as, — tri jar'o'j'n laŭ'vic'e; ni inter'ŝanĝ'u la kron'o'n!
HÅKON
Ĉu Vi opini'as, ke mi'a kron'o konven'as al Vi'a'j tempi'o'j?
Duk'o SKULE
Neni'u kron'o est'as tro vast'a por mi!
HÅKON
Rajt'o de Di'o kaj vok'o de Di'o bezon'iĝ'as por port'i la kron'o'n.
Duk'o SKULE
Kaj Vi fid'as cert'e, ke Vi hav'as rajt'o'n de Di'o?
HÅKON
Por tio mi hav'as la verdikt'o'n de Di'o.
Duk'o SKULE
Ne fid'u tio'n tro cert'e. Se la episkop'o est'us permes'it'a parol'i, — tamen, nun tio est'us van'a; Vi ne vol'us kred'i mi'n. Ja cert'e Vi hav'as potenc'a'j'n alianc'ul'o'j'n tie supr'e; sed mi tamen spit'as! — Vi ne vol'as divid'i la reĝ'a'n potenc'o'n? Nu ja — do ni elekt'u la last'a'n rimed'o'n; — Håkon, ni du lukt'u unu kontraŭ la ali'a, vir'o kontraŭ vir'o, per pez'a'j arm'il'o'j, pri viv'o kaj mort'o!
HÅKON
Ĉu Vi parol'as serioz'e, sinjor'o?
Duk'o SKULE
Mi parol'as por mi'a viv'o'task'o kaj por la sav'o de mi'a anim'o!
HÅKON
Do est'as mal'grand'a esper'o por sav'o de Vi'a anim'o.
Duk'o SKULE
Vi ne vol'as lukt'i kun mi? Vi lukt'u, vi lukt'u!
HÅKON
Blind'ig'it'a vir'o! Mi pov'as neni'o'n ali'a'n ol kompat'i Vi'n. Vi kred'as, ke est'as la vok'o de la Sinjor'o, kiu pel'as Vi'n supr'e'n sur la reĝ'a'n tron'o'n; Vi ne vid'as, ke est'as nur Vi'a orgojl'o. Kio log'as Vi'n? La reĝ'a ring'o, la mantel'o kun purpur'a rand'o, la rajt'o sid'i tri ŝtup'o'j'n alt'e super la plank'o: — abomen'e, abomen'e, — se tio est'us est'i reĝ'o, mi ĵet'us la tut'a'n reĝ'ec'o'n en Vi'a'n ĉapel'o'n, kiel oni ĵet'as obol'o'n al almoz'pet'ant'o.
Duk'o SKULE
Vi kon'is mi'n de kiam Vi est'is infan'o, kaj juĝ'as mi'n tiel!
HÅKON
Vi hav'as ĉiu'j'n donac'o'j'n de la anim'o, saĝ'ec'o kaj kuraĝ'o; Vi est'as kre'it'a por star'i plej proksim'e al la reĝ'o, sed ne est'i reĝ'o mem.
Duk'o SKULE
Tio'n ni vol'as nun prov'i!
HÅKON
Nom'u unu sol'a'n reĝ'a'n verk'o'n, kiu'n Vi far'is en ĉiu'j tiu'j jar'o'j kiam Vi reg'is por mi! Ĉu la Bagloj aŭ la Ribbungoj iam est'is pli potenc'a'j ol tiam? Vi est'is la matur'a vir'o, sed la land'o rab'iĝ'is de ribel'ant'a'j ar'o'j; — ĉu vi sub'ig'is unu sol'a'n? Mi est'is jun'a kaj sen'spert'a, kiam mi pren'is la reg'ad'o'n; — vid'u mi'n — ĉio fal'is sub'iĝ'e, kiam mi far'iĝ'is reĝ'o; ne plu est'as Bagloj, neniu'j Ribbungoj!
Duk'o SKULE
Pri tio Vi plej mal'mult'e fanfaron'u; ĉar en tio la danĝer'o est'as plej grand'a. Ar'o dev'as star'i kontraŭ ar'o, postul'o kontraŭ postul'o, land'part'o kontraŭ land'part'o, se la reĝ'o est'u la plej potenc'a. Ĉiu vilaĝ'ar'o, ĉiu parenc'ar'o dev'as aŭ li'n bezon'i aŭ tim'i li'n. Se Vi for'ig'os ĉiu'n mal'pac'o'n, Vi sam'temp'e for'pren'os la potenc'o'n de Vi mem.
HÅKON
Kaj Vi vol'as est'i reĝ'o, — Vi, kiu juĝ'as tiel? Vi pov'us far'iĝ'i taŭg'a estr'o je la temp'o de Erling Skakke; sed la temp'o preter'kresk'is Vi'n, kaj ĝi'n Vi ne kompren'as. Ĉu Vi ne vid'as, ke la norveg'a regn'o, kiel Harald kaj Olaf star'ig'is ĝi'n, nur est'as kompar'ebl'a kun preĝ'ej'o, kiu ankoraŭ ne est'as konsekr'it'a? La mur'o'j alt'iĝ'as kun fort'a'j kolon'o'j, la tegment'a volb'o streĉ'as si'n vast'e supr'e, la turp'int'o montr'as supr'e'n kiel pice'o en la arb'ar'o; sed la viv'o, la palp'ant'a kor'o, la vigl'a sang'o'flu'o ne pas'as tra la verk'o; la viv'ant'a anim'o de Di'o ne est'as en'spirit'a en'e'n en ĝi'n; ĝi ankoraŭ ne ricev'is konsekr'o'n. — Mi vol'as al'port'i la konsekr'o'n! Norvegi'o est'is regn'o, ĝi far'iĝ'u popol'o. Trondhejmano star'is kontraŭ Vikenano, Egdo kontraŭ Hord'o, Håleygo kontraŭ Sygno; ĉiu'j far'iĝ'u de nun nur unu, kaj ĉiu'j sci'u en si mem kaj kompren'u, ke ili est'as unu! Tio est'as la task'o, kiu'n Di'o met'is sur mi'a'j'n ŝultr'o'j'n; tio est'as la far'o, kiu'n far'u nun la reĝ'o de Norvegi'o. Tiu'n far'o'n, duk'o, ĝi'n mi pens'as, ke Vi las'as kuŝ'i, ĉar cert'e, Vi ne kapabl'as.
Duk'o SKULE
(frap'it'a) Kun'ig'i —? Kun'ig'i al unu op'o Trondhejmanojn kaj Vikenanojn, — tut'a'n Norvegi'o'n —? (dub'em'a) Ne'ebl'as! Ti'aĵ'o'n neniam rakont'is la Norveg'a saga'o!
HÅKON
Por Vi tio est'as ne'far'ebl'a; ĉar Vi kapabl'as nur far'i la mal'nov'a'n saga'o'n de'nov'e; sed por mi tio est'as sam'e facil'a kiel por la falk'o fend'i la nub'o'j'n.
Duk'o SKULE
(en mal'trankvil'a mov'o) Kun'ig'i la tut'a'n popol'o'n, — vek'i ĝi'n tiel ke ĝi sent'as si'n unu op'o! De kie Vi ricev'is tia'n strang'a'n pens'o'n? Ĝi frost'ig'as kaj fajr'ig'as mi'n. (ek'dir'e:) Vi hav'as ĝi'n de la diabl'o, Håkon; ĝi neniam real'iĝ'u, kiam mi hav'as fort'o'j'n met'i la ŝtal'ĉap'o'n sur mi'a'n kap'o'n!
HÅKON
Mi hav'as la pens'o'n de Di'o, kaj neniam mal'kapt'as ĝi'n tiom long'e kiom mi port'as la reĝ'a'n ring'o'n de Sankt'a Olaf ĉirkaŭ mi'a frunt'o!
Duk'o SKULE
Do fal'u la reĝ'a ring'o de Sankt'a Olaf!
HÅKON
Kiu verk'u tio'n?
Duk'o SKULE
Mi, se neni'u ali'a.
HÅKON
Vi, Skule, Vi far'iĝ'os sen'danĝer'a sur la tingo morgaŭ.
Duk'o SKULE
Håkon! Ne tent'u Di'o'n! Ne pel'u mi'n sur la ekstrem'a'n rand'o'n de la abism'o!
HÅKON
(montr'as al la pord'o) Ir'u, sinjor'o, — kaj las'u tio'n en forges'o, ke ni parol'is, per akr'a'j lang'o'j ĉi-vesper'e.
Duk'o SKULE
(rigard'as li'n moment'o'n kaj dir'as:) Ni est'os parol'ant'a'j per pli akr'a'j lang'o'j ven'ont'a'n foj'o'n. (el'ir'as en la fon'o)
HÅKON
(post mal'long'a paŭz'o:) Li minac'as! Ne, ne; tiel ekstrem'e ne evolu'as. Li dev'as, li ced'u kaj sub'iĝ'u; mi bezon'as ĉi tiu'n fort'a'n brak'o'n, tiu'n sagac'a'n kap'o'n. — Se trov'iĝ'as kuraĝ'o kaj sagac'o en tiu ĉi land'o, tio est'as kapabl'o'j don'it'a'j de Di'o al la hom'o'j por mi'a uz'o; est'as por serv'i mi'n, ke duk'o Skule ricev'is bon'a'j'n talent'o'j'n; spit'i mi'n est'as spit'i ĉiel'o'n; est'as mi'a dev'o pun'i kiu'n ajn, kiu ek'star'as kontraŭ la vol'o'n de la ĉiel'o, — ĉar la ĉiel'o ja mult'e far'is por mi.
DAGFINN BONDE
(ven'as de la fon'o) Sinjor'o, est'u gard'em'a ĉi-nokt'e; la duk'o cert'e el'pens'as mal'bon'o'n.
HÅKON
Kio'n vi dir'as?
DAGFINN BONDE
Pri kio li pens'as, mi ne sci'as; sed ke io est'as en prepar'o, est'as sufiĉ'e cert'e.
HÅKON
Ĉu li pens'us ni'n atak'i? Ne'ebl'e, ne'ebl'e!
DAGFINN BONDE
Ne, sed est'as io ali'a. Li'a'j ŝip'o'j kuŝ'as pret'a'j por for'vel'o; okaz'os tingo sur'ŝip'e.
DAGFINN BONDE
Vi erar'as —! Ir'u, Dagfinn, kaj hav'ig'u al mi cert'a'n inform'o'n.
DAGFINN BONDE
Jes, ja; Vi pov'as fid'i mi'n. (el'ir'as)
HÅKON
Ne, — est'us ja ne'imag'ebl'e! La duk'o ne kuraĝ'as ek'star'i kontraŭ mi'n. Di'o tio'n ne al li permes'os, — Di'o, kiu far'is ĉio'n tiel mir'ind'e bel'e por mi ĝis nun. Nun mi dev'as hav'i pac'o'n, nun mi ja est'as komenc'ant'a! — Ankoraŭ mi mal'mult'e far'is; sed mi aŭd'as la sen'tromp'a'n voĉ'o'n de Di'o vok'i en mi: Vi antaŭ'e'n'ig'u grand'a'n reĝ'a'n verk'o'n en Norvegi'o.
Gregori'us JONSSON
(ven'as de la fon'o) Mi'a sinjor'o kaj reĝ'o!
HÅKON
Gregori'us Jonsson! Ĉu Vi ven'as ĉi tie'n?
Gregori'us JONSSON
Mi ofert'as mi'n kiel Vi'a'n fidel'ul'o'n; ĝis nun mi sekv'is la duk'o'n; nun mi ne plu kuraĝ'as sekv'i li'n.
HÅKON
Kio okaz'is?
Gregori'us JONSSON
Tio, kio'n neni'u vol'as kred'i, kiam la fam'o dis'vast'iĝ'os tra la land'o.
HÅKON
Parol'u, parol'u!
Gregori'us JONSSON
Mi tim'as aŭd'i la son'o'n de mi'a'j propr'a'j vort'o'j; — do sci'u — (kapt'as li'a'n brak'o'n kaj flustr'as)
HÅKON
(kun kri'o ek're'tir'as si'n) Ha, Vi perd'is vi'a'n konsci'o'n!
Gregori'us JONSSON
Di'o don'u ke mi far'us.
HÅKON
Ne'aŭd'it'e! Ne pov'as tiel est'i!
Gregori'us JONSSON
Je la kar'a sang'o de Krist'o, tiel est'as!
HÅKON
Ir'u, ir'u; sonor'ig'u al hirdkunveno; ĉiu'j mi'a'j vir'o'j ar'iĝ'u.
(Gregori'us Jonsson el'ir'as.)
HÅKON
(paŝ'ad'as tie'n kaj re'e'n kelk'a'j'n foj'o'j'n; post'e li proksim'ig'as si'n al la pord'o de la ĉambr'o de Margrete, frap'as, kaj daŭr'e paŝ'ad'as tie'n kaj re'e'n; de'nov'e ir'as al la pord'o, frap'as kaj vok'as:) Margrete! (daŭr'e paŝ'ad'as tie'n kaj re'e'n)
MARGRETE
(ĉe la pord'o, nokt'e vest'it'a, kun dis'plekt'it'a'j har'o'j; sur la ŝultr'o'j ŝi hav'as ruĝ'a'n ŝnur'mantel'o'n, kiu'n ŝi ten'as strikt'e kovr'e sur la brust'o) Håkon! Ĉu est'as vi?
HÅKON
Jes, ja; vi dev'as el'ven'i.
MARGRETE
Ho, sed vi ne dev'as rigard'i mi'n; mi jam est'is en'lit'iĝ'int'a.
HÅKON
Ali'aĵ'o'n mi nun hav'as por pri'pens'i.
MARGRETE
Kio okaz'is?
HÅKON
Don'u al mi bon'a'n konsil'o'n! Ĵus mi ricev'is la plej mal'bon'a'n el ĉiu'j nov'aĵ'o'j.
MARGRETE
(tim'e) Kiu'n nov'aĵ'o'n, Håkon?
HÅKON
Ke nun est'as du reĝ'o'j en Norvegi'o.
MARGRETE
Du reĝ'o'j en Norvegi'o! — Håkon, kie est'as mi'a patr'o?
HÅKON
Li pren'is reĝ'a'n nom'o'n sur la ŝip'o; nun li vel'os al Nidaros por si'n kron'i.
MARGRETE
Ho, Di'o, vi ĉio'pov'a —! (fal'glit'as sur la benk'o'n, kovr'as la vizaĝ'o'n per si'a'j man'o'j kaj plor'as)
HÅKON
Du reĝ'o'j en la land'o!
MARGRETE
Mi'a edz'o unu, — kaj mi'a patr'o la ali'a!
HÅKON
(paŝ'ad'as mal'trankvil'e tie'n kaj re'e'n) Don'u al mi bon'a'n konsil'o'n, Margrete! Ĉu mi ir'u tra la Opplandoj, ven'u la unu'a al Trondhejmo kaj mal'help'u la kron'ad'o'n? Ne, ne ebl'as; mi hav'as tro mal'grand'a'n milit'ist'a'n ar'o'n kolekt'it'a; tie nord'e li est'as pli potenc'a ol mi. — Don'u al mi konsil'o'n; kiel mi sukces'u mort'ig'i la duk'o'n, antaŭ ol li ating'os al Nidaros!
MARGRETE
(pet'eg'e kun plekt'it'a'j man'o'j) Håkon, Håkon!
HÅKON
Ĉu vi ne pov'as el'pens'i sagac'a'n konsil'o'n por mort'ig'i la duk'o'n, mi dir'as!
MARGRETE
(fal'glit'as el dolor'o mal'supr'e'n de la benk'o kaj kuŝ'as genu'e) Ho, ĉu vi do tut'e forges'as, ke li est'as mi'a patr'o!
HÅKON
Vi'a patr'o —; jes, ja, jen ver'o; mi forges'is. (supr'e'n'lev'as ŝi'n) Ek'sid'u, Margrete; est'u esper'plen'a; ne plor'u; vi ja ne kulp'as pro tio ĉi. (ir'as al la fenestr'o) Duk'o Skule far'iĝ'os al mi pli akr'a ol ĉiu'j ali'a'j mal'amik'o'j; — Di'o, Di'o, — kial vi frap'as mi'n tiel mal'mol'e, mi, kiu pri neni'o kulp'is! (iu frap'as en la fon'o; li ek'sku'iĝ'as, aŭskult'as kaj vok'as:) Kiu frap'as tie ekster'e tiel mal'fru'e en la vesper'o?
Voĉ'o De Ing'a
(ekster'e) Iu kiu frost'as, Håkon!
HÅKON
(kun kri'o) Mi'a patr'in'o!
MARGRETE
(ek'salt'as) Ing'a!
HÅKON
(rapid'as al la pord'o kaj mal'ferm'as; Ing'a sid'as sur la sojl'o) Mi'a patr'in'o! Sid'ant'a kiel hund'o ekster'e de la pord'o de si'a fil'o! Kaj mi demand'as, kial Di'o mi'n frap'as!
Ing'a
(etend'as la brak'o'j'n al li) Håkon, mi'a infan'o! Ben'o super vi!
HÅKON
(supr'e'n'lev'as ŝi'n) Ven'u — en'ven'u; ĉi tie est'as hel'e kaj varm'e!
Ing'a
Ĉu mi rajt'as en'ven'i al vi!
HÅKON
Ni neniam plu dis'iĝ'os.
Ing'a
Mi'a fil'o — mi'a reĝ'o, — Oh, kiel vi est'as bon'a kaj kor'a! Mi star'is en angul'o, kaj vid'is vi'n, kiam vi ir'is de la episkop'a dom'eg'o; vi aspekt'is zorg'o'plen'e; mi ne pov'is tiel dis'iĝ'i de vi!
HÅKON
Dank'o'n al Di'o pro tio. Vi cert'e est'as la plej bon'a, kiu pov'us ven'i nun! Margrete, — mi'a patr'in'o, — mi grav'e pek'is; mi ferm'is mi'a'n kor'o'n por vi du, kiu'j est'as tiom riĉ'a'j je am'o.
MARGRETE
(ĵet'as si'n al li'a kol'o) Oh, Håkon, mi'a am'at'a edz'o; ĉu mi nun star'as proksim'e al vi?
HÅKON
Jes, ja; vi far'as; ne por don'i al mi saĝ'a'j'n konsil'o'j'n, sed por lum'i kaj bril'i sur mi'a voj'o. Ven'u kio ajn, mi sent'as la fort'o'n de Di'o en mi!
DAGFINN BONDE
(en'ven'as rapid'eg'e de la fon'o) Sinjor'o, sinjor'o! Nun la plej mal'bon'a okaz'is!
HÅKON
(rid'et'as fid'o'plen'e, dum li prem'as Margrete kaj Ing'a firm'e al si) Mi sci'as; sed ne est'as danĝer'o, mal'jun'a Dagfinn! Se est'as du reĝ'o'j en Norvegi'o, tamen est'as nur unu en la ĉiel'o, — kaj li cert'e kapabl'as!
Kurten'o
(Grand'a hal'o en la reĝ'a kort'o en Oslo. Reĝ'o Skule festen'as kun si'a hirdo kaj si'a'j estr'o'j. Antaŭ'e mal'dekstr'e star'as la honor'a seĝ'o, kie Skule sid'as, riĉ'e vest'it'a en purpur'mantel'o kaj reĝ'a ring'o ĉirkaŭ la kap'o. La tabl'o de la nokt'o'manĝ'o, ĉirkaŭ kiu la gast'o'j trov'is sid'lok'o'j'n, streĉ'as si'n de la honor'a sid'lok'o al la fon'o. Rekt'e kontraŭ'e al Skule sid'as Pål Flida kaj Bård Bratte. Kelk'a'j pli mal'alt'stat'a'j gast'o'j regal'iĝ'as star'ant'a'j ĉe la dekstr'a flank'o. Est'as mal'fru'a vesper'o; la hal'o est'as bril'e lum'ig'at'a. La festen'o proksim'iĝ'as al la fin'o; la vir'o'j est'as tre gaj'a'j kaj ankaŭ part'e ebri'a'j; ili trink'salut'as unu la ali'a'n, rid'as kaj parol'as ĉiu'j sam'temp'e.)
PÅL FLIDA
(ek'star'as kaj vok'as por atent'o) Silent'o en la Hal'o; Jatgejr skald'o vol'as prezent'i si'a'n kant'o'n honor'e al reĝ'o Skule.
JATGEJR
(ek'star'as antaŭ'e mez'e sur la plank'o)
La Vir'o'j De SKULE
(ek'salt'as kun sturm'a ĝoj'eg'o, lev'as la kruĉ'o'j'n kaj kalik'o'j'n aer'e'n, inter'frap'as la arm'il'o'j'n kaj ripet'as:) Long'e sid'u Skule reĝ’! Salut'o'n de vi'a'j norveg'o'j!
Reĝ'o SKULE
Dank'o'n pro la kant'o, Jatgejr skald'o! Ĝi est'as tia, kia mi plej bon'e ŝat'as ĝi'n; ĉar ĝi laŭd'as mi'a'j'n vir'o'j'n sam'e varm'e kiel mi'n mem.
JATGEJR
Est'as honor'o por la reĝ'o, ke li'a'j vir'o'j laŭd'iĝ'as.
Reĝ'o SKULE
Pren'u ĉi tiu'n brak'ring'o'n kiel skald'o-pag'o'n, rest'u kun mi kaj serv'u mi'n; mi vol'as hav'i mult'a'j'n skald'o'j'n ĉe mi.
JATGEJR
Bezon'iĝ'os, sinjor'o, se est'u far'end'a'j kant'o'j pri ĉiu'j Vi'a'j far'o'j.
Reĝ'o SKULE
Mi vol'as est'i tri'obl'e pli donac'em'a ol Håkon; poem'art'o'n oni dev'as honor'i kaj gratifik'i kiel ali'a'j'n grand'a'j'n far'o'j'n, tiom long'e kiom mi est'as reĝ'o. Ek'sid'u; vi nun aparten'as al la hirdo; ĉio kio'n vi bezon'os don'iĝ'os al vi sen'pag'e.
JATGEJR
(ek'sid'as) Tio, kio'n mi bezon'os, baldaŭ eg'e mank'os al Vi, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
Kaj kio?
JATGEJR
Reĝ'a'j mal'amik'o'j, pri kies fuĝ'o kaj fal'o mi pov'us far'i kant'o'j'n.
Mult'a'j Inter La Vir'o'j
(sub rid'ad'o kaj aplaŭd'o) Bon'e dir'it'e, Island'an'o!
PÅL FLIDA
(al Jatgejr) La kant'o est'as bon'a; tamen iom da mensog'o dev'as est'i en ĉiu skald'a verk'o, tiel ankaŭ en la vi'a.
JATGEJR
Mensog'o, sinjor'o kortestro?
PÅL FLIDA
Jes; vi dir'as, ke neni'u sci'as kie reĝ'o Håkon vag'as; ne est'as tiel; cert'a mesaĝ'o dir'as, ke Håkon est'as en Nidaros.
Reĝ'o SKULE
(rid'et'ant'e) Jes, li honor'ig'is la reĝ'a'n infan'o'n kaj don'is al ĝi reĝ'a'n nom'o'n.
JATGEJR
Tio'n mi aŭd'is; sed mi ne sci'is, ke iu pov'us donac'i, kio'n li mem ne posed'as.
Reĝ'o SKULE
Plej facil'e est'as donac'i, kio'n oni mem ne posed'as.
BÅRD BRATTE
Sed streĉ'e dev'as est'i ir'i mez'vintr'e de Ber'gen al Nidaros, kiam oni dev'as almoz'pet'i transport'o'n.
JATGEJR
Est'as rond'ir'o por la Birkibejnoj; ili komenc'is en mal'sat'o kaj frost'o; nun ili fin'as sam'manier'e.
PÅL FLIDA
En Ber'gen ĉirkaŭ'ir'as la fam'o, ke Håkon abnegaci'as la eklezi'o'n kaj ĉio'n kio est'as sankt'a; li ne aŭskult'is mes'o'n la nov'jar'tag'o'n.
BÅRD BRATTE
Li hav'is sufiĉ'a'n ekskuz'o'n por for'est'o, Pål; la tut'a'n tag'o'n li star'is hak'ant'e si'a'j'n arĝent'a'j'n plad'o'j'n kaj pelv'o'j'n en pec'o'j'n; — i'o'n ali'a'n li ne hav'is por pag'i la hirdon. (rid'ad'o kaj laŭt'voĉ'a parol'o inter la gast'o'j)
Reĝ'o SKULE
(supr'e'n'lev'as si'a'n kruĉ'o'n) Nun mi trink'as al vi, Bård Bratte, kaj dank'as Vi'n kaj ĉiu'j'n mi'a'j'n nov'a'j'n vir'o'j'n. Ĉe Låka Vi lukt'is kuraĝ'e por mi, kaj al Vi grand'part'e ni ŝuld'as la venk'o'n.
BÅRD BRATTE
Est'is la unu'a foj'o, kiam mi lukt'is sub Vi, sinjor'o; sed mi baldaŭ kompren'is, ke est'as facil'e venk'i, kiam tia estr'o kiel Vi rajd'as antaŭ'e en la ar'o. Sed domaĝ'e ke ni frap'is tiel mult'a'j'n, kaj pel'is ili'n tiel for'e'n; nun pas'os long'a temp'o, antaŭ ol ili kuraĝ'os atak'i ni'n de'nov'e, mi tim'as.
Reĝ'o SKULE
Atend'u ĝis la printemp'o, kaj ni cert'e renkont'os ili'n. Nun Knut jarlo sid'as kun tiu'j kiu'j sav'is si'n sur la mont'o ĉe Tunsberg; kaj Arnbjørn Jonsson ar'ig'as vir'o'j'n orient'e en Viken; kiam ili opini'as si'n sufiĉ'e fort'a'j, ili cert'e aŭd'ig'os de si.
BÅRD BRATTE
Tio'n ili ne kuraĝ'as post la grand'a perd'o de vir'o'j ĉe Låka.
Reĝ'o SKULE
Ni el'log'os ili'n per ruz'aĵ'o.
Mult'a'j Voĉ'o'j
Jes, jes, — far'u tio'n, sinjor'o!
BÅRD BRATTE
Ruz'aĵ'o'j abund'as ĉe Vi, reĝ'o Skule, Vi'a'j mal'amik'o'j neniam i'o'n sci'as, antaŭ ol Vi est'as super ili'n, kaj ĉiam est'as Vi tie, kie ili mal'plej atend'us.
PÅL FLIDA
Tial la Birkibejnoj nom'as ni'n Vårbelgoj.
Reĝ'o SKULE
Ali'ul'o'j dir'as Vargbelgoj; sed pri tio mi ĵur'as, ke kiam ni ven'ont'a'n foj'o'n renkont'iĝ'os, la Birkibejnoj spert'u, kiel mal'facil'e est'as sen'fel'ig'i tia'j'n vargojn.
BÅRD BRATTE
Kun ili'a bon'a vol'o ni ne renkont'iĝ'os; far'iĝ'os ĉas'o tra la tut'a land'o.
Reĝ'o SKULE
Tio'n ni ankaŭ far'os. Unu'e ni pur'ig'os Viken, kaj sub'ig'os al ni la land'o'n ĉi tie orient'e; post'e ni kolekt'os ŝip'o'j'n, vel'os ĉirkaŭ la promontor'o kaj la tut'a'n voj'o'n nord'e'n al Nidaros.
BÅRD BRATTE
Kaj kiam Vi tiel ven'os al Nidaros, mi opini'as, ke la kanonik'o'j ne mal'permes'os al Vi el'port'i la ĉerk'o'n de Sankt'a Olaf al la tingejo, kiel ili far'is ĉi-aŭtun'e, kiam Vi honor'iĝ'is kiel reĝ'o.
Reĝ'o SKULE
La ĉerk'o est'u el'port'at'a; mi vol'as port'i mi'a'n reĝ'a'n nom'o'n tut'e leĝ'e.
JATGEJR
Kaj mi promes'as verk'i grand'a'n epope'o'n, kiam Vi est'os mort'ig'int'a la dorm'ant'a'n vir'o'n!
(eksplod'o de rid'o inter la vir'o'j)
Reĝ'o SKULE
La dorm'ant'a'n vir'o'n?
JATGEJR
Ĉu vi ne sci'as, sinjor'o, ke reĝ'o Håkon nom'iĝ'as “Håkon-dorm’”; ĉar li sid'as kvazaŭ paraliz'it'a, de'post kiam Vi pren'is la reg'a'n potenc'o'n.
BÅRD BRATTE
Li kuŝ'as kun ferm'it'a'j okul'o'j, oni dir'as. Li ebl'e sonĝ'as, ke li ankoraŭ est'as reĝ'o.
Reĝ'o SKULE
Ke li sonĝ'u; li neniam sonĝ'os si'n al la reĝ'ec'o.
JATGEJR
Ke li'a dorm'o far'iĝ'u long'a kaj sen sonĝ'o'j, kaj mi ek'hav'os material'o'n por poem'o.
La Vir'o'j
Jes, jes! Far'u kiel dir'as la skald'o!
Reĝ'o SKULE
Kiam tiom da bon'a'j vir'o'j konsil'as la sam'o'n, la konsil'o dev'as est'i bon'a; tamen pri tio ni nun ne parol'u. Sed unu promes'o'n mi vol'as far'i; — ĉiu el mi'a'j vir'o'j pren'u arm'il'o'j'n kaj vest'aĵ'o'j'n, or'o'n kaj arĝent'o'n, kiel hered'o'n kaj posed'aĵ'o'n post tiu mal'amik'o, kiu'n li fal'ig'os; kaj ĉiu vir'o hav'u tia'n dign'ec'o'n, kia'n li fal'ig'os. Tiu, kiu mort'ig'os vasal'o'n, mem far'iĝ'u vasal'o; tiu, kiu mort'ig'os administr'ant'o'n de distrikt'o, hav'u distrikt'o'n post la mort'ig'it'a; kaj ĉiu'j tiu'j, kiu'j antaŭ'e hav'as tia'j'n dign'ec'o'j'n kaj ofic'o'j'n, ili rekompenc'iĝ'u reĝ'e ali'manier'e.
La Vir'o'j
(ek'salt'as en sovaĝ'a ĝoj'o) Viv'u, viv'u reĝ'o Skule! Konduk'u ni'n kontraŭ la Birkibejnojn!
BÅRD BRATTE
Nun Vi est'as cert'a pri la venk'o en ĉiu'j batal'o'j!
PÅL FLIDA
Mi vol'as hav'i Dagfinn Bonde por mi; li hav'as bon'a'n glav'o'n, kiu'n mi long'e dezir'is ek'hav'i.
BÅRD BRATTE
Mi vol'as hav'i la maŝ'kiras'o'n de Bård Torsteinsson; ĝi sav'is li'a'n viv'o'n ĉe Låka, ĉar ĝi rezist'as kontraŭ hak'o'j kaj pik'o'j.
JATGEJR
Ne! Vi las'u ĝi'n al mi; ĝi konven'as pli bon'e por mi; vi ricev'os kvin mark'o'j'n de or'o inter'ŝanĝ'e.
BÅRD BRATTE
De kie vi pren'os kvin mark'o'j'n de or'o, skald'o?
JATGEJR
Mi pren'os ili'n de Gregori'us Jonsson, kiam ni ven'os nord'e'n.
La Vir'o'j
(ĉiu'j sam'temp'e) Kaj mi vol'as hav'i — mi vol'as hav'i —
(La ceter'o far'iĝ'as ne'klar'a en la bru'o.)
PÅL FLIDA
For, ĉiu al si'a loĝ'ej'o; memor'u, ke vi est'as en la hal'o de la reĝ'o.
La Vir'o'j
Jes, jes! — viv'u la reĝ'o, viv'u reĝ'o Skule!
Reĝ'o SKULE
En'lit'ig'u vi'n nun, vi bon'a'j vir'o'j! Ni sid'is long'e ĉe la trink'o'tabl'o ĉi-nokt'e.
HIRDANO
(kiam la ar'o est'as ir'ont'a) Morgaŭ ni lotos pri la hav'aĵ'o'j de la Birkibejnoj.
Iu Ali'a
Las'u la hazard'o'n decid'i!
Iu'j
Ne, ne!
Ali'ul'o'j
Jes, jes!
BÅRD BRATTE
Nun la Vargbelgoj batal'as por la urs'a pelt'o.
PÅL FLIDA
Kaj post'e ili fal'ig'os la urs'o'n.
(Ĉiu'j el'ir'as en la fon'o.)
Reĝ'o SKULE
(atend'as ĝis la vir'o'j for'ir'is; la streĉ'o en li'a'j trajt'o'j mal'streĉ'iĝ'as; li fal'glit'as sur unu el la benk'o'j.) Kiom lac'a mi est'as, mort'e lac'a. Tag'o'n post tag'o star'i mez'e en tiu svarm'o, ŝajn'ig'i rid'et'o'n al la est'ont'ec'o, kvazaŭ mi est'us sen'sku'e cert'a pri la rajt'o kaj la venk'o kaj la feliĉ'o. Hav'i neniu'n hom'o'n kun kiu parol'i pri tio, kio ronĝ'as mi'n tiel dolor'e. (ek'star'as kun esprim'o de tim'o) Kaj la batal'o ĉe Låka! Ke mi venk'is tie! Håkon send'is si'a'n arme'o'n kontraŭ mi'n; Di'o dev'us dis'part'ig'i kaj divid'i inter la du reĝ'o'j, — kaj mi venk'is, venk'is, kiel neni'u antaŭ'e venk'is super la Birkibejnoj! La ŝild'o'j star'is fiks'e en la neĝ'o, sed est'is neni'u mal'antaŭ ili; — la Birkibejnoj for'kur'is arb'ar'e'n, trans vast'ej'o'j'n kaj step'et'o'j'n kaj dekliv'o'j'n, tiel for'e'n kiel la gamb'o'j vol'is port'i ili'n. La ne'kred'ebl'ec'o okaz'is; Håkon perd'is, kaj mi venk'is. Est'as kaŝ'it'a terur'o en tiu venk'o.Vi grand'a Di'o de la ĉiel'o, do ne est'as iu cert'a leĝ'o tie supr'e, kiu'n ĉio sekv'as? Ne est'as iu venk'ant'a potenc'o en tio, hav'i la rajt'o'n. (sovaĝ'e inter'romp'ant'e) Mi est'as mal'san'a, mi est'as mal'san'a! — Kial la rajt'o ne est'us ĉe mi'a flank'o? Ĉu ne est'as kvazaŭ Di'o mem vol'us cert'ig'i mi'n pri tio, kiam li don'is al mi la venk'o'n? (cerb'um'ant'e) La ebl'ec'o est'as ambaŭ'flank'e egal'a; — ne plum'o pli pez'a sur unu tas'o de la pes'il'o ol ĉe la ali'a; kaj tamen — (sku'as la kap'o'n) tamen la pes'il'o pes'as por Håkon. Mi hav'as mal'am'o'n kaj ard'a'j'n dezir'o'j'n por ĵet'i en la pes'il'tas'o'n; tamen la pez'o est'as por Håkon. Se la pens'o pri reĝ'a rajt'o sen'intenc'e ven'as sur mi'n, tiam est'as ĉiam li, neniam mi, kiu est'as la ver'a reĝ'o. Se mi vid'u mi'n kiel la ĝust'a'n, tiam tio far'iĝ'u per art'aĵ'o; mi dev'as star'ig'i trov'em'a'n konstru'aĵ'o'n, sagac'a'n verk'o'n; mi dev'as for'pel'i de mi memor'aĵ'o'j'n, kaj pren'i la fid'o'n per'fort'e. Tiel neniam est'is antaŭ'e. Kio okaz'is, kio post'e far'is mi'n tiel dub'em'a? Ke la episkop'o brul'is la leter'o'n? Ne, — per tio la ne'cert'ec'o far'iĝ'is etern'a; sed ĝi ne far'iĝ'is pli grand'a. Ĉu Håkon do last'a'temp'e far'is iu'n grand'a'n reĝ'a'n ag'o'n? Ne, si'a'j plej grand'a'j'n ag'o'j'n li far'is, kiam mi plej mal'mult'e kred'is je li. (ek'sid'as dekstr'a'flank'e) Kio est'as? Ha, est'as strang'e; ven'as kaj mal'aper'as kiel blu'a sort'o'lum'o; danc'ad'as sur mi'a lang'o'pint'o, kiel kiam oni perd'is vort'o'n ne pov'ant'e re'trov'i ĝi'n. (ek'salt'as) Ha! Nun mi hav'as ĝi'n! Ne —! Jes, jes! nun mi hav'as ĝi'n! — “Norvegi'o est'is regn'o, ĝi far'iĝ'u popol'o; ĉiu'j far'iĝ'u unu, kaj ĉiu'j sci'u en si mem, ke ili est'as unu!” Post kiam Håkon dir'is ĉi tiu'j'n frenez'ul'a'j'n vort'o'j'n, li ĉiam star'as antaŭ mi kiel la ĝust'a reĝ'o; — (tim'em'e rigard'as antaŭ'e'n kaj flustr'as:) Ĉu bril'us Di'a vok'o en ĉi tiu'j strang'a'j vort'o'j? Ĉu Di'o konserv'is la ide'o'n ĝis nun, kaj vol'as ĝi'n el'ŝut'i — kaj elekt'is Håkon kiel sem'ant'o'n?
PÅL FLIDA
(ven'as de la fon'o) Sinjor'o reĝ'o, mi al'port'as nov'aĵ'o'n.
Reĝ'o SKULE
Nov'aĵ'o'n?
PÅL FLIDA
Vir'o ven'int'a de la fjord'o, rakont'as, ke la Birkibejnoj en Tunsberg met'is si'a'j'n ŝip'o'j'n sur'mar'e'n, kaj ke mult'a'j vir'o'j al'vok'iĝ'is en la urb'o'n la last'a'j'n tag'o'j'n.
Reĝ'o SKULE
Bon'e, ni renkont'os ili'n — morgaŭ, aŭ iam.
PÅL FLIDA
Sinjor'o, pov'us okaz'i, ke la Birkibejnoj intenc'us renkont'i ni'n unu'e.
Reĝ'o SKULE
Por tio ili ne hav'as sufiĉ'e da ŝip'o'j, kaj ankaŭ ne vir'ar'o'n.
PÅL FLIDA
Sed Arnbjørn Jonsson kun'ig'as kaj vir'ar'o'n kaj ŝip'o'j'n el ĉie en Viken.
Reĝ'o SKULE
Pli bon'e; ni bat'os ili'n ĉiu'j'n kiel ĉe Låka.
PÅL FLIDA
Sinjor'o, ne est'as facil'e bat'i la Birkibejnojn du foj'o'j'n laŭ'vic'e.
Reĝ'o SKULE
Kaj kial ne?
PÅL FLIDA
Ĉar la Norveg'a saga'o neniam rakont'as, ke ti'aĵ'o okaz'is en la antaŭ'a temp'o. — Ĉu mi ne send'u spion'o'j'n sud'e'n al la Kap'insul'o?
Reĝ'o SKULE
Ne bezon'iĝ'as; est'as nigr'a nokt'o, kaj ankaŭ nebul'o.
PÅL FLIDA
Nu ja, la reĝ'o plej bon'e sci'as; sed memor'u, sinjor'o, ke ĉiu'j en Viken kontraŭ'as vi'n. La urb'an'o'j en Oslo mal'am'as vi'n, kaj se la Birkibejnoj ven'os, ili al'iĝ'os al ili.
Reĝ'o SKULE
(vigl'e) Pål Flida, ĉu ne est'us imag'ebl'e, ke mi tir'us la Vikenanojn al mi'a flank'o?
PÅL FLIDA
(rigard'as li'n en surpriz'o kaj sku'as la kap'o'n) Ne, sinjor'o, tio ne est'as imag'ebl'a.
Reĝ'o SKULE
Kaj kial ne?
PÅL FLIDA
Ne, ĉar Vi ja hav'as la Trondhejmanojn ĉe Vi'a flank'o.
Reĝ'o SKULE
Trondhejmanojn kaj Vikenanojn, ambaŭ mi vol'as hav'i!
PÅL FLIDA
Ne, sinjor'o, ne far'ebl'as.
Reĝ'o SKULE
Ne imag'ebl'a; ne far'ebl'a! Kaj kial — kial ne?
PÅL FLIDA
Ĉar la Vikenano est'as Vikenano kaj la Trondhejmano est'as Trondhejmano, kaj ĉar la saga'o ne rakont'as pri io ali'a, kaj ĉar ĉiam est'is tiel.
Reĝ'o SKULE
Jes, jes, vi prav'as. For'ir'u.
PÅL FLIDA
Kaj mi neniu'n spion'o'n send'u?
Reĝ'o SKULE
Atend'u ĝis maten'iĝ'o. (Pål Flida el'ir'as) La Norveg'a saga'o ne rakont'as pri ti'aĵ'o; neniam antaŭ'e est'is tiel. Pål Flida respond'as al mi, kiel mi respond'is al Håkon. Ĉu est'as ŝtup'o'j supr'e kaj sub'e? Ĉu Håkon sam'e alt'iĝ'as super mi, kiel mi alt'iĝ'as super Pål Flida? Ĉu Håkon ek'hav'us vizi'o'n de la ne'nask'it'a'j ide'o'j, kaj ne mi? Kiu est'is egal'e alt'a al Harald Belhararo, kiam sid'is reĝ'o sur ĉiu promontor'o, kaj li dir'is: Nun ili fal'u; de nun est'u nur unu? Li fal'ĵet'is la mal'nov'a'n saga'o'n, kre'is nov'a'n saga'o'n. (Paŭz'o; li paŝ'as tie'n kaj re'e'n; post'e li halt'as.) Ĉu vir'o pov'as pren'i la vok'o'n de Di'o de iu ali'a, tiel kiel li pov'as pren'i arm'il'o'j'n kaj or'o'n de si'a fal'ig'it'a mal'amik'o? Ĉu reĝ'a pretend'ant'o pov'as pren'i la reĝ'a'n task'o'n sur si'n, tiel kiel li sur'pren'as la reĝ'a'n mantel'o'n? La kverk'o, kiu fal'iĝ'as por dik'a ŝip'tabul'o, ĉu ĝi pov'as dir'i: Mi vol'as est'i la mast'o de la ŝip'o, mi vol'as pren'i la task'o'n de la pin'o, montr'i rekt'e kaj bril'e supr'e'n, port'i or'a'n vent'o'montr'il'o'n supr'e, frap'i per blank'a'j, ŝvel'ant'a'j vel'o'j en la sun'lum'o, kaj est'i vid'at'a de hom'o'j for'e, for'e? — Ne, ne, vi pez'a, tuber'a kverk'o'trunk'o, vi'a lok'o est'as la kil'o; Tie vi kuŝ'u kaj est'u util'a; silent'a kaj ne'vid'at'a de ĉiu okul'o supr'e en la tag'o; — vi est'as tiu, kiu stabil'ig'as la ŝip'o'n en vent'eg'o; la mast'o kun or'a vent'montr'il'o kaj kun ŝvel'ant'a'j vel'o'j konduk'u ĝi'n antaŭ'e'n al la nov'a, al la ne'kon'at'a, al fremd'a'j bord'o'j kaj al la est'ont'a saga'o! (ekscit'e) Post kiam Håkon ek'dir'is si'a'n grand'a'n reĝ'a'n pens'o'n, mi ne vid'as iu'n ali'a'n pens'o'n en la mond'o, krom tiu sol'a. Se mi ne pov'as pren'i ĝi'n kaj far'i ĝi'n ver'o, mi vid'as neniu'n pens'o'n por kiu lukt'i. (pens'ant'e) Kaj ĉu mi ne pov'as tio'n far'i? Se mi ne pov'us, kial mi do am'us la pens'o'n de Håkon?
JATGEJR
(en'ven'as de la fon'o) Pardon'u, sinjor'o reĝ'o, ke mi ven'as.
Reĝ'o SKULE
Bon'e ke vi ven'as, skald'o!
JATGEJR
Mi aŭd'is la urb'an'o'j'n parol'i enigm'e en la loĝ'ej'o pri tio, ke —
Reĝ'o SKULE
Atend'u pri tio. Dir'u al mi, skald'o; vi, kiu mult'e vojaĝ'is en fremd'a'j land'o'j, ĉu vi iam vid'is vir'in'o'n am'i fremd'a'n infan'o'n? Ne nur ŝat'i ĝi'n, — ne tio'n mi alud'as; sed am'i ĝi'n, am'i ĝi'n el la plej ard'ant'a am'o de la anim'o.
JATGEJR
Tio'n far'as nur tiu'j vir'in'o'j, kiu'j ne hav'as propr'a'j'n infan'o'j'n por am'i.
Reĝ'o SKULE
Nur tiu'j vir'in'o'j —?
JATGEJR
Kaj plej'e tiu'j vir'in'o'j, kiu'j est'as mal'fekund'a'j.
Reĝ'o SKULE
La mal'fekund'a'j —? Ili am'as la infan'o'j'n de ali'ul'o'j el si'a plej ard'ant'a am'o?
JATGEJR
Tio oft'e okaz'as.
Reĝ'o SKULE
Kaj ĉu tio ne oft'e okaz'as, ke tia mal'fekund'a vir'in'o mort'ig'as la infan'o'n de iu ali'a, ĉar ŝi mem neniu'n hav'as?
JATGEJR
Ho jes; sed tiel ŝi ne ag'as saĝ'e.
Reĝ'o SKULE
Saĝ'e?
JATGEJR
Ne, ĉar ŝi don'as la donac'o'n de aflikt'o al tiu kies infan'o'n ŝi mort'ig'as.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi trov'as la donac'o'n de aflikt'o tiel valor'a?
JATGEJR
Jes, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
(rigard'as li'n ekzamen'e) Est'as kvazaŭ du hom'o'j en vi, island'an'o. Se vi sid'as inter la kort'a gvardi'o en ĝoj'a societ'o, vi kovr'as ĉiu'j'n vi'a'j'n pens'o'j'n per jak'o kaj mantel'o; sed sol'a kun vi, aspekt'e vi est'as el tia'j, kia'j'n oni dezir'us elekt'i kiel amik'o'j'n. Kiel tio klar'iĝ'as?
JATGEJR
Kiam Vi ir'as por naĝ'i en la river'o, sinjor'o, Vi ne mal'vest'as Vi'n, kie la preĝ'ej'vizit'ant'o'j preter'pas'as; sed Vi serĉ'as por Vi kaŝ'ej'o'n.
Reĝ'o SKULE
Kompren'ebl'e.
JATGEJR
Mi hav'as la pudor'o'n de la anim'o; tial mi ne mal'vest'as mi'n, kiam mult'a'j hom'o'j est'as en la hal'o.
Reĝ'o SKULE
Hm. (mal'long'a paŭz'o) Dir'u al mi, Jatgejr, kiel okaz'is, ke vi far'iĝ'is skald'o? Kiu instru'is al vi poezi'o'n?
JATGEJR
Poezi'o'n oni ne lern'as, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
Oni ne lern'as, ĉu? Kiel do okaz'is?
JATGEJR
Mi ricev'is la donac'o'n de aflikt'o, kaj jen mi far'iĝ'is skald'o.
Reĝ'o SKULE
Nu, do est'as la donac'o de aflikt'o, kiu'n la skald'o bezon'as?
JATGEJR
Mi bezon'is la aflikt'o'n; est'as ali'a'j, kiu'j bezon'as la ĝoj'o'n — aŭ la dub'o'n —
Reĝ'o SKULE
Ankaŭ la dub'o'n?
JATGEJR
Jes; sed la dub'ant'o dev'as est'i fort'a kaj san'a.
Reĝ'o SKULE
Kaj kiu'n vi nom'as ne'san'a dub'ant'o?
JATGEJR
Tiu'n, kiu dub'as pri si'a propr'a dub'o.
Reĝ'o SKULE
(mal'rapid'e) Tio aspekt'as la mort'o.
JATGEJR
Est'as pli mal'bon'e; est'as la krepusk'o.
Reĝ'o SKULE
(rapid'e, kvazaŭ sku'ant'e la pens'o'j'n el si) Kie est'as mi'a'j arm'il'o'j! Mi vol'as lukt'i kaj ag'i, — ne pens'i. Kio'n vi vol'is inform'i al mi, kiam vi en'ven'is?
JATGEJR
Mi vol'is inform'i kio'n mi observ'is en la loĝ'ej'o. La urb'an'o'j kaŝ'e parol'as inter si; ili rid'as spit'e kaj demand'as ĉu ni sci'as cert'e, ke reĝ'o Håkon est'as okcident'e; est'as io pri kio ili ĝoj'as.
Reĝ'o SKULE
Ili est'as Vikenanoj, kaj la Vikenanoj kontraŭ'as mi'n.
JATGEJR
Ili mok'as, ke la sankt'a ĉerk'o de reĝ'o Olaf ne pov'is est'i port'at'a al la tingejo, kiam Vi elekt'iĝ'is reĝ'o; ili dir'as ke est'as mal'bon'a aŭgur'o.
Reĝ'o SKULE
Ven'ont'a'n foj'o'n kiam mi ven'os al Nidaros, la ĉerk'o est'u el'port'at'a; ĝi star'u sub liber'a ĉiel'o, eĉ se mi tir'u la Olaf-preĝ'ej'o'n en ruin'o'n, kaj vast'ig'u la tingejon sur la grund'o'n, kie ĝi star'is!
JATGEJR
Fort'a far'o est'as tio; sed mi verk'os kant'o'n pri'e, sam'e fort'a'n kiel la ag'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi hav'as mult'a'j'n ne'verk'it'a'j'n poem'o'j'n, Jatgejr?
JATGEJR
Ne, sed mult'a'j'n ne'nask'it'a'j'n; ili sem'iĝ'as unu post la ali'a, ricev'as viv'o'n, kaj tiam ili nask'iĝ'as.
Reĝ'o SKULE
Kaj se mi, kiu est'as reĝ'o kaj hav'as la potenc'o'n, se mi mort'ig'us vi'n, ĉu tiam ĉiu ne'nask'it'a poezi'a ide'o en vi, mort'us kun'e kun vi?
JATGEJR
Sinjor'o, est'as grand'a pek'o mort'ig'i bel'a'n ide'o'n.
Reĝ'o SKULE
Mi ne demand'as ĉu est'as pek'o; sed mi demand'as ĉu est'as far'ebl'e!
JATGEJR
Mi ne sci'as.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi neniam hav'is ali'a'n skald'o'n kiel amik'o'n, kaj ke li pri'skrib'is al vi grand'a'n, bel'eg'a'n poem'o'n, kiu'n li vol'is verk'i?
JATGEJR
Jes, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi ne dezir'is mort'ig'i li'n por pren'i li'a'n ide'o'n kaj mem verk'i la poem'o'n?
JATGEJR
Sinjor'o, mi ne est'as mal'fekund'a; mi hav'as propr'a'j'n infan'o'j'n; mi ne bezon'as am'i tiu'j'n de ali'ul'o'j. (el'ir'as)
Reĝ'o SKULE
(post paŭz'o) La Island'an'o cert'e est'as skald'o. Li parol'as la profund'a'n ver'o'n de Di'o mem ne sci'ant'e, — Mi est'as kiel mal'fekund'a vir'in'o. Tial mi am'as la reĝ'a'n ide-infan'o'n de Håkon, am'as ĝi'n el la plej ard'ant'a am'o de mi'a anim'o. Ho, se pov'us mi adopt'i ĝi'n! Ĝi mort'us inter mi'a'j man'o'j. Kio est'as pli bon'a, aŭ ke ĝi mort'u inter mi'a'j man'o'j, aŭ ke ĝi kresk'u grand'a inter la li'a'j? Ĉu mi hav'os pac'o'n en la anim'o, se tio okaz'os? Ĉu pov'as mi rezign'i? Ĉu pov'as mi star'i vid'ant'e, ke Håkon star'ig'as al si tia'n post'mort'a'n reputaci'o'n! — Kiel mort'e kaj mal'plen'e est'as en'e en mi, — kaj ĉirkaŭ'e. Neni'u amik'o —; la Island'an'o! (ir'as al la pord'o kaj vok'as:) Ĉu la skald'o for'ir'is el la kort'o?
HIRDANO
(ekster'e) Ne, sinjor'o, li star'as en la antaŭ'hal'o parol'ant'e kun la gard'ant'o.
Reĝ'o SKULE
Dir'u ke li en'ven'u! (ir'as mal'supr'e'n al la tabl'o; post iom en'ven'as Jatgejr) Mi ne kapabl'as dorm'i, Jatgejr; est'as ĉiu'j tiu'j reĝ'a'j pens'o'j, kiu'j ten'as mi'n mal'dorm'a, sci'u.
JATGEJR
Mi kompren'as, ke est'as pri la reĝ'a'j pens'o'j kiel pri tiu'j de la skald'o. Ili plej alt'e flug'as kaj plej bon'e kresk'as, kiam est'as silent'o kaj nokt'o ĉirkaŭ'e.
Reĝ'o SKULE
Ĉu tiel est'as ankaŭ pri tiu'j de la skald'o?
JATGEJR
Jes, sinjor'o; neni'u kant'o nask'iĝ'as sub tag'a lum'o; ĝi pov'as est'i skrib'at'a en sun'lum'o; sed ĝi kre'as si'n en silent'a nokt'a hor'o.
Reĝ'o SKULE
Kiu don'is al vi la donac'o'n de aflikt'o, Jatgejr?
JATGEJR
Tiu, kiu'n mi am'is.
Reĝ'o SKULE
Ŝi do mort'is?
JATGEJR
Ne, ŝi perfid'is mi'n.
Reĝ'o SKULE
Kaj sekv'e vi far'iĝ'is skald'o?
JATGEJR
Jes, sekv'e mi far'iĝ'is skald'o.
Reĝ'o SKULE
(kapt'as li'a'n brak'o'n) Kiu'n donac'o'n bezon'as mi por far'iĝ'i reĝ'o?
JATGEJR
Ne tiu'n de la dub'o; ĉar tiam Vi ne tiel demand'us?
Reĝ'o SKULE
Kiu'n donac'o'n bezon'as mi?
JATGEJR
Sinjor'o, Vi ja est'as reĝ'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi ĉiu'n moment'o'n est'as cert'a, ke vi est'as skald'o?
JATGEJR
(moment'o'n rigard'as li'n silent'e, kaj demand'as:) Ĉu Vi neniam am'is?
Reĝ'o SKULE
Jes, iam, — fajr'e, bel'eg'e kaj pek'e.
JATGEJR
Vi hav'as edz'in'o'n.
Reĝ'o SKULE
Ŝi'n mi pren'is por nask'i al mi fil'o'j'n.
JATGEJR
Sed Vi hav'as fil'in'o'n, sinjor'o, — mild'a kaj bel'eg'a fil'in'o.
Reĝ'o SKULE
Se mi'a fil'in'o est'us fil'o, mi ne demand'us al vi, kiu'n donac'o'n mi bezon'us. (ek'kri'e) Mi dev'as hav'i iu'n ĉe mi, kiu obe'as mi'n sen mem'a vol'o, — kiu absolut'e fid'as mi'n, kiu ten'as si'n tut'e al mi en bon'o kaj mal'bon'o, kiu nur viv'as por lum'i kaj varm'ig'i mi'a'n viv'o'n, kiu dev'as mort'i se mi fal'os. Don'u al mi konsil'o'n, Jatgejr skald'o!
JATGEJR
Aĉet'u al Vi hund'o'n, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉu ne hom'o serv'us?
JATGEJR
Por tia hom'o Vi dev'us long'e serĉ'i.
Reĝ'o SKULE
(subit'e) Ĉu vi vol'as est'i tiu por mi, Jatgejr? Ĉu vi vol'as est'i mi'a fil'o? Vi ricev'u la Norveg'a'n kron'o'n hered'e, — Vi ricev'u land'o'n kaj regn'o'n, se vi vol'as est'i mi'a fil'o, viv'i por mi'a viv'o'task'o kaj fid'i mi'n!
JATGEJR
Kaj kiu'n garanti'o'n met'us mi, por ne hipokrit'i —?
Reĝ'o SKULE
For'ĵet'u vi'a'n task'o'n en la viv'o; neniam plu verk'u; tiam mi kred'os vi'n!
JATGEJR
Ne, sinjor'o, — est'us aĉet'i la kron'o'n tro mult'e'kost'e.
Reĝ'o SKULE
Pri'pens'u! Est'i reĝ'o est'as pli ol est'i skald'o!
JATGEJR
Ne ĉiam.
Reĝ'o SKULE
Est'as nur vi'a'j ne'verk'it'a'j kant'o'j, kiu'j'n vi ofer'u!
JATGEJR
La ne'verk'it'a'j kant'o'j ĉiam est'as la plej bel'a'j.
Reĝ'o SKULE
Sed mi dev'as — mi dev'as hav'i hom'o'n, kiu fid'as mi'n! Unu sol'a'n! Mi tio'n sent'as, — se mi tio'n hav'as, mi est'os sav'it'a!
PÅL FLIDA
(rapid'e en'ven'as) Reĝ'o Skule, nun defend'u Vi'n! Håkon Håkonsson ating'is kun si'a tut'a ŝip'ar'o al Elgjarnes!
Reĝ'o SKULE
Al Elgjarnes —! Do li ne est'as tre for'e.
JATGEJR
Nun sur'met'u ŝtal'kiras'o'n! Se okaz'os vir'a fal'o ĉi nokt'e, mi ĝoj'e est'u la unu'a, kiu fal'os por Vi!
Reĝ'o SKULE
Vi kiu ne vol'is viv'i por mi.
JATGEJR
Vir'o pov'as fal'i por la viv'o'task'o de ali'ul'o; sed se li vol'as daŭr'e viv'i, li dev'as viv'i por si'a propr'a! (el'ir'as)
PÅL FLIDA
(sen'pacienc'e) Kio'n vi ordon'as, ke ni far'u, sinjor'o? La Birkibejnoj pov'as est'i en Oslo ĝis hor'o!
Reĝ'o SKULE
Plej bon'e est'us, se ni pov'us ir'i al la tomb'o de sankt'a Tom'as Beckett; li help'is mult'a'n, mal'ĝoj'a'n kaj pent'ant'a'n anim'o'n.
PÅL FLIDA
(pli fort'e) Sinjor'o, ne parol'u frenez'e nun! La Birkibejnoj est'os super ni'n, mi dir'as!
Reĝ'o SKULE
Mal'ferm'u ĉiu'j'n preĝ'ej'o'j'n, ke ni pov'os rifuĝ'i tie'n kaj ricev'i grac'o'n.
PÅL FLIDA
Vi pov'as frap'i ĉiu'j'n vi'a'j'n mal'amik'o'j'n per unu bat'o, sed tamen Vi vol'as rifuĝ'i en la preĝ'ej'o'j'n!
Reĝ'o SKULE
Jes, jes, ten'u la preĝ'ej'o'j'n mal'ferm'a'j.
PÅL FLIDA
Est'u cert'a, ke Håkon romp'os la preĝ'ej'a'n pac'o'n, kiam est'as pri la Vårbelgoj.
Reĝ'o SKULE
Li ne far'os; Di'o ŝirm'os li'n kontraŭ tia pek'o; — Di'o ĉiam ŝirm'as Håkon.
PÅL FLIDA
(en profund'a kaj dolor'a koler'o) Tiu kiu aŭd'us Vi'n parol'i nun, li dev'us demand'i: Kiu est'as reĝ'o en tiu ĉi land'o?
Reĝ'o SKULE
(rid'et'as mal'ĝoj'e) Jes, Pål Flida, tiu est'as la grand'a demand'o: Kiu est'as reĝ'o en ĉi tiu land'o?
PÅL FLIDA
(pet'ant'e) Vi est'as anim'e mal'san'a ĉi-nokt'e, sinjor'o; ke mi ag'u por Vi.
Reĝ'o SKULE
Jes, jes, tiel far'u.
PÅL FLIDA
(el'ir'ont'e) Unu'e mi vol'as romp'i ĉiu'j'n pont'o'j'n.
Reĝ'o SKULE
Frenez'ul'o! Rest'u! — Romp'i ĉiu'j'n pont'o'j'n! Ĉu vi sci'as, kio'n tio signif'as? Mi prov'is; — gard'u vi'n por tio!
PÅL FLIDA
Kio'n Vi do vol'as, sinjor'o?
Reĝ'o SKULE
Mi vol'as parol'i kun Håkon.
PÅL FLIDA
Li respond'os Vi'n per la lang'o de la glav'o!
Reĝ'o SKULE
Ir'u, ir'u, — vi sci'os mi'a'n vol'o'n post'e.
PÅL FLIDA
Ĉiu moment'o est'as nun mult'e'kost'a! (kapt'as li'a'n man'o'n) Reĝ'o Skule, ni romp'u ĉiu'j'n pont'o'j'n, batal'u kiel lup'o'j kaj fid'u la ĉiel'o'n!
Reĝ'o SKULE
(mal'laŭt'e) La ĉiel'o ne fid'as mi'n; ankaŭ mi ne kuraĝ'as fid'i la ĉiel'o'n.
PÅL FLIDA
Mal'long'a far'iĝ'is la saga'o de la Vårbelgoj. (el'ir'as fon'e)
Reĝ'o SKULE
Cent sagac'a'j'n kap'o'j'n, mil arm'it'a'j'n brak'o'j'n mi estr'as; sed eĉ ne unu kar'a'n, fid'ant'a'n kor'o'n. Jen reĝ'a mizer'o; nek pli, nek mal'pli.
BÅRD BRATTE
(de la fon'o) Ekster'e star'as long'e vojaĝ'int'a'j hom'o'j, kiu'j pet'as parol'i kun vi, sinjor'o.
Reĝ'o SKULE
Kiu'j est'as?
BÅRD BRATTE
Vir'in'o kaj pastr'o.
Reĝ'o SKULE
En'ir'ig'u la vir'in'o'n kaj la pastr'o'n.
(Bård el'ir'as; reĝ'o Skule ek'sid'as pens'em'a dekstr'e; iom post'e en'ven'as nigr'e vest'it'a vir'in'o; ŝi port'as long'a'n vir'in'a'n mantel'o'n, kapuĉ'o'n kaj dens'a'n vual'o'n, kiu kaŝ'as la vizaĝ'o'n; pastr'o akompan'as ŝi'n kaj rest'as star'ant'a apud la pord'o.)
Reĝ'o SKULE
Kiu est'as vi?
La Vir'in'o
Iu, kiu'n vi am'is.
Reĝ'o SKULE
(sku'as la kap'o'n) Trov'iĝ'as neni'u, kiu ti'aĵ'o'n memor'as. Kiu est'as vi, mi demand'as?
La Vir'in'o
Iu, kiu am'as vi'n.
Reĝ'o SKULE
Do vi cert'e est'as unu el la mort'int'o'j.
La Vir'in'o
(proksim'iĝ'as kaj dir'as mal'laŭt'e kaj kor'eg'e:) Skule Bårdsson!
Reĝ'o SKULE
(ek'star'as kun ek'kri'o) Ingibjorg!
INGIBJORG
Ĉu vi nun re'kon'as mi'n, Skule?
Reĝ'o SKULE
Ingibjorg, — Ingibjorg!
INGIBJORG
Ho, ke mi rigard'u vi'n, — rigard'u vi'n long'e, long'e! (kapt'as li'a'j'n man'o'j'n; paŭz'o) Vi bel'a, am'at'a, perfid'a vir'o!
Reĝ'o SKULE
For'pren'u la vual'o'n; rigard'u mi'n per tiu'j okul'o'j, kiu'j iam est'is klar'a'j kaj blu'a'j kiel la ĉiel'o.
INGIBJORG
Tiu'j okul'o'j est'is pluv'pez'a ĉiel'o dum du'dek jar'o'j; vi ne re'kon'os ili'n, kaj vi neniam plu ili'n vid'os.
Reĝ'o SKULE
Sed vi'a voĉ'o est'as freŝ'a kaj mol'a kaj jun'a kiel tiam.
INGIBJORG
Mi nur uz'is ĝi'n por flustr'i vi'a'n nom'o'n, kaj por prem'sign'i vi'a'n grand'ec'o'n en jun'a'n kor'o'n, kaj por preĝ'i al la Di'o de pek'ul'o'j pri sav'o por ni du, kiu'j am'is en pek'o.
Reĝ'o SKULE
Vi far'is?
INGIBJORG
Mi est'is silent'a, kiam mi ne parol'is vort'o'j'n el am'o pri vi; — tial mi'a voĉ'o ten'is si'n freŝ'a kaj mol'a kaj jun'a.
Reĝ'o SKULE
Est'as tut'a viv'o ek'de tiam. Ĉiu'n bel'a'n memor'o'n el tiu temp'o mi perd'is kaj forges'is —
INGIBJORG
Vi ja rajt'is.
Reĝ'o SKULE
Kaj dum'e vi, Ingibjorg, vi varm'a, fidel'a vir'in'o, sid'is tie nord'e en frost'a sol'ec'o kaj kolekt'is kaj konserv'is!
INGIBJORG
Est'is mi'a feliĉ'o.
Reĝ'o SKULE
Vi'n mi pov'is for'las'i, por gajn'i potenc'o'n kaj riĉ'ec'o'n! Se vi star'us kiel edz'in'o ĉe mi'a flank'o, far'iĝ'us pli facil'e por mi far'iĝ'i reĝ'o.
INGIBJORG
Di'o est'is al mi bon'a, ke tio ne okaz'is. Anim'o kiel la mi'a, bezon'is grand'a'n pek'o'n, por vek'iĝ'i al pent'o kaj amend'o.
Reĝ'o SKULE
Kaj nun vi ven'as —?
INGIBJORG
Kiel la vidv'in'o de Andres Skjaldarband.
Reĝ'o SKULE
Vi'a edz'o est'as mort'a?
INGIBJORG
Sur'voj'e al Jerusalemo.
Reĝ'o SKULE
Kaj li do pent'o'far'is por la mort'ig'o de Vegard.
INGIBJORG
Ne est'is tial, ke mi'a nobl'a edz'o pren'is la kruc'o'n.
Reĝ'o SKULE
Ne tial?
INGIBJORG
Ne. Est'is mi'a pek'o, kiu'n li pren'is sur si'a'j'n fort'a'j'n, kar'a'j'n ŝultr'o'j'n; por tiu li ir'is por lav'i ĝi'n pur'a en la river'o Jordan'o; por ĝi li sang'is.
Reĝ'o SKULE
(mal'laŭt'e) Li ĉio'n sci'is?
INGIBJORG
De la unu'a moment'o. Kaj episkop'o Nikol'as tio'n sci'is; ĉar por li mi konfes'is; kaj est'is ankoraŭ unu, kiu est'is eksciiĝinta, sed kiel est'as enigm'o por mi.
Reĝ'o SKULE
Kiu?
INGIBJORG
Vegard Veradal.
Reĝ'o SKULE
Vegard!
INGIBJORG
Li flustr'is mok'vort'o'n pri mi en la orel'o'n de mi'a edz'o; Andres Skjaldarband tir'is si'a'n glav'o'n kaj mort'ig'is li'n sur'lok'e.
Reĝ'o SKULE
Li defend'is tiu'n, kiu'n mi perfid'is kaj forges'is. — Kaj kial vi serĉ'as mi'n nun?
INGIBJORG
Por ofer'i al vi la last'a'n.
Reĝ'o SKULE
Kio'n vi alud'as?
INGIBJORG
(montr'as al la pastr'o, kiu star'as apud la pord'o) Rigard'u li'n! — Peter, mi'a fil'o, ven'u!
Reĝ'o SKULE
Vi'a fil'o —!
INGIBJORG
Kaj la vi'a, reĝ'o Skule!
Reĝ'o SKULE
(du'on'e eturdita) Ingibjorg!
PETER
(proksim'iĝ'as en silent'a mov'o kaj ĵet'as si'n sur'genu'e'n antaŭ Skule)
INGIBJORG
Pren'u li'n! Li est'is mi'a lum'o kaj konsol'o dum du'dek jar'o'j; — nun vi est'as reĝ'o de Norvegi'o; la reĝ'a fil'o dev'as ven'i al si'a hered'aĵ'o; mi ne plu rajt'as hav'i li'n.
Reĝ'o SKULE
(supr'e'n'lev'as li'n en sturm'a ĝoj'o) Supr'e'n al mi'a kor'o, vi, kiu'n mi tiel ard'e post'sopir'is! (prem'as li'n inter si'a'j brak'o'j, mal'kapt'as li'n, rigard'as li'n kaj de'nov'e ĉirkaŭ'brak'as li'n) Mi'a fil'o! Mi'a fil'o! Mi hav'as fil'o'n! Ha, ha, ha; kiu pov'as nun kontraŭ'star'i mi'n! (ir'as al Ingibjorg kaj kapt'as ŝi'a'n man'o'n) Kaj vi, vi don'as li'n al mi, Ingibjorg! Vi ne re'pren'os vi'a'n vort'o'n? Vi ja don'as li'n al mi?
INGIBJORG
Pez'a est'as la ofer'o, kaj apenaŭ est'us mi ĝi'n al'port'int'a, se episkop'o Nikol'as ne est'us send'int'a al mi leter'o'n kaj inform'o'n pri la mort'o de Andres Skjaldarband. Est'is la episkop'o, kiu met'is tiu'n pez'a'n ofer'o'n sur mi'n, kiel pent'o'far'o por mi'a pek'o.
Reĝ'o SKULE
Do la pek'o est'as for'viŝ'it'a; kaj de nun li est'as sol'e mi'a; ĉu ne, sol'e mi'a?
INGIBJORG
Jes; sed unu postul'o'n mi far'as al vi.
Reĝ'o SKULE
Ĉiel'o'n kaj ter'o'n, postul'u kio'n ajn!
INGIBJORG
Li est'as pur'a kiel ŝaf'id'o de Di'o, nun kiam mi don'as li'n en vi'a'j'n man'o'j'n. Est'as danĝer'a voj'o, tiu kiu konduk'as al la reĝ'a seĝ'o; ke li ne damaĝ'u si'a'n anim'o'n. Ĉu vi aŭd'as, reĝ'o Skule, ne ig'u mi'a'n infan'o'n damaĝ'i si'a'n anim'o'n!
Reĝ'o SKULE
Mi promes'as kaj ĵur'as al vi!
INGIBJORG
(kapt'as li'a'n brak'o'n) De la unu'a far'o, kiam vi kompren'as, ke li sufer'as damaĝ'o'n en si'a anim'o, prefer'e las'u li'n mort'i!
Reĝ'o SKULE
Prefer'e mort'i! Mi promes'as kaj ĵur'as!
INGIBJORG
Do en fid'o mi re'vetur'os al Hålogalando.
Reĝ'o SKULE
Jes, fid'o'plen'a vi pov'as for'vetur'i.
INGIBJORG
Tie mi vol'as pent'i kaj preĝ'i, ĝis la Sinjor'o vok'os mi'n. Kaj kiam ni renkont'iĝ'os ĉe Di'o, li ven'os pur'a kaj sen'kulp'a al si'a patr'in'o!
Reĝ'o SKULE
Pur'a kaj sen'kulp'a! (turn'as si'n al Peter) Ke mi rigard'u vi'n! Jes, est'as la trajt'o'j de vi'a patr'in'o kaj de mi; vi est'as tiu, kiu'n mi dolor'e post'sopir'is.
PETER
Mi'a patr'o, mi'a grand'a, admir'ind'a patr'o; ke mi viv'u kaj lukt'u por vi! Ke vi'a task'o est'u la mi'a, kaj ke vi'a task'o est'u kiu ajn, — mi tamen sci'as, ke mi lukt'as por la ĝust'a!
Reĝ'o SKULE
(kun kri'o el ĝoj'o) Vi fid'as mi'n! Vi fid'as mi'n!
PETER
Ne'sku'ebl'e!
Reĝ'o SKULE
Kaj ĉio est'as bon'a; do cert'e mi est'as sav'it'a! Aŭd'u, de'ĵet'u la pastr'a'n mantel'o'n! La ĉef'episkop'o liber'ig'u vi'n de la eklezi'a promes'o; la reĝ'a fil'o port'u glav'o'n, ir'u sen'halt'e antaŭ'e'n al potenc'o kaj honor'o.
PETER
Kun'e kun vi, mi'a alt'a patr'o! Kun'e ni ir'u!
Reĝ'o SKULE
(prem'as li'n al si) Jes, kun'e, ni du sol'a'j!
INGIBJORG
(al si mem) Am'i, — ĉio'n ofer'i, — kaj forges'iĝ'i, — jen mi'a saga'o. (el'ir'as silent'e en la fon'o)
Reĝ'o SKULE
Grand'a reĝ'a far'o est'as nun far'end'a en Norvegi'o! Peter, mi'a fil'o, aŭskult'u! La tut'a'n popol'o'n ni vek'u kaj kun'ig'u al unu; Vikenano kaj Trondhejmano, Håleyg kaj Egdo, Opplandano kaj Sygno, ĉiu'j far'iĝ'u kvazaŭ unu grand'a parenc'ar'o, — jen kred'u, ke la land'o kresk'os!
PETER
Kia grand'a kaj kap'turn'ig'a pens'o tio est'as —!
Reĝ'o SKULE
Ĉu tiu'n vi kapt'as?
PETER
Jes — jes! — Klar'e —!
Reĝ'o SKULE
Kaj vi fid'as ĝi'n?
PETER
Jes, jes; ĉar mi fid'as vi'n!
Reĝ'o SKULE
(sovaĝ'e) Håkon Håkonsson dev'as fal'i!
PETER
Ĉar vi tio'n vol'as, est'as ĝust'e ke li fal'u.
Reĝ'o SKULE
Kost'os sang'o'n; sed ne est'as evit'ebl'e.
PETER
Ne est'as for'ĵet'it'a la sang'o, kiu flu'as por vi'a task'o.
Reĝ'o SKULE
Vi'a est'u la tut'a potenc'o, kiam mi est'os firm'ig'int'a la regn'o'n. Vi sid'u sur la reĝ'a seĝ'o, kun ring'o ĉirkaŭ la frunt'o, kun la purpur'a mantel'o ŝvel'e vast'a sur vi'a'j ŝultr'o'j; ĉiu'j vir'o'j en la land'o klin'u si'n por vi — (son'o de korn'o aŭd'iĝ'as tre for'e) Ha! kio est'as tio! (kun kri'o) La milit'ar'o de la Birkibejnoj! Kio'n dir'is Pål Flida —? (rapid'as al la fon'o)
PÅL FLIDA
(en'ven'as kaj kri'as:) Nun la hor'o est'as super ni, reĝ'o Skule!
Reĝ'o SKULE
(konfuz'it'a) La Birkibejnoj! La arme'o de reĝ'o Håkon! Kie ili est'as!
PÅL FLIDA
Ili miriad'as en mil'o'j mal'supr'e'n de Ejkaberg.
Reĝ'o SKULE
Sonor'ig'u al arm'ig'o! Sonor'ig'u, sonor'ig'u! Konsil'u; kie ni renkont'u ili'n?
PÅL FLIDA
Ĉiu'j preĝ'ej'o'j star'as mal'ferm'a'j por ni.
Reĝ'o SKULE
La Birkibejnojn, mi demand'as —!
PÅL FLIDA
Por ili ĉiu'j pont'o'j kuŝ'as mal'ferm'a'j.
Reĝ'o SKULE
Fatal'a vir'o, kio'n vi far'is!
PÅL FLIDA
Obe'is mi'a'n reĝ'o'n.
Reĝ'o SKULE
Mi'a fil'o! Mi'a fil'o! Ve al mi! Mi perd'ig'is vi'a'n reĝ'ec'o'n!
PETER
Ne, vi venk'os! Tia grand'a reĝ'a pens'o ne mort'os!
Reĝ'o SKULE
Silent'u! (son'o'j de korn'o'j kaj kri'o'j aŭd'iĝ'as pli proksim'e) Al ĉeval'o'j; arm'ig'u vi'n! Est'as nun pri pli ol viv'o kaj mort'o de vir'o'j!
(rapid'as el'e'n en la fon'o; la ali'ul'o'j post'sekv'as.)
(Mal'alt'a'j lign'a'j dom'o'j kun pord'ŝirm'ej'o'j ambaŭ'flank'e. En la fon'o la ĝarden'o de la preĝ'ej'o St. Hallvard, en'ferm'it'a per alt'a ŝton'a mur'o kun pord'eg'o. Mal'dekstr'a'flank'e ĉe la fin'o de la mur'o vid'iĝ'as la preĝ'ej'o, kies ĉef'a en'ir'ej'o star'as mal'ferm'a. Ankoraŭ est'as nokt'o; iom post'e komenc'as la maten'iĝ'o. La sturm'sonor'il'o frap'iĝ'as; tre for'e dekstr'e aŭd'iĝ'as milit'kri'o'j kaj konfuz'a bru'o.)
La Korn'lud'ist'o De Reĝ'o SKULE
(ven'as de dekstr'e, sonor'ig'as la korn'o'n kaj kri'as:) Pren'u arm'il'o'j'n! Pren'u arm'il'o'j'n! ĉiu'j vir'o'j de reĝ'o Skule!
(sonor'ig'as de'nov'e kaj ir'as plu'e'n; iom post'e oni aŭd'as li'n sonor'ig'i kaj kri'i en la proksim'a strat'o.)
Vir'in'o
(ven'as ĉe dom'pord'o dekstr'e) Vi grand'a kompat'em'a Di'o, kio okaz'as?
Urb'an'o
(kiu ven'is du'on'e vest'it'a el dom'o ali'flank'e de la strat'o) La Birkibejnoj est'as en la urb'o! Nun Skule ricev'os pag'o'n por si'a'j kruel'aĵ'o'j.
Unu El La Vir'o'j De SKULE
(ven'as kun kelk'a'j ali'ul'o'j port'ant'a'j mantel'o'j'n kaj arm'il'o'j'n sur'brak'e, el flank'a strat'o de mal'dekstr'e) Kie est'as la Birkibejnoj!
Iu Ali'a El La Vir'o'j De SKULE
(el dom'o dekstr'e) Mi ne sci'as.
La Unu'a
Tŝŝ! Aŭskult'u! — Cert'e ili est'as mal'supr'e ĉe la Kapr'o'pont'o.
La Du'a
Do mal'supr'e'n al la Kapr'o'pont'o!
(Ĉiu'j rapid'as el'e'n dekstr'e; urb'an'o ven'as kur'ant'e de la sam'a flank'o.)
Unu'a Urb'an'o
Hej, najbar'o, de kie vi ven'as?
Du'a Urb'an'o
De ĉe la Lo-river'o; tie est'as terur'e.
Vir'in'o
Sankt'o Olaf kaj Sankt'o Hallvard! Ĉu est'as la Birkibejnoj, aŭ kiu'j est'as?
Du'a Urb'an'o
Jes cert'e est'as la Birkibejnoj; reĝ'o Håkon kun'est'as; la tut'a ŝip'ar'o kuŝ'ig'as si'n ĉe la kaj'o'j; sed mem li ir'is bord'e'n en la Ejkaberg-haven'et'o kun si'a'j plej fort'a'j vir'o'j.
Unu'a Urb'an'o
Do li venĝ'os si'n pro la perd'o de vir'o'j ĉe Låka!
Du'a Urb'an'o
Jes, fid'u tio'n!
Unu'a Urb'an'o
Jen vid'u, — tie jam fuĝ'as la Vårbelgoj!
(Ar'o de la vir'o'j de Skule en'ven'as fuĝ'ant'e de dekstr'e.)
Unu El La Vir'o'j
En'e'n en la preĝ'ej'o'n! Neni'u pov'as kontraŭ'star'i la Birkibejnojn, tiel kiel ili sturm'as antaŭ'e'n ĉi-nokt'e!
(La ar'o ĵet'as si'n en la preĝ'ej'o'n kaj ŝlos'as la pord'o'n intern'e.)
Du'a Urb'an'o
(rigard'as ekster'e'n dekstr'e) Mi vid'et'as standard'o'n tre for'e mal'supr'e en la strat'o; dev'as est'i tiu de reĝ'o Håkon.
Unu'a Urb'an'o
Vid'u, vid'u kiel la Vårbelgoj fuĝ'as!
(Ali'a ar'o ven'as de dekstr'e.)
Unu El La Ar'o
Ni sav'u ni'n en la preĝ'ej'o'n, kaj pet'u grac'o'n!
(Ili sturm'as al la pord'eg'o.)
Plur'a'j VÅRBELGOJ
Est'as ŝlos'it'a; est'as ŝlos'it'a!
La Unu'a
Do supr'e'n al Martestokke!
La Du'a
Kie est'as reĝ'o Skule?
La Unu'a
Mi ne sci'as. Kur'u! Jen mi vid'as la standard'o'n de la Birkibejnoj! (Ili fuĝ'as preter la preĝ'ej'o'n el'e'n mal'dekstr'e.)
HÅKON
(ven'as de dekstr'e kun si'a standard'port'ant'o, Gregori'us Jonsson, Dagfinn Bonde kaj plur'a'j ali'a'j vir'o'j.)
DAGFINN BONDE
Aŭskult'u la milit'kri'o'n! Skule ar'ig'as si'a'j'n vir'o'j'n mal'antaŭ la preĝ'ej'a ĝarden'o.
Mal'jun'a Urb'an'o
(vok'as de si'a pord'o al Håkon:) Gard'u Vi'n, kar'a sinjor'o; La Vårbelgoj est'as koler'a'j nun, ĉar ili batal'as por la viv'o!
HÅKON
Ĉu est'as vi, mal'jun'a Gutorm Erlingsson? Vi lukt'is kaj por mi'a patr'o kaj por mi'a av'o, vi.
La Urb'an'o
Di'o don'u, ke mi pov'us lukt'i ankaŭ por Vi.
HÅKON
Vi est'as tro mal'jun'a por tio, kaj ne bezon'iĝ'as; ven'as hom'o'j de ĉiu'j flank'o'j.
DAGFINN BONDE
(montr'as super la mur'o'n dekstr'e'n) Jen ven'as la standard'o de la duk'o!
Gregori'us JONSSON
La duk'o mem! Li rajd'as si'a'n blank'a'n batal'ĉeval'o'n.
DAGFINN BONDE
Ni dev'as bar'i por li el'ir'ej'o'n tra la pord'o ĉi tie.
HÅKON
Sonor'ig'u, sonor'ig'u! (La korn'lud'ist'o sonor'ig'as) Pli bon'e lud'is vi, hund'id'o, kiam vi lud'is por mon'o sur la kaj'o en Ber'gen!
(La lud'ist'o sonor'ig'as de'nov'e, sed pli fort'e ol la unu'a'n foj'o'n; al'ven'as mult'a'j hom'o'j.)
Iu VÅRBELGO
(de dekstr'e, fuĝ'ant'e al la preĝ'ej'o, persekut'at'a de Birkibejno) Ŝpar'u la viv'o'n! Ŝpar'u la viv'o'n!
La BIRKIBEJNO
Eĉ ne se vi sid'us sur la altar'o! (mort'hak'as li'n) Mult'e'kost'a'n mantel'o'n aspekt'e vi hav'as; ĝi'n mi pov'os uz'i. (vol'as pren'i la mantel'o'n, sed el'ig'as kri'o'n kaj for'ĵet'as si'a'n glav'o'n.) Sinjor'o reĝ'o! Neniu'n bat'o'n plu mi bat'os por vi!
DAGFINN BONDE
Kaj tio'n vi dir'as en tia moment'o!
La BIRKIBEJNO
Ne plu'a'n batal'o'n!
DAGFINN BONDE
(mort'hak'as li'n) Ne, nun vi ja pov'as ŝpar'i vi'n!
La BIRKIBEJNO
(montr'ant'a al la mort'a Vårbelgo) Mi opini'is, ke mi far'is sufiĉ'e, kiam mi mort'ig'is mi'a'n propr'a'n frat'o'n. (mort'as)
HÅKON
Li'a frat'o!
DAGFINN BONDE
Ĉu? (ir'as al la korp'o de la Vårbelgo)
HÅKON
Ĉu ver'o?
DAGFINN BONDE
Est'as ja tiel.
HÅKON
(sku'it'a) Jen vid'iĝ'as plej klar'e, kia milit'o tiu est'as, kiu'n ni nun far'as. Frat'o kontraŭ frat'o, patr'o kontraŭ fil'o; — je Di'o, la ĉio'pov'a, tio dev'as hav'i fin'o'n!
Gregori'us JONSSON
Jen la duk'o en akr'a lukt'o kontraŭ la ar'o de Knut jarlo!
DAGFINN BONDE
Bar'u la pord'eg'o'n por li ĉi tie, reĝanoj!
(Intern'e de la mur'o vid'iĝ'as la lukt'ant'o'j. La Vårbelgoj tra'bat'as al si voj'o'n mal'dekstr'e'n, pel'ant'e la Birkibejnojn fut'o'n post fut'o mal'antaŭ'e'n. Reĝ'o Skule rajd'as si'a'n blank'a'n batal'ĉeval'o'n, kun tir'it'a glav'o. Peter ir'as flank'e de li kaj ten'as la brid'rimen'o'n; en la mal'dekstr'a man'o alt'e lev'it'a krucifiks'o. Pål Flida port'as la standard'o'n de Skule, kiu est'as blu'a kun star'ant'a or'a leon'o sen hak'il'o.)
Reĝ'o SKULE
Mort'hak'u sen'indulg'e! Ŝpar'u neniu'n! Ven'is nov'a tron'pretend'ant'o en Norvegi'o!
La BIRKIBEJNOJ
Nov'a tron'pretend'ant'o li dir'as!
HÅKON
Skule Bårdsson, ni divid'u la regn'o'n!
Reĝ'o SKULE
Ĉio aŭ neni'o!
HÅKON
Pens'u pri la reĝ'in'o, vi'a fil'in'o!
Reĝ'o SKULE
Mi hav'as fil'o'n, mi hav'as fil'o'n! Mi pens'as pri neni'u ali'a ol li!
HÅKON
Ankaŭ mi hav'as fil'o'n; — se mi fal'os, li hav'os la regn'o'n!
Reĝ'o SKULE
Mort'ig'u la reĝ'id'o'n kie vi trov'os ĝi'n! Mort'ig'u ĝi'n sur la tron'o; mort'ig'u ĝi'n ĉe la altar'o; mort'ig'u ĝi'n, mort'ig'u ĝi'n inter la brak'o'j de la reĝ'in'o!
HÅKON
Jen vi el'dir'is vi'a'n juĝ'o'n!
Reĝ'o SKULE
(hak'as ĉirkaŭ'e) Mort'ig'u, mort'ig'u sen'indulg'e! Reĝ'o Skule hav'as fil'o'n! Mort'ig'u, mort'ig'u! (La lukt'o mov'iĝ'as ekster'e'n mal'dekstr'e.)
Gregori'us JONSSON
La Vårbelgoj tra'hak'as si'n!
DAGFINN BONDE
Jes, sed nur por fuĝ'i.
Gregori'us JONSSON
Jes, je la ĉiel'o, — la ali'a pord'eg'o star'as mal'ferm'a; jen ili jam fuĝ'as!
DAGFINN BONDE
Supr'e'n al Martestokke. (ek'kri'as:) Post ili'n, post ili'n, Knut jarlo! Pren'u venĝ'o'n por la vir'a fal'o ĉe Låka!
HÅKON
Vi aŭd'is; li kondamn'is mi'a'n infan'o'n sen'pac'a, — mi'a'n sen'kulp'a'n infan'o'n, la elekt'it'a'n reĝ'o'n post mi!
La REĜANOJ
Jes, jes, ni aŭd'is!
HÅKON
Kaj kia pun'o est'as decid'it'a por tia pek'o?
La Vir'o'j
La mort'o!
HÅKON
Do li dev'as mort'i! (lev'as la man'o'n por ĵur'o) Ĉi tie mi ĵur'as: Skule Bårdsson mort'u, kie ajn kie li renkont'iĝ'os sur ne'sankt'a grund'o!
DAGFINN BONDE
Est'as la dev'o de kiu ajn fidel'ul'o fal'ig'i li'n.
BIRKIBEJNO
(de mal'dekstr'e) Nun fuĝ'as duk'o Skule!
La Urb'an'o'j
La Birkibejnoj venk'is!
HÅKON
Kiu'n voj'o'n?
La BIRKIBEJNO
Preter Martestokke, supr'e'n al Ejdsvoll; la pli'mult'o hav'is si'a'j'n ĉeval'o'j'n star'ant'a'j supr'e en la strat'o'j; ali'e eĉ ne unu for'sav'us si'n en viv'o.
HÅKON
Dank'o'n al Di'o pro la help'o ankaŭ ĉi tiu'n foj'o'n! Nun la reĝ'in'o pov'os liber'e ven'i sur'ter'e'n de la ŝip'ar'o.
Gregori'us JONSSON
(montr'as dekstr'e'n) Ŝi jam est'as sur la ter'o, sinjor'o; jen ŝi ven'as.
HÅKON
(al tiu'j, kiu'j star'as plej proksim'e al li) La plej pez'a rest'as; ŝi est'as kar'a fil'in'o; — aŭskult'u, — eĉ ne vort'o al ŝi pri la danĝer'o, kiu minac'as la infan'o'n. Promes'u al mi, ĉiu'j kiel unu, defend'i la fil'o'n de vi'a reĝ'o; sed ne las'u ŝi'n i'o'n sci'i.
La Vir'o'j
(mal'laŭt'e) Ni promes'as!
MARGRETE
(ven'as kun sinjor'in'o'j kaj sekv'ant'ar'o de dekstr'e) Håkon, mi'a edz'o! La ĉiel'o ŝirm'is vi'n; vi venk'is kaj est'as ne'vund'it'a.
HÅKON
Jes, mi venk'is. Kie est'as la infan'o?
MARGRETE
Sur la reĝ'a ŝip'o, inter la man'o'j de fid'ind'a'j vir'o'j.
HÅKON
Plur'a'j ir'u tie'n. (kelk'a'j el la vir'o'j ir'as.)
MARGRETE
Håkon, kie est'as — duk'o Skule?
HÅKON
Li pren'is la voj'o'n supr'e'n al la Opplandoj.
MARGRETE
Do li viv'as! — Mi'a edz'o, ĉu mi rajt'as dank'i Di'o'n ĉar li viv'as?
HÅKON
(en dolor'ig'a lukt'o kun si mem) Aŭskult'u mi'n, Margrete; vi est'is por mi fidel'a edz'in'o, sekv'is mi'n en bon'o kaj mal'bon'o, vi est'is ne'dir'ebl'e riĉ'a pri am'o; — nun mi dev'as kaŭz'i al vi pez'a'n dolor'o'n; mi ne'volont'e far'us; sed mi est'as reĝ'o, tial mi dev'as —
MARGRETE
(streĉ'e) Ĉu rilat'as al — la duk'o?
HÅKON
Jes. Ne pov'as fal'i sur mi'n pli dolor'ig'a sort'o, ol viv'i mi'a'n viv'o'n tre for'e de vi; sed se vi trov'as ke tiel dev'as est'i post tio, kio'n mi nun dir'os al vi, — se ŝajn'as al vi, ke vi ne plu el'ten'as sid'i ĉe mi'a flank'o, ne plu pov'as vid'i mi'n sen far'iĝ'i pal'a, — nu, do ni dev'as dis'iĝ'i — viv'i apart'e ni ambaŭ, — kaj mi ne mal'laŭd'os vi'n pro tio.
MARGRETE
Dis'iĝ'i de vi! Kiel vi pov'as pens'i tia'n pens'o'n! Don'u al mi vi'a'n man'o'n —!
HÅKON
Ne tuŝ'u ĝi'n! — Ĝi ĵus lev'iĝ'is por ĵur'o —
MARGRETE
Por ĵur'o?
HÅKON
Por ĵur'o, kiu ne'romp'ebl'e sigel'is juĝ'o'n al mort'o.
MARGRETE
(kun kri'o) Mi'a patr'o! Ho, mi'a patr'o! (Ŝancel'as; kelk'a'j vir'in'o'j al'rapid'as kaj sub'ten'as ŝi'n.)
HÅKON
Jes, Margrete, — kiel reĝ'o mi kondamn'is vi'a'n patr'o'n al mort'o.
MARGRETE
Do li cert'e far'is pli grav'a'n krim'o'n, ol kiam li pren'is reĝ'a'n nom'o'n.
HÅKON
Li far'is; — kaj se vi nun trov'as, ke ni dev'as dis'iĝ'i, do tio okaz'u.
MARGRETE
(pli proksim'e kaj kun fort'o) Neniam ni pov'as dis'iĝ'i! Mi est'as vi'a edz'in'o, neni'o ali'a en la mond'o ol vi'a edz'in'o!
HÅKON
Ĉu vi est'as sufiĉ'e fort'a? Ĉu vi kompren'is ĉio'n? Mi kondamn'is vi'a'n patr'o'n.
MARGRETE
Mi aŭd'is kaj kompren'is ĉio'n. Vi kondamn'is mi'a'n patr'o'n.
HÅKON
Kaj vi ne postul'as sci'i, kia est'as li'a pek'o?
MARGRETE
Sufiĉ'as ja ke vi kon'as ĝi'n.
HÅKON
Sed est'as al la mort'o, ke mi kondamn'is li'n!
MARGRETE
(genu'as antaŭ la reĝ'o kaj kis'as li'a'n man'o'n) Mi'a edz'o kaj alt'a sinjor'o, vi juĝ'as just'e!
Kurten'o
(Ĉambr'o en la reĝ'a kort'o en Nidaros. La en'ir'pord'o est'as dekstr'e; antaŭ'e sur la sam'a flank'o est'as fenestr'o. Mal'dekstr'e pli mal'grand'a pord'o. Est'as sombr'iĝ'o; Pål Flida, Bård Bratte kaj plur'a'j ali'a'j el la plej alt'star'a'j vir'o'j star'as ĉe la fenestr'o rigard'ant'e supr'e'n.)
HIRDANO
Kiel ruĝ'e ĝi lum'as!
Iu Ali'a
Ĝi streĉ'as si'n trans la du'on'a'n ĉiel'o'n, kiel ard'ant'a'n glav'o'n.
BÅRD BRATTE
Sankt'a reĝ'o Olaf, kio'n aŭgur'as tia terur'a sign'o?
Mal'jun'a VÅRBELGO
Cert'e ĝi antaŭ'dir'as la mort'o'n de grand'a estr'o.
PÅL FLIDA
La mort'o'n de Håkon, Vi bon'a'j Vårbelgoj. Li kuŝ'as ekster'e en la fjord'o kun la ŝip'ar'o; ni pov'as atend'i li'n en la urb'o ĉi-vesper'e; — ĉi tiu'n foj'o'n ni est'as en la vic'o por venk'i!
BÅRD BRATTE
Ne fid'u tio'n; ne est'as grand'a kuraĝ'o en la arme'o nun.
La Mal'jun'a VÅRBELGO
Est'as ja kompren'ebl'e; ek'de la fuĝ'o de Oslo reĝ'o Skule en'ferm'is si'n, kaj vol'as nek vid'i nek parol'i kun si'a'j vir'o'j.
Unu'a HIRDANO
En la urb'o est'as hom'o'j, kiu'j ne sci'as ĉu li viv'as aŭ est'as mort'a.
PÅL FLIDA
La reĝ'o dev'as el'ven'i, kiel ajn kiel mal'san'a li est'as. Parol'u al li, Bård Bratte, — est'as pri la sav'o de ĉiu'j.
BÅRD BRATTE
Ne util'as; mi parol'is al li antaŭ'e.
PÅL FLIDA
Do mi mem prov'u. (ir'as al la pord'o mal'dekstr'e kaj frap'as) Sinjor'o reĝ'o, Vi dev'as pren'i la estrad'o'n en propr'a'j man'o'j; ne taŭg'as kiel nun est'as.
Reĝ'o SKULE
(intern'e) Mi est'as mal'san'a, Pål Flida!
PÅL FLIDA
Ĉu Vi pov'as ali'aĵ'o'n atend'i? Vi ja ne manĝ'is dum du tag'o'j; Vi dev'as fort'ig'i kaj fleg'i Vi'n —
Reĝ'o SKULE
Mi est'as mal'san'a.
PÅL FLIDA
Je la ĉio'pov'a, ne trov'iĝ'as ekskuz'o. Reĝ'o Håkon al'vel'as ekster'e sur la fjord'o, kaj est'as atend'ind'a ĉi tie en Nidaros kiam ajn.
Reĝ'o SKULE
Frap'u li'n por mi! Mort'ig'u li'n kaj la reĝ'a'n infan'o'n.
PÅL FLIDA
Vi dev'as mem kun'est'i, sinjor'o!
Reĝ'o SKULE
Ne, ne, ne, — Vi est'as pli cert'a'j pri la venk'o, kiam mi ne kun'est'as.
PETER
(ven'as de dekstr'e; li est'as arm'il'e vest'it'a) Est'as mal'trankvil'o inter la urb'an'o'j; ili ar'iĝ'as grand'nombr'e antaŭ la reĝ'a kort'o.
BÅRD BRATTE
Se la reĝ'o ne parol'os al ili, ili perfid'os li'n, kiam plej'e grav'as.
PETER
Do li dev'as parol'i al ili. (ĉe la pord'o mal'dekstr'e) Patr'o! La Trondhejmanoj, vi'a'j plej fidel'a'j vir'o'j, re'tir'as si'n de vi, se vi ne don'as al ili kuraĝ'o'n!
Reĝ'o SKULE
Kio'n dir'is la skald'o?
PETER
La skald'o?
Reĝ'o SKULE
La skald'o, kiu mort'is por mi'a task'o en Oslo. Oni ne pov'as don'i, kio'n oni ne mem posed'as, li dir'is.
PETER
Do vi eĉ ne pov'as for'don'i la regn'o'n; ĉar ĝi est'as la mi'a post vi!
Reĝ'o SKULE
Nun mi ven'os!
PÅL FLIDA
Di'o est'u laŭd'at'a!
Reĝ'o SKULE
(el'ven'as ĉe la pord'o; li est'as pal'a kaj kav'iĝ'int'a, li'a'j har'o'j fort'e griz'iĝ'is) Ne rigard'u mi'n! Mi ne ŝat'as, ke vi rigard'u mi'n, nun kiam mi est'as mal'san'a! (ir'as antaŭ'e'n al Peter) For'pren'i de vi la regn'o'n, vi dir'as? Grand'a Di'o de la ĉiel'o, kio'n mi est'is far'ont'a!
PETER
Ho, pardon'u al mi; — mi ja sci'as, ke tio, kio'n vi far'as, est'as la plej ĝust'a.
Reĝ'o SKULE
Ne, ne, ne ĝis nun; — sed mi vol'as est'i fort'a kaj san'a nun, — mi vol'as ag'i.
Laŭt'a'j Kri'o'j
(ekster'e dekstr'e) Reĝ'o Skule! Reĝ'o Skule!
Reĝ'o SKULE
Kio est'as?
BÅRD BRATTE
(ĉe la fenestr'o) La urb'an'o'j ar'iĝ'as; la tut'a reĝ'a kort'o est'as plen'a de hom'o'j; — Vi dev'as parol'i al ili.
Reĝ'o SKULE
Ĉu mi aspekt'as kiel reĝ'o; ĉu mi pov'as nun parol'i!
PETER
Vi dev'as, mi'a alt'a patr'o!
Reĝ'o SKULE
Bon'e, tiel okaz'u. (ir'as al la fenestr'o kaj flank'e'n'tir'as la kurten'o'n, sed mal'kapt'as ĝi'n rapid'e, kaj ek're'tir'as si'n pro tim'o) Jen de'nov'e streĉ'as si'n la ard'ant'a glav'o super mi!
PETER
Ĝi antaŭ'dir'as, ke la glav'o de venk'o est'as tir'it'a por vi.
Reĝ'o SKULE
Jes, se tiel nur est'us. (ir'as al la fenestr'o, kaj ek'parol'as:) Trondhejmanoj, kio'n vi vol'as; — star'as ĉi tie vi'a reĝ'o.
Urb'an'o
(ekster'e) For'ir'u el la urb'o! La Birkibejnoj vol'as mort'ig'i kaj brul'ig'i, se ili trov'os Vi'n ĉi tie.
Reĝ'o SKULE
Ni ĉiu'j dev'as kun'ten'i. Mi est'is por vi mild'a reĝ'o; mi ne mult'e postul'is milit'a'n impost'o'n —
Vir'a Voĉ'o
(mal'supr'e inter la amas'o) Kio'n vi do nom'as tiu'n sang'o'n, kiu flu'is ĉe Låka kaj en Oslo?
Vir'in'o
Re'don'u al mi mi'a'n fianĉ'o'n!
Knab'o
Re'don'u al mi mi'a'n patr'o'n kaj mi'a'n frat'o'n!
Ali'a Vir'in'o
Re'don'u al mi mi'a'j'n tri fil'o'j'n, reĝ'o Skule!
Vir'o
Li ne est'as reĝ'o; ĉar li ne honor'iĝ'is kiel reĝ'o sur la ĉerk'o de Sankt'a Olaf!
Mult'a'j Voĉ'o'j
Ne, ne. — li ne honor'iĝ'is sur la ĉerk'o de Sankt'a Olaf!
Reĝ'o SKULE
(re'tir'as si'n mal'antaŭ'e'n de la kurten'o) Ne honor'iĝ'is —! Ne reĝ'o!
PÅL FLIDA
Mal'feliĉ'e est'is, ke la sankt'a ĉerk'o ne far'iĝ'is el'port'at'a, kiam Vi elekt'iĝ'is.
BÅRD BRATTE
Se la urb'an'o'j perfid'as, ni ne pov'os ten'i ni'n en Nidaros, se la Birkibejnoj ven'os.
Reĝ'o SKULE
Kaj ili perfid'os, tiom long'e kiam mi ne est'as honor'ig'it'a sur la sankt'a ĉerk'o.
PETER
Do el'port'u la ĉerk'o'n, kaj far'ig'u vi'n honor'ig'at'a nun!
PÅL FLIDA
(kap'sku'e) Kiel tio far'iĝ'us?
PETER
Ĉu ekzist'as io ne far'ig'ebl'a kiam est'as pri li? Sonor'ig'u al tingo, kaj el'port'u la ĉerk'o'n!
Plur'a'j El La Vir'o'j
(re'tir'as si'n) Preĝ'ej'a rab'o!
PETER
Ne preĝ'ej'a rab'o; — ven'u, ven'u! La kanonik'o'j est'as bon'vol'em'a'j al reĝ'o Skule; ili konsent'os —
PÅL FLIDA
Ili ne far'os; ili ne kuraĝ'as pro la ĉef'episkop'o.
PETER
Ĉu vi est'as reĝanoj, kaj ne vol'as help'i, kiam est'as pri tia grand'a afer'o! Bon'e. Est'as ali'ul'o'j tie mal'supr'e, kiu'j est'os pli vol'em'a'j. Mi'a patr'o kaj reĝ'o, la kanonik'o'j ced'u; mi vol'as pet'i, mi vol'as pet'eg'i; sonor'ig'u al tingo; vi rajt'e port'u vi'a'n reĝ'a'n nom'o'n. (rapid'as el'e'n dekstr'e)
Reĝ'o SKULE
(ĝoj'eg'e) Ĉu Vi vid'is li'n! Ĉu Vi vid'is mi'a'n glor'a'n fil'o'n! Kiel lum'is li'a'j okul'o'j! Jes, ni vol'as ĉiu'j lukt'i kaj venk'i. Kiel fort'a'j est'as la Birkibejnoj?
PÅL FLIDA
Ne pli fort'a'j ol ke ni super'os ili'n, se la urb'an'o'j ten'os si'n al ni.
Reĝ'o SKULE
Ili ten'u si'n al ni. Ni dev'as ĉiu'j sam'opini'i, kaj fin'i ĉi tiu'n terur'a'n lukt'ad'o'n. Ĉu vi do ne vid'as la ĉiel'a'n sign'o'n, ke ni fin'u ĝi'n? La ĉiel'o koler'iĝ'as al la tut'a Norvegi'o, pro la krim'o'j, kiu'j long'e far'iĝ'is. Ard'ant'a'j glav'o'j alt'e supr'e lum'as ĉiu'n nokt'o'n; vir'in'o'j fal'as kaj nask'as en la preĝ'ej'o'j; anim'a pest'o ŝtel'ir'as al pastr'o'j kaj al ge'monaĥ'o'j, tiel ke ili kur'as laŭ la strat'o'j kri'ant'e, ke la last'a tag'o ven'is. Jes, je la ĉio'pov'a, tio fin'iĝ'u per unu bat'o!
PÅL FLIDA
Kio'n Vi ordon'as, ke ni far'u?
Reĝ'o SKULE
Ĉiu'j'n pont'o'j'n vi romp'u.
PÅL FLIDA
Ir'u, kaj romp'u ĉiu'j'n pont'o'j'n!
(Hirdano el'ir'as dekstr'e.)
Reĝ'o SKULE
Ĉiu'j vir'o'j kun'ven'u en la Eyratingejo; eĉ ne unu Birkibejno met'u si'a'n pied'o'n en Nidaros.
PÅL FLIDA
Bon'e dir'it'e, reĝ'o.
Reĝ'o SKULE
Kiam la sankt'a ĉerk'o est'os el'port'it'a, sonor'ig'u al tingo. Kun'vok'u la arme'o'n kaj la urb'an'o'j'n.
PÅL FLIDA
(al unu el la vir'o'j) Ir'u kaj ig'u la trumpet'ist'o'n blov'i en la strat'o'j. (la vir'o el'ir'as.)
Reĝ'o SKULE
(parol'as al la amas'o el'de la fenestr'o) Ten'u firm'e al mi, Vi funebr'ant'a'j kaj plend'ant'a'j tie mal'supr'e. De'nov'e ven'u pac'o kaj lum'o super la land'o'n, kiel en la unu'a'j bel'a'j tag'o'j de Håkon, kiam la gren'o don'is rikolt'o'n du foj'o'j'n ĉiu'n somer'o'n. Ten'u vi'n al mi; fid'u mi'n kaj kred'u al mi; tio'n mi eg'e bezon'as. Mi atent'os pri vi, kaj por vi mi lukt'os; mi sang'os kaj fal'os por Vi, se Vi postul'as; sed ne perfid'u mi'n, kaj ne dub'u —! (laŭt'a kri'o, kiel el tim'o, aŭd'iĝ'as en la amas'o) Kio est'as tio?
Sovaĝ'a Voĉ'o
Pentefaru, pentefaru!
BÅRD BRATTE
(el'rigard'as) Est'as pastr'o, kiu'n la diabl'o obsed'is!
PÅL FLIDA
Li ŝir'as si'a'n kapuĉ'o'n en ĉifon'o'j'n kaj vip'as si'n per skurĝ'o.
La Voĉ'o
Pent'o'far'u, pent'o'far'u; la last'a tag'o ven'is!
Mult'a'j Voĉ'o'j
Fuĝ'u; fuĝ'u! Ve'o super Nidaros! Tiel pek'a far'o!
Reĝ'o SKULE
Kio okaz'is?
BÅRD BRATTE
Ĉiu'j fuĝ'as, ĉiu'j for'kur'as, kvazaŭ sovaĝ'a best'o ven'us inter ili'n.
Reĝ'o SKULE
Jes, ĉiu'j fuĝ'as — (kun ek'kri'o el ĝoj'o) Ha! ne grav'as; — ni est'as sav'it'a'j; vid'u, vid'u, — la ĉerk'o de reĝ'o Olaf star'as mez'e en la reĝ'a kort'o!
PÅL FLIDA
La ĉerk'o de reĝ'o Olaf!
BÅRD BRATTE
Jes, je la ĉiel'o, — jen ĝi star'as!
Reĝ'o SKULE
La kanonik'o'j al mi est'as fidel'a'j; tia'n bon'a'n ag'o'n ili neniam antaŭ'e far'is!
BÅRD BRATTE
Aŭd'u; sonor'iĝ'as al tingo.
Reĝ'o SKULE
Nun mi do leĝ'e honor'iĝ'os.
PETER
(ven'as de dekstr'e) Sur'pren'u la reĝ'a'n mantel'o'n; nun la sankt'a ĉerk'o star'as ekster'e.
Reĝ'o SKULE
Do vi sav'is la regn'o'n por mi kaj vi; kaj dek'obl'e ni dank'u la pi'a'j'n kanonik'o'j'n, ke ili ced'is.
PETER
La kanonik'o'j'n, mi'a patr'o; — al ili vi neniu'n dank'o'n ŝuld'as.
Reĝ'o SKULE
Ĉu ne ili vi'n help'is?
PETER
Ili anatem'is ĉiu'n, kiu kuraĝ'is tuŝ'i la sankt'aĵ'o'n.
Reĝ'o SKULE
Do la ĉef'episkop'o! Fin'e li do ced'is.
PETER
La ĉef'episkop'o anatem'is pli fort'e ol la kanonik'o'j.
Reĝ'o SKULE
Ho, mi vid'as, ke mi daŭr'e hav'as fidel'a'j'n vir'o'j'n. Vi star'is ĉi tie tim'em'a'j kaj ced'is, Vi, kiu'j dev'us est'i al mi plej proksim'a'j, — kaj tie mal'supr'e en la amas'o mi hav'as tiu'j'n, kiu'j kuraĝ'is pren'i sur si'n tia'n grand'a'n pek'o'n pro mi.
PETER
Eĉ ne unu fidel'a'n vir'o'n vi hav'as, kiu kuraĝ'is pren'i la pek'o'n sur si'n.
Reĝ'o SKULE
Ĉio'pov'a Di'o, ĉu okaz'is mirakl'o; — kiu el'pren'is la sankt'aĵ'o'n?
PETER
Mi, mi'a patr'o!
Reĝ'o SKULE
(kun ek'kri'o) Vi!
La Hom'o'j
(re'tir'as si'n evit'em'e) Preĝ'ej'a rab'ist'o!
(Pål Flida, Bård Bratte kaj kelk'a'j ali'a'j el'ir'as.)
PETER
La ag'o est'is far'end'a. La fidel'ec'o de neni'u hom'o est'as fid'ind'a antaŭ ol vi est'os leĝ'e honor'it'a. Mi pet'is, mi pet'eg'is al la kanonik'o'j, neni'o help'is. Tiam mi romp'is la preĝ'ej'a'n pord'o'n; neni'u kuraĝ'is sekv'i mi'n. Mi salt'is sur la ĉef'altar'o'n, kapt'is la ten'il'o'n kaj kontraŭ'met'is la genu'o'j'n; est'is kvazaŭ mister'a potenc'o don'is al mi pli ol hom'a'j'n fort'o'j'n. La ĉerk'o mal'fiks'iĝ'is, mi tir'is ĝi'n post mi mal'supr'e'n laŭ la preĝ'ej'a plank'o, dum la anatem'o krak'et'ad'is kiel ŝtorm'o alt'e supr'e sub la volb'o'j; mi tir'is ĝi'n el la preĝ'ej'o, ĉiu'j fuĝ'is kaj re'tir'is si'n for de mi; je ven'o mez'e en la reĝ'a kort'o, la ten'il'o romp'iĝ'is; jen ĝi est'as. (Ten'as ĝi'n supr'e)
Reĝ'o SKULE
(silent'a, terur'frap'it'a) Preĝ'ej'rab'ist'o!
PETER
Por vi; por vi'a grand'a reĝ'a pens'o! Sed vi vol'as for'viŝ'i la pek'o'n.; ĉio mal'bon'a vi vol'as for'viŝ'i. Ven'os lum'o kaj pac'o kun vi; bril'a tag'o lev'iĝ'os sur la land'o'n; — kio do grav'as, se vent'eg'a nokt'o antaŭ'ir'is?
Reĝ'o SKULE
Lum'is kvazaŭ sankt'ul'a sun'o ĉirkaŭ vi'a kap'o, kiam vi'a patr'in'o ven'is kun vi; — kaj nun ŝajn'as al mi, ke mi vid'as la anatem'o'n fulm'i.
PETER
Patr'o, patr'o, ne pens'u pri mi; ne tim'u por mi'a ve'o kaj bon'o. Est'as ja vi'a vol'o, kiu'n mi plen'um'is; — kiel kalkul'i tio'n al mi kiel kulp'o'n!
Reĝ'o SKULE
Mi vol'is posed'i vi'a'n fid'o'n al mi, kaj vi'a fid'o far'iĝ'is pek'o.
PETER
(sovaĝ'e) Pro vi, pro vi! Tial Di'o ne kuraĝ'as i'o'n ali'a'n far'i, ol for'lav'i ĝi'n!
Reĝ'o SKULE
Pur'a kaj sen'pek'a, mi promes'is al Ingibjorg, — kaj li mok'as la ĉiel'o'n!
PÅL FLIDA
(en'ven'as) Ĉio en ribel'o! La terur'a ag'o frap'is vi'a'j'n vir'o'j'n kun tim'o; ili fuĝ'as en la preĝ'ej'o'j'n.
Reĝ'o SKULE
Ili el'ir'u, ili dev'as el'ir'i!
BÅRD BRATTE
(en'ven'as) La urb'an'o'j ek'star'is kontraŭ Vi'n; ili mort'ig'as la Vårbelgojn sur la strat'o'j kaj en la dom'o'j, kie ajn kie ili pov'as trov'i ili'n!
HIRDANO
(en'ven'as) Nun la Birkibejnoj vel'as supr'e'n en la river'o'n!
Reĝ'o SKULE
Kun'tromp'et'u mi'a'j'n vir'o'j'n. Neni'u dev'as perfid'i mi'n nun!
PÅL FLIDA
Ne'ebl'as; la tim'o paraliz'is ili'n.
Reĝ'o SKULE
(mal'esper'a) Sed mi ne pov'as fal'i nun! Mi'a fil'o ne dev'as mort'i kun mort'a kulp'o sur si'a anim'o!
PETER
Ne pens'u pri mi; vi est'as la sol'a pri kiu grav'as. Ni direkt'u ni'n supr'e'n al Innherad; tie ĉiu'j vir'o'j est'as fidel'a'j!
Reĝ'o SKULE
Jes, fuĝ'o! Sekv'u mi'n, kiu ajn, kiu vol'as sav'i la viv'o'n!
BÅRD BRATTE
Kiu'n voj'o'n?
Reĝ'o SKULE
Trans la pont'o'n!
PÅL FLIDA
Vi est'us dev'int'a romp'i ili'n en Oslo, kaj nun vi dev'us las'i ili'n star'i en Nidaros.
Reĝ'o SKULE
Tamen trans la river'o'n; — est'as viv'o kaj beat'ec'o sav'ind'a! Fuĝ'o! Fuĝ'o! (Li kaj Peter rapid'as el'e'n dekstr'e.)
BÅRD BRATTE
Jes, pli bon'e tio, ol fal'iĝ'i de la urb'an'o'j kaj la Birkibejnoj.
PÅL FLIDA
En la nom'o de Di'o do, ni fuĝ'u. (Ĉiu'j sekv'as Skule.)
(Mal'long'a temp'o la ĉambr'o est'as mal'plen'a; aŭd'iĝ'as for'a kaj obtuz'a bru'o de la strat'o'j; post'e sturm'as ar'o de arm'it'a'j urb'an'o'j en'e'n tra la pord'o dekstr'e.)
Urb'an'o
En'ven'u! Ĉi tie li dev'as est'i.
Iu Ali'a
Mort'ig'u li'n!
Plur'a'j
Mort'ig'u ankaŭ la preĝ'ej'rab'ist'o'n!
Opul'o
Al'ir'u si'n'gard'em'e; ili kontraŭ'mord'as.
Unu'a Urb'an'o
Ne est'as danĝer'o; la Birkibejnoj jam est'as supr'e en la strat'o.
Urb'an'o
(ven'as) Tro mal'fru'e; — reĝ'o Skule fuĝ'is.
Plur'a'j
Kie'n? Kie'n?
La Ven'int'o
En'e'n en iu el la preĝ'ej'o'j, mi opini'as; ili est'as plen'a'j de Vårbelgoj.
Unu'a Urb'an'o
Ni serĉ'u li'n; grand'a'n dank'o'n kaj pag'o'n reĝ'o Håkon don'os al tiu vir'o, kiu mort'ig'as Skule.
Iu Ali'a
Jen la Birkibejnoj.
Iu Tri'a
Reĝ'o Håkon mem.
Mult'a'j En La Ar'o
(kri'as) Salut'o'n al reĝ'o Håkon Håkonsson!
HÅKON
(en'ven'as de dekstr'e sekv'at'a de Gregori'us Jonsson, Dagfinn Bonde kaj mult'a'j ali'a'j) Jes, nun vi est'as humil'a'j, vi Tronhejmanoj! Vi sufiĉ'e long'e kontraŭ'star'is mi'n.
Unu'a Urb'an'o
(sur'genu'e) Grac'o'n, sinjor'o; Skule Bårdsson prem'is ni'n sever'e!
Iu Ali'a
(ankaŭ genu'ant'e) Li dev'ig'is ni'n, ali'e ni neniam est'us li'n sekv'int'a'j.
La Unu'a
Li pren'is ni'a'n hav'aĵ'o'n, kaj dev'ig'is ni'n batal'i por si'a mal'just'a afer'o.
La Du'a
Aĥ, alt'a sinjor'o, li est'is skurĝ'o por si'a'j amik'o'j kiel por si'a'j mal'amik'o'j.
Mult'a'j Voĉ'o'j
Jes, jes, — Skule Bårdsson est'is skurĝ'o por la tut'a land'o.
DAGFINN BONDE
Est'us ver'a vort'o, tiu.
HÅKON
Bon'e; kun vi urb'an'o'j mi post'e parol'os; mi intenc'as pun'i sever'e, kio'n vi krim'is; sed unu'e est'as io ali'a por pri'pens'i. Ĉu iu sci'as kie Skule Bårdsson est'as?
Plur'a'j
En'e en iu el la preĝ'ej'o'j, sinjor'o!
HÅKON
Ĉu vi tio'n cert'e sci'as?
La Urb'an'o'j
Jes, tie est'as ĉiu'j Vårbelgoj.
HÅKON
(mal'laŭt'e al Dagfinn Bonde) Ni dev'as trov'i li'n; posten'ig'u gard'o'j'n antaŭ ĉiu'j'n preĝ'ej'o'j'n en la urb'o.
DAGFINN BONDE
Kaj kiam li trov'iĝ'os, li est'u sen'prokrast'e mort'ig'at'a.
HÅKON
(mal'laŭt'e) Mort'ig'at'a? Dagfinn, Dagfinn, kiel pez'a tio est'as por mi.
DAGFINN BONDE
Sinjor'o, Vi tio'n ĵur'is solen'e en Oslo.
HÅKON
Kaj ĉiu hom'o en la land'o postul'os li'a'n mort'o'n. (turn'as si'n al Gregori'us Jonsson; ne'aŭd'ebl'e por la ali'ul'o'j) Ir'u; vi iam est'is li'a amik'o; serĉ'u li'n, kaj ig'u li'n fuĝ'i el la land'o.
Gregori'us JONSSON
(ĝoj'a) Vi tio'n vol'as, sinjor'o?
HÅKON
Pro mi'a pi'a, am'ind'a edz'in'o.
Gregori'us JONSSON
Sed se li ne fuĝ'os; se li ne vol'os aŭ ne pov'os?
HÅKON
Je la nom'o de Di'o, tiam mi ne pov'os ŝpar'i li'n; tiam mi'a reĝ'a vort'o star'u valid'a. Ir'u!
Gregori'us JONSSON
Mi ir'os kaj far'os mi'a'n plej bon'a'n. La ĉiel'o far'u ke sukces'os. (el'ir'as dekstr'e)
HÅKON
Vi, Dagfinn Bonde, ir'u kun fidel'a'j vir'o'j al la reĝ'a ŝip'o; vi konduk'u la reĝ'in'o'n kaj la infan'o'n supr'e'n al la monaĥ'ej'o Elgisetro.
DAGFINN BONDE
Sinjor'o, ĉu vi opini'as, ke tie ŝi est'os sekur'a?
HÅKON
Neni'e ajn ŝi est'os pli sekur'a. La Vårbelgoj en'ferm'is si'n en la preĝ'ej'o'j'n, kaj ŝi pet'eg'is; ŝi'a patr'in'o est'as en Elgisetro.
DAGFINN BONDE
Jes, jes, mi sci'as.
HÅKON
Salut'u la reĝ'in'o'n kor'e de mi; kaj ankaŭ salut'u sinjor'in'o'n Ragnhild. Dir'u, ke tuj kiam la Vårbelgoj sub'ig'is si'n kaj ricev'is grac'o'n, ĉiu'j sonor'il'o'j en Nidaros sonor'u, kiel sign'o, ke de'nov'e est'as pac'o en la land'o. — Vi urb'an'o'j morgaŭ star'u respond'ec'e kaj ricev'u vi'a'n pun'o'n, ĉiu op'e laŭ si'a'j far'o'j. (el'ir'as kun si'a'j vir'o'j)
Unu'a Urb'an'o
Ve'o al ni morgaŭ!
Du'a Urb'an'o
Ni ek'hav'os grand'a'n kalkul'o'n.
Unu'a Urb'an'o
Ni, kiu'j tiom long'e kontraŭ'star'is al Håkon, — kiu'j kun'e salut'is Skule, kiam li pren'is reĝ'a'n nom'o'n.
Du'a Urb'an'o
Kiu'j don'is al Skule kaj ŝip'o'j'n kaj arm'il'ar'o'n, — kiu'j aĉet'is ĉiu'j'n hav'aĵ'o'j'n, kiu'j'n li rab'is de la distrikt'estr'o'j de Håkon.
Unu'a Urb'an'o
Jes, ve'o al ni morgaŭ!
Iu Urb'an'o
(rapid'e en'ir'as de mal'dekstr'e) Kie est'as Håkon? Kie est'as la reĝ'o?
Unu'a Urb'an'o
Kio'n vi vol'as pri li?
La Al'ven'int'o
Don'i al li grand'a'n kaj grav'a'n mesaĝ'o'n.
Plur'a'j
Kiu'n?
La Al'ven'int'o
Tio'n mi nur dir'as al la reĝ'o mem.
Plur'a'j
Jes, dir'u, dir'u!
La Al'ven'int'o
Skule Bårdsson fuĝ'as supr'e'n al Elgisetro.
Unu'a Urb'an'o
Ne'ebl'as! Li est'as en unu el la preĝ'ej'o'j.
La Al'ven'int'o
Ne, ne, li kaj la fil'o trans'ir'is la river'o'n en rem'il'boat'o.
Unu'a Urb'an'o
Ha, kaj ni pov'os sav'i ni'n el la koler'o de Håkon.
Du'a Urb'an'o
Jes, ni inform'u li'n, kie est'as Skule.
Unu'a Urb'an'o
Ne! Pli bon'e ol tio; ni neni'o'n dir'os, sed mem ir'u supr'e'n al Elgisetro kaj fal'ig'u Skule.
Du'a Urb'an'o
Jes, jes, — ni far'u!
Tri'a Urb'an'o
Sed ĉu ne mult'a'j Vårbelgoj sekv'is trans la river'o'n?
La Al'ven'int'o
Ne, est'is nur mal'mult'a'j vir'o'j en la boat'o.
Unu'a Urb'an'o
Ni arm'os ni'n plej ebl'e bon'e. Ho, nun la urb'an'o'j est'as sav'it'a'j! Ne dir'u al iu, kio'n ni intenc'as; ni est'as sufiĉ'e mult'nombr'a'j, — kaj jen supr'e'n al Elgisetro!
Ĉiu'j
(mal'laŭt'e) Jes, supr'e'n al Elgisetro! (Ili el'ir'as mal'dekstr'e rapid'e sed si'n'gard'em'e.)
(Est'as lun'lum'o; sed la nokt'o est'as tiel nebul'a, ke la fon'o nur mal'klar'e vid'et'iĝ'as, kaj foj'e preskaŭ ne. Arb'o'stump'o'j kaj grand'a'j ŝton'o'j kuŝ'as ĉirkaŭ'e. Reĝ'o Skule, Peter, Pål Flida, Bård Bratte kaj plur'a'j Vårbelgoj ven'as tra la arb'ar'o de mal'dekstr'e.)
PETER
Ven'u jen, kaj ripoz'u vi'n, mi'a patr'o!
Reĝ'o SKULE
Jes, las'u mi'n ripoz'i, ripoz'i. (fal'glit'as mal'supr'e'n ĉe ŝton'o)
PETER
Kiel est'as al vi?
Reĝ'o SKULE
Mi est'as mal'sat'a! Mal'san'a, mal'san'a! Mi vid'as la ombr'o'j'n de mort'int'a'j vir'o'j.
PETER
(ek'salt'as) Hav'ig'u help'o'n, — pan'o'n al la reĝ'o.
BÅRD BRATTE
Nun kiu ajn est'as reĝ'o; ĉar est'as pri la viv'o. Ek'star'u, Skule Bårdsson; se vi est'as reĝ'o, do ne kuŝ'u tie reg'ant'e la land'o'n.
PETER
Se vi mok'as mi'a'n patr'o'n, mi mort'ig'os vi'n!
BÅRD BRATTE
Mi mort'iĝ'os sam'e kiel; mi'n Håkon neniam don'os grac'o'n; ĉar mi est'is li'a distrikt'estr'o, kaj perfid'is li'n pro Skule. Ek'pens'u i'o'n, kio pov'os sav'i ni'n! Ne ekzist'as tia sen'esper'ig'a far'o, kiu'n mi nun ne kuraĝ'us far'i.
Iu VÅRBELGO
Se ni nur pov'us ŝtel'ven'i al la monaĥ'ej'o ĉe Holm.
PÅL FLIDA
Pli bon'e al Elgisetro.
BÅRD BRATTE
(ek'dir'as subit'e) Plej bon'e ir'i al la ŝip'o de Håkon, kaj rab'i la reĝ'a'n infan'o'n.
PÅL FLIDA
Ĉu vi furioz'as?
BÅRD BRATTE
Ne, ne, tio est'as ni'a sol'a sav'o, kaj ankaŭ facil'e far'ebl'a. La Birkibejnoj tra'serĉ'as ĉiu'n dom'o'n, kaj star'as gard'e antaŭ la preĝ'ej'o'j; ili ne kred'as, ke iu'j el ni pov'is fuĝ'i, ĉar ĉiu'j pont'o'j est'is romp'it'a'j. Ne ebl'as ke mult'nombr'a ŝip'an'ar'o est'as sur la ŝip'o'j; se ni hav'as la tron'pretend'ant'o'n en ni'a potenc'o, Håkon dev'os don'i al ni pac'o'n, aŭ li'a id'o mort'u kun ni. Kiu vol'as kun'ven'i por sav'i la viv'o'n?
PÅL FLIDA
Ne mi, se ĝi sav'iĝ'us tia'manier'e.
Plur'a'j
Ne mi! Ne mi!
PETER
Ha, sed se est'us por sav'o de mi'a patr'o!
BÅRD BRATTE
Se vi vol'as kun'ir'i, do ven'u. Nun mi ir'as al la Hladakabo; tie est'as la ar'o, kiu'n ni renkont'is ĉi tie sub la dekliv'o; est'as la plej sovaĝ'a'j kuraĝ'ul'o'j el ĉiu'j Vårbelgoj; ili naĝ'is trans la river'o'n, ĉar ili sci'is, ke ili ne ricev'us grac'o'n en la preĝ'ej'o'j. Tiu'j ul'o'j cert'e kuraĝ'os vizit'i la reĝ'a'n ŝip'o'n, jes ili! Kiu el vi do kun'ir'os?
Kelk'iu'j
Mi, Mi!
PETER
Ebl'e ankaŭ mi; sed unu'e mi dev'as sci'i mi'a'n patr'o'n sub sekur'a tegment'o.
BÅRD BRATTE
Antaŭ ol tag'iĝ'os ni ir'os supr'e'n laŭ la river'o. Ven'u, jen est'as trans'a voj'et'o mal'supr'e'n al Hlade. (Li kaj kelk'a'j ali'a'j el'ir'as dekstr'e.)
PETER
(al Pål Flida) Ne parol'u al mi'a patr'o pri io el tio ĉi; li est'as anim'e mal'san'a ĉi-nokt'e; ni dev'as ag'i por li. Est'as sav'o en la far'o de Bård Bratte; antaŭ tag'iĝ'o la reĝ'a infan'o est'u inter ni'a'j man'o'j.
PÅL FLIDA
Por est'i mort'ig'at'a, mi pens'as. Ĉu Vi ne vid'as, ke tio est'as pek'o —
PETER
Ne pov'as est'i pek'o; ĉar mi'a patr'o kondamn'is ĝi'n en Oslo. Ĝi ja tamen dev'as est'i for'ig'at'a; ĝi mal'help'as mi'a'n patr'o'n; — mi'a patr'o hav'as grand'a'n reĝ'a'n pens'o'n por real'ig'i; dev'as est'i sen'signif'e kiu aŭ kiom da hom'o'j fal'os por ĝi.
PÅL FLIDA
Mal'beat'a est'is por Vi la tag'o, kiam Vi sci'iĝ'is, ke Vi est'as la fil'o de reĝ'o Skule. (aŭskult'ant'e) Tŝŝ; — ĵet'u vi'n plat'e sur la ter'o'n; ven'os hom'o'j.
(Ĉiu'j ĵet'as si'n sub'e'n mal'antaŭ ŝton'o'j'n kaj stump'eg'o'j'n; trajn'o part'e de rajd'ant'o'j, part'e de marŝ'ant'o'j vid'et'iĝ'as mal'klar'e tra la nebul'o inter la arb'o'j; ili ven'as de la mal'dekstr'a flank'o kaj el'ir'as dekstr'e.)
PETER
Est'as la reĝ'in'o.
PÅL FLIDA
Jes, jes; ŝi parol'as kun Dagfinn Bonde. Tŝŝ!
PETER
Ili ir'os al Elgisetro. La reĝ'id'o kun'est'as!
PÅL FLIDA
Kaj la sinjor'in'o'j de la reĝ'in'o.
PETER
Kun nur kvar vir'o'j! Ek'star'u, ek'star'u, reĝ'o Skule, — nun vi'a regn'o est'as sav'it'a!
Reĝ'o SKULE
Mi'a regn'o? Ĝi est'as mal'lum'a, ĝi, — kiel tiu, kiu'n la anĝel'o star'ig'is kontraŭ Di'o.
(Ar'o de kanonik'o'j ven'as de dekstr'e.)
Kanonik'o
Kiu'j parol'as tie? Ĉu est'as la vir'o'j de reĝ'o Skule?
PÅL FLIDA
Reĝ'o Skule mem.
Kanonik'o
(al Skule) Di'o est'u laŭd'at'a, ke ni renkont'as Vi'n, kar'a sinjor'o! Ni inform'iĝ'is de iu'j urb'an'o'j, ke Vi ir'is la voj'o'n supr'e'n, kaj ni est'as sam'e mal'sekur'a'j en Nidaros, kiel Vi mem —
PETER
Vi merit'us la mort'o'n, Vi, kiu'j ne permes'is el'port'i la ĉerk'o'n de Olaf.
Kanonik'o
La ĉef'episkop'o mal'permes'is tio'n; sed tamen ni vol'as serv'i al reĝ'o Skule; ni ja ĉiam ten'is ni'n al li. Jen ni kun'pren'is kanonik'mantel'o'j'n por Vi kaj la vir'o'j! Sur'met'u ili'n, kaj Vi facil'e en'las'iĝ'os en unu el la monaĥ'ej'o'j, kaj pov'os pet'i grac'o'n de Håkon.
Reĝ'o SKULE
Jes, sur'met'u al mi kanonik'mantel'o'n; mi kaj mi'a fil'o dev'as star'i sur sankt'ig'it'a grund'o. Mi vol'as al Elgisetro.
PETER
(mal'laŭt'e al Pål Flida) Zorg'u ke mi'a patr'o sekur'e ating'os —
PÅL FLIDA
Ĉu vi ne memor'as, ke est'as Birkibejnoj en Elgisetro?
PETER
Nur kvar vir'o'j; tiu'j'n vi facil'e majstr'os, kaj intern'e de la monaĥ'ej'a'j mur'o'j ili ne kuraĝ'as tuŝ'i vi'n. Mi serĉ'os Bård Bratte.
PÅL FLIDA
Pri'pens'u!
PETER
Ne est'as sur la reĝ'a ŝip'o, sed en Elgisetro, ke la sen'pac'ul'o'j sav'u la regn'o'n por mi'a patr'o! (el'ir'as rapid'e dekstr'e)
Iu VÅRBELGO
(flustr'ant'e al iu ali'a) Ĉu vi ir'os al Elgisetro kun Skule?
Iu Ali'a
Tŝŝ; ne; la Birkibejnoj ja est'as tie.
La Unu'a
Ankaŭ mi ne ir'os; sed neni'o'n dir'u al la ali'ul'o'j.
La Kanonik'o
Kaj nun antaŭ'e'n, du kaj du, — unu milit'ist'o kaj unu kanonik'o —
Ali'a Kanonik'o
(sid'ant'a sur arb'o'stump'o mal'antaŭ la ceter'a'j) Mi pren'as reĝ'o'n Skule.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi sci'as la voj'o'n?
La Kanonik'o
La vast'a'n voj'o'n.
La Unu'a Kanonik'o
Rapid'u; ni dis'iĝ'u laŭ divers'a'j voj'et'o'j, kaj kolekt'iĝ'u antaŭ la monaĥ'ej'a pord'eg'o.
(Ili for'ir'as inter la arb'o'j dekstr'e; la nebul'o mal'dens'iĝ'as, kaj la komet'o montr'as si'n ruĝ'e bril'a en la nebul'et'a aer'o.)
Reĝ'o SKULE
Peter, mi'a fil'o —! (ek'paŝ'as mal'antaŭ'e'n) Ha, jen la ard'ant'a glav'o sur la ĉiel'o!
La Kanonik'o
(sid'ant'a mal'antaŭ li sur la arb'o'stump'o) Kaj jen mi!
Reĝ'o SKULE
Kiu est'as vi?
La Kanonik'o
Mal'nov'a kon'at'ul'o.
Reĝ'o SKULE
Pli pal'a vir'o mi neniam vid'is.
La Kanonik'o
Sed vi ne kon'as mi'n.
Reĝ'o SKULE
Est'as vi, kiu vol'as akompan'i mi'n al Elgisetro.
La Kanonik'o
Est'as mi, kiu vol'as akompan'i vi'n al la reĝ'a seĝ'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉu tio'n vi pov'as?
La Kanonik'o
Mi pov'as, se vi mem vol'as.
Reĝ'o SKULE
Kaj per kiu rimed'o?
La Kanonik'o
Per la rimed'o, kiu'n mi antaŭ'e uz'is; — mi vol'as konduk'i vi'n sur alt'a'n mont'o'n, kaj montr'i al vi ĉiu'j'n glor'o'j'n de la ter'o.
Reĝ'o SKULE
Ĉiu'j'n glor'o'j'n de la ter'o mi antaŭ'e vid'is en tent'ant'a'j rev'o'j.
La Kanonik'o
Est'is mi, kiu don'is al vi tiu'j'n rev'o'j'n.
Reĝ'o SKULE
Kiu est'as vi?
La Kanonik'o
Send'it'o de la plej mal'jun'a tron'pretend'ant'o en la mond'o.
Reĝ'o SKULE
De la plej mal'jun'a tron'pretend'ant'o en la mond'o?
La Kanonik'o
De la unu'a jarlo, kiu ek'star'is kontraŭ la plej grand'a'n regn'o'n, kaj kiu fond'is regn'o'n mem, kiu star'os ĝis la tag'o de la last'a juĝ'o!
Reĝ'o SKULE
(kri'ant'e) Episkop'o Nikol'as!
La Kanonik'o
(ek'star'as)
Reĝ'o SKULE
Kaj nun vi ven'as de tie mal'supr'e —?
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
Kaj mi aŭd'as ke vi lern'is poet'ik'o'n, vi mal'jun'a Bagla estr'o!
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
Salut'u vi'a'n majstr'o'n, kaj dank'u li'n por bon'a amik'ec'o. Dir'u al li, ke li est'as la sol'a reĝ'o, kiu send'as help'o'n al Skule la unu'a el Norvegi'o!
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
Jes, don'u al mi la kron'o'n! Se ĝi'n mi hav'as, mi reg'os tiel, ke mi pov'os mi'n re'e el'aĉet'i.
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
Ĉu cert'e vi kred'as, ke mi est'os venk'int'o?
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
Kaj kia la konkord'o?
La Kanonik'o
Reĝ'o SKULE
(supr'e'n'lev'as la man'o'n, kvazaŭ al ĵur'o) Mi'a fil'o est'u — (subit'e halt'as kaj ek'kri'as en terur'o:) La preĝ'ej'rab'ist'o! Ĉiu potenc'o al li! Ha! nun mi kompren'as vi'n; — vi vol'as li'a'n anim'a'n perd'o'n! For'ir'u de mi! For'ir'u de mi! (streĉ'as la brak'o'j'n al la ĉiel'o) Ho kompat'u mi'n, vi, al kiu mi nun vok'as por help'o en mi'a plej akr'a mizer'o! (fal'as sur'ter'e'n)
La Kanonik'o
(Li mal'aper'as en la nebul'o inter la arb'o'j.)
Reĝ'o SKULE
(du'on'e ek'star'as post mal'long'a paŭz'o, kaj ĉirkaŭ'rigard'as) Kie li est'as, tiu nigr'ul'o? (ek'salt'as) Voj'gvid'ant'o, voj'gvid'ant'o, kie vi est'as? For! — Sam'e bon'e; nun mi mem sci'kon'as la voj'o'n, kaj al Elgisetro kaj plu antaŭ'e'n. (el'ir'as dekstr'e)
(Mal'dekstr'a'flank'e situ'as la kapel'o kun en'ir'ej'o de la kort'o; el la fenestr'o'j lum'as. Laŭ la kontraŭ'a flank'o de la kort'o streĉ'as si'n kelk'a'j mal'alt'a'j konstru'aĵ'o'j; en la fon'o est'as la mur'o de la monaĥ'ej'o kun fort'a pord'eg'o, kiu est'as ŝlos'it'a. Est'as klar'a nokt'o kun lun'lum'o. Tri estr'o'j de la Birkibejnoj star'as apud la pord'o; Margrete, sinjor'in'o Ragnhild kaj Dagfinn Bonde ven'as el la kapel'o.)
Sinjor'in'o RAGNHILD
(du'on'e al si mem) Reĝ'o Skule dev'is fuĝ'i en la preĝ'ej'o'n, vi dir'as! Li, li, fuĝ'ant'a, pet'ant'a por pac'o ĉe la altar'o, — pet'ant'a por la viv'o ebl'e — ho ne, tio'n li ne far'is; sed Di'o pun'os vi'n, kiu'j kuraĝ'is las'i ĉio'n tiel evolu'i!
MARGRETE
Mi'a bon'a kar'a patr'in'o, reg'u vi'n; vi ne sci'as, kio'n vi dir'as; est'as la aflikt'o, kiu parol'as.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Aŭskult'u, vi Birkibejnoj! Est'us Håkon Håkonsson, kiu kuŝ'us ĉe la altar'o pet'eg'ant'e al reĝ'o Skule por viv'o kaj pac'o!
BIRKIBEJNO
Mal'dec'e est'as por fidel'a'j vir'o'j aŭd'i tia'j'n vort'o'j'n.
MARGRETE
Klin'u kap'o'j'n antaŭ la aflikt'o de edz'in'o!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Reĝ'o Skule kondamn'it'a! Gard'u vi'n, gard'u vi'n ĉiu'j, kiam li re'ven'os al la potenc'o!
DAGFINN BONDE
Ĝi'n li neniam plu ating'os, sinjor'in'o Ragnhild.
MARGRETE
Silent'u, silent'u!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ĉu vi opini'as, ke Håkon Håkonsson kuraĝ'os plen'um'i la juĝ'o'n, se li kapt'os la reĝ'o'n?
DAGFINN BONDE
Reĝ'o Håkon sci'as mem se reĝ'a ĵur'o est'as romp'ebl'a.
Sinjor'in'o RAGNHILD
(al Margrete) Kaj tia'n sang'verŝ'ant'o'n vi sekv'is en fid'o kaj am'o! Ĉu vi est'as la infan'o de vi'a patr'o! Ke la pun'o frap'u —! For'ir'u de mi, for'ir'u de mi!
MARGRETE
Beat'a est'u vi'a buŝ'o, kvankam vi nun mal'ben'as mi'n.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Mi dev'as ir'i al Nidaros, en la preĝ'ej'o'n por trov'i reĝ'o'n Skule. Li for'send'is mi'n, kiam li sid'is en la feliĉ'o; tiam li ja ne bezon'is mi'n; — nun li ne koler'iĝ'os, ĉar mi ven'os. Mal'ferm'u la pord'o'n por mi, las'u mi'n ir'i al Nidaros!
MARGRETE
Mi'a patr'in'o, pro la kompat'o de Di'o —
(Frap'iĝ'as fort'e sur la monaĥ'ej'a pord'o.)
DAGFINN BONDE
Kiu frap'as?
Reĝ'o SKULE
(ekster'e) Reĝ'o.
DAGFINN BONDE
Skule Bårdsson!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Reĝ'o Skule!
MARGRETE
Mi'a patr'o!
Reĝ'o SKULE
Mal'ferm'u, mal'ferm'u!
DAGFINN BONDE
Ne mal'ferm'iĝ'os por sen'pac'ul'o'j.
Reĝ'o SKULE
Est'as reĝ'o, kiu frap'as, mi dir'as; reĝ'o, kiu ne hav'as tegment'o'n super la kap'o; reĝ'o, kiu bezon'as sankt'a'n grund'o'n, por est'i sekur'a pri si'a viv'o.
MARGRETE
Dagfinn, Dagfinn, est'as mi'a patr'o!
DAGFINN BONDE
(ir'as al la pord'o kaj mal'ferm'as luk'et'o'n) Ĉu vi ven'as kun mult'a'j vir'o'j al la monaĥ'ej'o?
Reĝ'o SKULE
Kun ĉiu'j, kiu'j est'is fidel'a'j en la mizer'o.
DAGFINN BONDE
Kiom est'as ili?
Reĝ'o SKULE
Mal'pli ol unu.
MARGRETE
Li est'as sol'a, Dagfinn!
Sinjor'in'o RAGNHILD
La koler'o de la ĉiel'o frap'u vi'n, se vi ne'as al li sankt'a'n grund'o'n!
DAGFINN BONDE
En la nom'o de Di'o do!
(Mal'ferm'as; La Birkibejnoj alt'estim'e mal'kovr'as si'a'j'n kap'o'j'n; reĝ'o Skule ven'as en la monaĥ'ej'a'n kort'o'n.)
MARGRETE
(li'n ĉirkaŭ'brak'ant'e) Mi'a patr'o! Mi'a ben'it'a mal'feliĉ'a patr'o!
Sinjor'in'o RAGNHILD
(star'ig'as si'n sovaĝ'e inter li kaj la Birkibejnoj.) Vi hipokrit'as respekt'o'n por li, vi vol'as perfid'i li'n, kiel Jud'as. Ne kuraĝ'u proksim'i al li! Vi ne tuŝ'u li'n, tiom long'e kiom mi est'as en viv'o!
DAGFINN BONDE
Ĉi tie li est'as sekur'a, ĉar li est'as sur sankt'a grund'o.
MARGRETE
Kaj eĉ ne unu el ĉiu'j vi'a'j vir'o'j kuraĝ'is akompan'i vi'n ĉi-nokt'e!
Reĝ'o SKULE
Kaj kanonik'o'j kaj hirdanoj akompan'is mi'n sur'voj'e; sed ili ŝtel'ir'is for de mi unu post unu, ĉar ili sci'is, ke est'as birkibejnoj en Elgisetro. Pål Flida est'as tiu, kiu for'las'is mi'n kiel la last'a; li akompan'is mi'n al la monaĥ'ej'a pord'o; tie li don'is al mi la last'a'n man'prem'o'n, kaj dank'is pro la temp'o, kiam trov'iĝ'is Vårbelgoj en Norvegi'o.
DAGFINN BONDE
(al la Birkibejnoj) En'ir'u vi estr'o'j, kaj star'u gard'e ĉe la reĝ'id'o; mi dev'as ir'i al Nidaros, kaj raport'i al la reĝ'o, ke Skule Bårdsson est'as en Elgisetro; en tia grand'a afer'o li dev'as mem ag'i.
MARGRETE
Ho, Dagfinn, Dagfinn, ĉu tio'n vi vol'as!
DAGFINN BONDE
Mal'bon'e mi ali'e serv'us reĝ'o'n kaj land'o'n. (al la vir'o'j) Ŝlos'u la pord'o'n post mi, atent'u pri la infan'o, kaj ne mal'ferm'u por iu ajn antaŭ ol la reĝ'o ven'os. (mal'laŭt'e al Skule) Adiaŭ, Skule Bårdsson, — kaj Di'o don'u al vi beat'a'n fin'o'n.
(El'ir'as tra la pord'o; la Birkibejnoj ferm'as post li, kaj ir'as en la kapel'o'n)
Sinjor'in'o RAGNHILD
Jes, las'u Håkon ven'i; mi ne mal'kapt'as vi'n; mi ten'as vi'n tiel prem'e kaj kar'e inter mi'a'j brak'o'j, kiel mi neniam antaŭ'e ten'is vi'n.
MARGRETE
Ho, kiel pal'a vi est'as — kaj mal'jun'iĝ'int'a; vi frost'as.
Reĝ'o SKULE
Mi ne frost'as, — sed mi est'as lac'a, lac'a.
MARGRETE
Do en'ven'u, kaj ripoz'u —
Reĝ'o SKULE
Jes, jes; cert'e do baldaŭ est'os la temp'o ripoz'i.
SIGRID
(el la kapel'o) Fin'e vi ven'is, frat'o!
Reĝ'o SKULE
Sigrid! Ĉu vi ĉi tie?
SIGRID
Mi ja promes'is, ke ni renkont'iĝ'us, kiam vi bezon'us mi'n en vi'a plej alt'a mizer'o.
Reĝ'o SKULE
Kie est'as vi'a infan'o, Margrete?
MARGRETE
Ĝi dorm'as en la sakristi'o.
Reĝ'o SKULE
Do la parenc'ar'o est'as kolekt'it'a en Elgisetro ĉi-nokt'e.
SIGRID
Jes, kolekt'it'a post long'a'j erar'voj'a'j temp'o'j.
Reĝ'o SKULE
Nun nur mank'as al ni Håkon Håkonsson.
MARGRETE kaj Sinjor'in'o RAGNHILD
(kroĉ'as si'n firm'e al li kun dolor'a ek'kri'o) Mi'a patr'o! — Mi'a edz'o!
Reĝ'o SKULE
(rigard'as ili'n en emoci'o) Ĉu vi am'is mi'n tiel alt'e, vi du? Mi serĉ'is la feliĉ'o'n for'e en la fremd'ej'o, kaj ne atent'is, ke mi hav'as hejm'o'n, kie mi pov'us trov'i ĝi'n. Mi ĉas'is am'o'n tra pek'o kaj kulp'o, kaj neniam sci'is, ke mi posed'is ĝi'n laŭ la leĝ'o de Di'o kaj la hom'o'j. — Kaj vi, Ragnhild, mi'a edz'in'o, vi, kontraŭ kiu mi tiom mult'e pek'is, vi met'as vi'n varm'e kaj mol'e al mi en la moment'o de mizer'o, vi kapabl'as trem'i kaj tim'i por la viv'o de tiu vir'o, kiu neniam ĵet'is sun'bril'o'n sur vi'a'n voj'o'n.
Sinjor'in'o RAGNHILD
Vi pek'us! Ho, Skule, ne parol'u tiel; ne kred'u, ke mi iam kuraĝ'us riproĉ'i vi'n! Mi ĉiam est'is tro simpl'a por vi, mi'a alt'a edz'o; ne pov'as kuŝ'i kulp'o sur iu far'o de vi.
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi tiel cert'e fid'is mi'n, Ragnhild?
Sinjor'in'o RAGNHILD
De la unu'a tag'o, kiam mi vid'is vi'n.
Reĝ'o SKULE
(vigl'e) Kiam Håkon ven'os, mi vol'as pet'i grac'o'n! Vi mild'a'j, kar'a'j vir'in'o'j, — ho, tamen est'as bel'e viv'i!
SIGRID
(kun esprim'o de tim'eg'o) Skule, mi'a frat'o! Ve'o al vi se vi erar'voj'iĝ'os ĉi-nokt'e! (Bru'o ekster'e; tuj post'e iu'j frap'as la pord'o'n.)
MARGRETE
Aŭd'u, aŭd'u! Kiu'j est'as tiu'j, kiu'j al'sturm'as!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Kiu frap'as la pord'o'n?
Voĉ'o'j
(ekster'e) La urb'an'o'j el Nidaros! Mal'ferm'u! Ni sci'as, ke Skule Bårdsson est'as tie intern'e!
Reĝ'o SKULE
Jes, li est'as ĉi tie intern'e; — kio'n vi vol'as al li?
Bru'ant'a'j Voĉ'o'j
(ekster'e) El'ven'u, el'ven'u! Vi mort'u, vi diabl'a vir'o!
MARGRETE
Kaj per tio vi urb'an'o'j kuraĝ'as minac'i?
Unu Sol'a
Reĝ'o Håkon kondamn'is li'n en Oslo.
Iu Ali'a
Mort'ig'i li'n est'as la dev'o de kiu ajn!
MARGRETE
Mi est'as la reĝ'in'o; mi ordon'as al vi for'ir'i de ĉi tie!
Voĉ'o
Est'as la fil'in'o de Skule Bårdsson kaj ne la reĝ'in'o, kiu tiel parol'as.
Iu Ali'a
Vi ne hav'as potenc'o'n super viv'o kaj mort'o; la reĝ'o kondamn'is li'n!
Sinjor'in'o RAGNHILD
En'ir'u en la preĝ'ej'o'n, Skule. Pro la kompat'em'a Di'o, ne las'u la sang'verŝ'ul'o'j'n proksim'i al vi!
Reĝ'o SKULE
Jes, en la preĝ'ej'o'n; por tiu'j ekster'e mi ne vol'as fal'i. Mi'a edz'in'o, mi'a fil'in'o; est'as kvazaŭ mi trov'is pac'o'n kaj lum'o'n; ho, mi ne dev'as perd'i tio'n tiel rapid'e! (vol'as rapid'i en la kapel'o'n)
PETER
(ekster'e dekstr'e) Mi'a patr'o, mi'a reĝ'o! Nun vi baldaŭ hav'os la venk'o'n!
Reĝ'o SKULE
(kun kri'o) Li! Li! (fal'glit'as sur la preĝ'ej'a'n ŝtup'ar'o'n)
Urb'an'o
(ekster'e) Vid'u, vid'u! la preĝ'ej'rab'ist'o grimp'as trans la monaĥ'ej'a'n tegment'o'n!
Ali'ul'o'j
Ĵet'u al li ŝton'o'j'n! Ĵet'u al li ŝton'o'j'n!
PETER
(aper'as sur tegment'o dekstr'e, kaj salt'as mal'supr'e'n en la kort'o'n) Bon'ven'o'n, mi'a patr'o!
Reĝ'o SKULE
(rigard'as li'n en terur'o) Vi'n — vi'n mi forges'is —! De kie vi ven'as?
PETER
(sovaĝ'e) Kie est'as la reĝ'id'o?
MARGRETE
La reĝ'id'o?
Reĝ'o SKULE
(ek'salt'as) De kie vi ven'as, mi demand'as?
PETER
De la Hladakabo; mi avert'is al Bård Bratte kaj la Vårbelgoj, ke la reĝ'id'o est'as en Elgisetro ĉi-nokt'e.
MARGRETE
Di'o!
Reĝ'o SKULE
Tio'n vi far'is! kaj nun?
PETER
Li kolekt'as la ar'o'n de'nov'e, kaj ili ir'os supr'e'n al la monaĥ'ej'o. — Kie est'as la reĝ'id'o, vir'in'o?
MARGRETE
(kiu ek'star'is antaŭ la preĝ'ej'a pord'o) Ĝi kuŝ'as en la sakristi'o!
PETER
Sam'e bon'e se ĝi kuŝ'us sur la altar'o! Mi el'port'is la sankt'ej'o'n de Olaf, — mi ankaŭ ne tim'as serĉ'i la reĝ'id'o'n!
Sinjor'in'o RAGNHILD
(kri'as al Skule) Li est'as tiu, kiu'n vi am'is tiel alt'e!
MARGRETE
Patr'o, patr'o! Kiel pov'is vi forges'i ni'n ĉiu'j'n pro li!
Reĝ'o SKULE
Li est'is pur'a, kiel ŝaf'id'o de Di'o, kiam la pent'ant'a vir'in'o don'is li'n al mi; — est'as la fid'o en mi, kiu far'is li'n tiu, kiu li nun est'as.
PETER
(sen li'n aŭskult'ant'e) La infan'o dev'as est'i el'port'at'a! Mort'ig'u ĝi'n, mort'ig'u ĝi'n inter la brak'o'j de la reĝ'in'o, — tiu'j est'is la vort'o'j de reĝ'o Skule en Oslo!
MARGRETE
Pek'o, pek'o!
PETER
Sankt'ul'o pov'us sekur'e tio'n far'i, kiam mi'a patr'o tio'n dir'is! Mi'a patr'o est'as la reĝ'o! ĉar li posed'as la grand'a'n reĝ'a'n pens'o'n!
La Urb'an'o'j
(frap'as al la pord'o) Mal'ferm'u! El'ven'u, vi kaj la preĝ'ej'rab'ist'o; ali'e ni ek'brul'ig'os la monaĥ'ej'o'n!
Reĝ'o SKULE
(kvazaŭ kapt'it'a de fort'a decid'o) La grand'a, reĝ'a pens'o! Jes ĝi est'as, kiu venen'ig'is vi'a'n jun'a'n kar'a'n anim'o'n! Pur'a kaj sen'kulp'a mi dev'us re'don'i vi'n. Est'as la fid'o al mi, kiu pel'as vi'n tiel sovaĝ'e de pek'o al pek'o, de mort'a kulp'o al mort'a kulp'o! Ho, sed ankoraŭ mi pov'as sav'i vi'n; mi pov'as sav'i ni'n ĉiu'j'n (kri'as al la fon'o) Atend'u, atend'u, vi urb'an'o'j tie ekster'e; mi ven'os!
MARGRETE
(en terur'o kapt'as li'a'n man'o'n) Mi'a patr'o, kio'n vi vol'as?
Sinjor'in'o RAGNHILD
(kroĉ'as si'n al li kun kri'o) Skule!
SIGRID
(for'tir'as ili'n de li, kaj kri'as en sovaĝ'a, bril'a ĝoj'o:) Las'u li'n, las'u li'n, vi vir'in'o'j; — kresk'as flug'il'o'j ĉe li'a pens'o nun!
Reĝ'o SKULE
(firm'e kaj fort'e al Peter) Vi vid'is en mi la ĉiel'e elekt'it'a'n, — tiu'n kiu real'ig'us la grand'a'n reĝ'a'n far'o'n en la land'o. Rigard'u mi'n pli proksim'e, vi erar'voj'iĝ'int'o! La reĝ'a'j ĉifon'o'j, per kiu'j mi bel'ig'is mi'n, ili est'is prunt'it'a'j kaj ŝtel'it'a'j, — nun mi de'met'as ili'n unu post unu.
PETER
(en tim'o) Mi'a alt'a, glor'a patr'o, ne parol'u tiel!
Reĝ'o SKULE
La reĝ'a pens'o est'as tiu de Håkon, ne la mi'a; sol'e li ricev'is la potenc'o'n de la Sinjor'o, kiu pov'os far'i ĝi'n ver'o. Vi fid'is mensog'o'n; turn'u vi'n for de mi, kaj sav'u vi'a'n anim'o'n.
PETER
(kun romp'it'a voĉ'o) La reĝ'a pens'o est'as tiu de Håkon!
Reĝ'o SKULE
Mi vol'is est'i la plej alt'a en la land'o. Di'o, Di'o; vid'u, mi humil'ig'as mi'n antaŭ vi, kaj star'as kiel la plej simpl'a el ĉiu'j.
PETER
For'pren'u mi'n de la ter'o, Sinjor'o! Pun'u mi'n pro mi'a tut'a kulp'o; sed pren'u mi'n for de la ter'o; ĉar ĉi tie mi nun est'as sen'pac'a! (glit'fal'as sur la preĝ'ej'a'n ŝtup'ar'o'n)
Reĝ'o SKULE
Mi hav'is amik'o'n, kiu sang'is por mi en Oslo. Li dir'is: Vir'o pov'as fal'i por la viv'o'task'o de ali'ul'o; sed se li daŭr'ig'u viv'i, li dev'as viv'i por si'a propr'a. — Mi ne hav'as viv'o'task'o'n por kiu viv'i; mi ankaŭ ne pov'as viv'i por tiu de Håkon, — sed mi pov'as fal'i por ĝi.
MARGRETE
Ne, ne, vi neniam far'u!
Reĝ'o SKULE
(pren'as ŝi'a'n man'o'n, kaj rigard'as ŝi'n mild'e) Ĉu vi am'as vi'a'n edz'o'n, Margrete?
MARGRETE
Pli alt'e ol ĉio en la mond'o.
Reĝ'o SKULE
Vi pov'is el'ten'i, ke li el'dir'is super mi la kondamn'o'n al mort'o; sed ĉu vi ankaŭ pov'us el'ten'i tio'n, ke li plen'um'u ĝi'n?
MARGRETE
Sinjor'o de la ĉiel'o, don'u al mi fort'o'n!
Reĝ'o SKULE
Ĉu vi pov'us, Margrete?
MARGRETE
(mal'laŭt'e en terur'o) Ne, ne, — ni dev'us dis'iĝ'i, — mi ne plu kuraĝ'us vid'i li'n!
Reĝ'o SKULE
Vi esting'us la plej bel'a'n lum'o'n el li'a viv'o kaj el la vi'a; — est'u trankvil'a, Margrete, — vi ne bezon'os tio'n.
Sinjor'in'o RAGNHILD
For'vel'u el la land'o, Skule; mi akompan'os vi'n kie'n ajn kaj kiom for'e'n vi vol'as.
Reĝ'o SKULE
(kap'sku'ant'e) Kun mok'ant'a ombr'o inter ni? — Ĉi-nokt'e mi la unu'a'n foj'o'n trov'is vi'n; ne dev'as est'i ombr'o inter mi kaj vi, mi'a silent'a, fidel'a edz'in'o; — tial ankaŭ ne dev'as est'i kun'a viv'o inter ni du sur la ter'o.
SIGRID
Mi'a reĝ'a frat'o! Mi vid'as, ke vi ne bezon'as mi'n; mi vid'as, ke vi sci'as, kiu'n voj'o'n vi ir'u.
Reĝ'o SKULE
Est'as vir'o'j, kiu'j kre'iĝ'is por viv'i, kaj vir'o'j, kiu'j kre'iĝ'is por mort'i. Mi'a vol'o ĉiam vol'is tie'n, kie'n la fingr'o de Di'o ne montr'is; tial mi neniam vid'is la voj'o'n klar'e antaŭ nun. Mi'a'n silent'a'n hejm'a'n viv'o'n mi perfid'is, ĝi'n mi ne pov'as re'gajn'i; kio'n mi pek'is kontraŭ Håkon, mi pov'os pag'i liber'ig'ant'e li'n de reĝ'a dev'o, kiu dis'ig'us li'n de la plej kar'a, kio'n li posed'as. La urb'an'o'j star'as ekster'e; mi ne vol'as atend'i reĝ'o'n Håkon! La Vårbelgoj est'as proksim'a'j; tiom long'e kiom mi est'os en viv'o, ili ne for'met'os si'a'n intenc'o'n; se ili trov'os mi'n ĉi tie, mi ne pov'os sav'i vi'a'n infan'o'n, Margrete. — Vid'u, vid'u, supr'e'n! Vid'u kiel ĝi pal'iĝ'as kaj mal'aper'as, la ard'ant'a glav'o, kiu est'is tir'it'a super mi! Jes, jes, — Di'o parol'is, kaj mi kompren'is li'n, kaj li'a koler'o silent'iĝ'is. Ne est'as en la sankt'ej'o de Elgisetro, kie mi ĵet'os mi'n ter'e'n por pet'i grac'o'n de ter'a reĝ'o; — mi dev'as en'ir'i en la alt'a'n preĝ'ej'o'n kun la stel'a volb'o super'e, kaj est'as al la reĝ'o de la reĝ'o'j, ke mi pet'u grac'o'n kaj sav'o'n por mi'a viv'o'task'o.
SIGRID
Ne kontraŭ'star'u li'n! Ne kontraŭ'star'u al la vok'o de Di'o! Tag'iĝ'as; tag'iĝ'as en Norvegi'o, kaj tag'iĝ'as en li'a mal'trankvil'a anim'o! Ĉu ni terur'ig'it'a'j vir'in'o'j ne star'is sufiĉ'e long'e en kaŝ'ĉambr'o'j, terur'frap'it'a'j kaj ni'n kaŝ'ant'a'j en la plej mal'lum'a'j angul'o'j, aŭskult'ant'e al la terur'o, kiu far'iĝ'is ekster'e, aŭskult'ant'e al la sang'o'trajn'o, kiu tra'ir'is la land'o'n de unu fin'o al la ali'a? Ĉu ni ne kuŝ'is pal'a'j kaj ŝton'iĝ'int'a'j en la preĝ'ej'o'j, kaj ne kuraĝ'is el'rigard'i, kiel la disĉipl'o'j de Krist'o en Jerusalemo la grand'a'n Sankt'a'n Vendred'o'n, kiam la procesi'o ir'is al Golgato! Uz'u vi'a'j'n flug'il'o'j'n, kaj ve'o al tiu'j, kiu'j vol'as lig'i vi'n nun!
Sinjor'in'o RAGNHILD
Ir'u en pac'o, mi'a edz'o! Ir'u tie'n, kie neni'u mok'ant'a ombr'o star'os inter ni, kiam ni de'nov'e renkont'iĝ'os. (rapid'as en la kapel'o'n)
MARGRETE
Mi'a patr'o, adiaŭ, adiaŭ, — mil'foj'e adiaŭ! (sekv'as sinjor'in'o'n Ragnhild)
SIGRID
(mal'ferm'as la preĝ'ej'a'n pord'eg'o'n, kaj vok'as en'e'n:) Ek'star'u, ek'star'u ĉiu'j vir'in'o'j! Kun'ven'u en preĝ'o; send'u mesaĝ'o'n supr'e'n kun kant'o al la Sinjor'o, kaj inform'u li'n, ke nun ven'as Skule Bårdsson pent'ant'e hejm'e'n de si'a ne'obe'em'a vag'o sur la ter'o!
Reĝ'o SKULE
Sigrid, mi'a fidel'a frat'in'o, salut'u reĝ'o'n Håkon de mi; dir'u al li, ke eĉ en mi'a last'a moment'o mi ne sci'as, ĉu li est'as la reĝ'e nask'it'a, sed ke mi ne'sku'ebl'e sci'as: Li est'as tiu, kiu'n Di'o elekt'is.
SIGRID
Mi don'os al li vi'a'n salut'o'n.
Reĝ'o SKULE
Kaj ankoraŭ unu salut'o'n vi dev'as send'i. Sid'as pent'ant'a vir'in'o nord'e en Hålogalando; dir'u al ŝi, ke ŝi'a fil'o ir'is antaŭ'e; li sekv'is mi'n, kiam est'is la plej grand'a danĝer'o por li'a anim'o.
SIGRID
Mi far'os.
Reĝ'o SKULE
Dir'u al ŝi, ke ne est'is per la kor'o, ke li pek'is; ŝi cert'e renkont'os li'n de'nov'e pur'a kaj sen'kulp'a.
SIGRID
Mi far'os, — (montr'ant'e al la fon'o) Aŭd'u, ili romp'as la ŝlos'il'o'n!
Reĝ'o SKULE
(montr'as al la kapel'o) Aŭd'u, tie ili kant'as laŭt'e al Di'o por sav'o kaj pac'o!
SIGRID
Aŭd'u, aŭd'u! Ĉiu'j sonor'il'o'j en Nidaros sonor'ig'as —!
Reĝ'o SKULE
(rid'et'as mal'ĝoj'e) Ili sonor'ig'as reĝ'o'n al la tomb'o.
SIGRID
Ne, ili nun sonor'ig'as vi'a'n ĝust'a'n kron'ad'o'n! Adiaŭ, mi'a frat'o; las'u la purpur'a'n mantel'o'n de la sang'o flu'i vast'e sur vi'a'j ŝultr'o'j; ĉiu pek'o kovr'iĝ'u sub ĝi! En'ir'u, en'ir'u en la grand'a'n preĝ'ej'o'n, kaj pren'u la kron'o'n de la viv'o! (rapid'as en la kapel'o'n)
(Kant'ad'o kaj sonor'ig'ad'o daŭr'as dum la sekv'o.)
Voĉ'o'j
(ekster'e de la pord'o) Nun la ŝlos'il'o est'as for! Ne dev'ig'u ni'n romp'i la preĝ'ej'a'n pac'o'n!
Reĝ'o SKULE
Mi ven'os.
La Urb'an'o'j
Kaj ankaŭ la preĝ'ej'rab'ist'o el'ven'u!
Reĝ'o SKULE
Ankaŭ la preĝ'ej'rab'ist'o ven'os, jes! (ir'as al Peter) Mi'a fil'o, ĉu vi est'as pret'a?
PETER
Jes, mi'a patr'o, mi est'as pret'a.
Reĝ'o SKULE
(rigard'as supr'e'n) Di'o, mi est'as mal'riĉ'a vir'o, mi hav'as nur mi'a'n viv'o'n por don'i; sed pren'u ĝi'n, kaj sav'u la grand'a'n reĝ'a'n pens'o'n de Håkon. Jen nun, don'u al mi vi'a'n man'o'n.
PETER
Jen mi'a man'o, patr'o.
Reĝ'o SKULE
Kaj ne tim'u por tio, kio nun ven'os.
PETER
Ne, patr'o, mi ne tim'as, kiam mi ir'as kun'e kun vi.
Reĝ'o SKULE
Pli sekur'a'n voj'o'n ni du neniam ir'is kun'e. (Li mal'ferm'as la pord'o'n; la urb'an'o'j star'as amas'e ekster'e kun lev'it'a'j arm'il'o'j.) Jen ni est'as; ni ven'as liber'vol'e; sed ne hak'u li'a'n vizaĝ'o'n.
(Ili ir'as ekster'e'n, man'o'n en man'o; la pord'eg'o al'glit'as.)
Voĉ'o
Ne cel'um'u, ne ŝpar'u; — hak'u ili'n kie ajn!
Voĉ'o de Reĝ'o SKULE
Mal'honor'e est'as ag'i tiel al estr'o'j!
(Mal'long'a arm'il'bru'o; post'e pez'a'j fal'o'j; moment'o'n ĉio far'iĝ'as silent'a.)
Voĉ'o
Ili est'as mort'a'j, ambaŭ! (La reĝ'a korn'o aŭd'iĝ'as.)
Ali'a Voĉ'o
Jen ven'as reĝ'o Håkon kun si'a hirdo!
La Amas'o
Salut'o'n, Håkon Håkonsson; nun vi ne plu hav'as mal'amik'o'j'n!
Gregori'us JONSSON
(halt'as ĉe la mort'int'o'j) Mi tamen ven'is tro mal'fru'e! (ir'as en la monaĥ'ej'a'n kort'o'n)
DAGFINN BONDE
Mal'feliĉ'e por Norvegi'o, se Vi est'us pli fru'e ven'int'a! (el'kri'as) En'e'n ĉi tie, reĝ'o Håkon!
HÅKON
(hezit'ant'e) La korp'o ĝen'e bar'as la voj'o'n!
DAGFINN BONDE
Se Håkon Håkonsson vol'as antaŭ'e'n, li dev'as ir'i trans la korp'o'n de Skule Bårdsson!
HÅKON
En la nom'o de Di'o do! (tret'as trans la korp'o'n, kaj en'ven'as)
DAGFINN BONDE
Fin'e Vi pov'os ir'i al la reĝ'a task'o kun liber'a'j man'o'j. Tie intern'e Vi hav'as tiu'j'n, kiu'j'n vi am'as; en Nidaros la pac'o est'as sonor'ig'at'a en la land'o'n, kaj tie li kuŝ'as, kiu est'is al Vi la plej kontraŭ'a el ĉiu'j.
HÅKON
Ĉiu'j juĝ'is li'n mal'ĝust'e; est'is enigm'o pri li.
DAGFINN BONDE
Enigm'o?
HÅKON
(kapt'as li'a'n brak'o'n, kaj dir'as mal'rapid'e:) Skule Bårdsson est'is de Di'o el'pel'it'o sur la ter'o; tio est'is la enigm'o pri li.
(La kant'ad'o de la vir'in'o'j son'as pli laŭt'e el la kapel'o; ĉiu'j sonor'il'o'j daŭr'e sonor'as en Nidaros.)
Kurten'o
End of the Project Gutenberg EBook of La Tronpretendantoj, by Henrik Ibsen *** END OF THIS PROJECT GUTENBERG EBOOK LA TRONPRETENDANTOJ *** ***** This file should be named 26480-h.htm or 26480-h.zip ***** This and all associated files of various formats will be found in: https://www.gutenberg.org/2/6/4/8/26480/ Updated editions will replace the previous one--the old editions will be renamed. Creating the works from public domain print editions means that no one owns a United States copyright in these works, so the Foundation (and you!) can copy and distribute it in the United States without permission and without paying copyright royalties. Special rules, set forth in the General Terms of Use part of this license, apply to copying and distributing Project Gutenberg-tm electronic works to protect the PROJECT GUTENBERG-tm concept and trademark. Project Gutenberg is a registered trademark, and may not be used if you charge for the eBooks, unless you receive specific permission. If you do not charge anything for copies of this eBook, complying with the rules is very easy. You may use this eBook for nearly any purpose such as creation of derivative works, reports, performances and research. They may be modified and printed and given away--you may do practically ANYTHING with public domain eBooks. Redistribution is subject to the trademark license, especially commercial redistribution. *** START: FULL LICENSE *** THE FULL PROJECT GUTENBERG LICENSE PLEASE READ THIS BEFORE YOU DISTRIBUTE OR USE THIS WORK To protect the Project Gutenberg-tm mission of promoting the free distribution of electronic works, by using or distributing this work (or any other work associated in any way with the phrase "Project Gutenberg"), you agree to comply with all the terms of the Full Project Gutenberg-tm License (available with this file or online at https://gutenberg.org/license). Section 1. General Terms of Use and Redistributing Project Gutenberg-tm electronic works 1.A. By reading or using any part of this Project Gutenberg-tm electronic work, you indicate that you have read, understand, agree to and accept all the terms of this license and intellectual property (trademark/copyright) agreement. If you do not agree to abide by all the terms of this agreement, you must cease using and return or destroy all copies of Project Gutenberg-tm electronic works in your possession. If you paid a fee for obtaining a copy of or access to a Project Gutenberg-tm electronic work and you do not agree to be bound by the terms of this agreement, you may obtain a refund from the person or entity to whom you paid the fee as set forth in paragraph 1.E.8. 1.B. "Project Gutenberg" is a registered trademark. It may only be used on or associated in any way with an electronic work by people who agree to be bound by the terms of this agreement. There are a few things that you can do with most Project Gutenberg-tm electronic works even without complying with the full terms of this agreement. See paragraph 1.C below. There are a lot of things you can do with Project Gutenberg-tm electronic works if you follow the terms of this agreement and help preserve free future access to Project Gutenberg-tm electronic works. See paragraph 1.E below. 1.C. The Project Gutenberg Literary Archive Foundation ("the Foundation" or PGLAF), owns a compilation copyright in the collection of Project Gutenberg-tm electronic works. Nearly all the individual works in the collection are in the public domain in the United States. If an individual work is in the public domain in the United States and you are located in the United States, we do not claim a right to prevent you from copying, distributing, performing, displaying or creating derivative works based on the work as long as all references to Project Gutenberg are removed. Of course, we hope that you will support the Project Gutenberg-tm mission of promoting free access to electronic works by freely sharing Project Gutenberg-tm works in compliance with the terms of this agreement for keeping the Project Gutenberg-tm name associated with the work. You can easily comply with the terms of this agreement by keeping this work in the same format with its attached full Project Gutenberg-tm License when you share it without charge with others. 1.D. The copyright laws of the place where you are located also govern what you can do with this work. Copyright laws in most countries are in a constant state of change. If you are outside the United States, check the laws of your country in addition to the terms of this agreement before downloading, copying, displaying, performing, distributing or creating derivative works based on this work or any other Project Gutenberg-tm work. The Foundation makes no representations concerning the copyright status of any work in any country outside the United States. 1.E. Unless you have removed all references to Project Gutenberg: 1.E.1. The following sentence, with active links to, or other immediate access to, the full Project Gutenberg-tm License must appear prominently whenever any copy of a Project Gutenberg-tm work (any work on which the phrase "Project Gutenberg" appears, or with which the phrase "Project Gutenberg" is associated) is accessed, displayed, performed, viewed, copied or distributed: This eBook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions whatsoever. You may copy it, give it away or re-use it under the terms of the Project Gutenberg License included with this eBook or online at www.gutenberg.org 1.E.2. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is derived from the public domain (does not contain a notice indicating that it is posted with permission of the copyright holder), the work can be copied and distributed to anyone in the United States without paying any fees or charges. If you are redistributing or providing access to a work with the phrase "Project Gutenberg" associated with or appearing on the work, you must comply either with the requirements of paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 or obtain permission for the use of the work and the Project Gutenberg-tm trademark as set forth in paragraphs 1.E.8 or 1.E.9. 1.E.3. If an individual Project Gutenberg-tm electronic work is posted with the permission of the copyright holder, your use and distribution must comply with both paragraphs 1.E.1 through 1.E.7 and any additional terms imposed by the copyright holder. Additional terms will be linked to the Project Gutenberg-tm License for all works posted with the permission of the copyright holder found at the beginning of this work. 1.E.4. Do not unlink or detach or remove the full Project Gutenberg-tm License terms from this work, or any files containing a part of this work or any other work associated with Project Gutenberg-tm. 1.E.5. Do not copy, display, perform, distribute or redistribute this electronic work, or any part of this electronic work, without prominently displaying the sentence set forth in paragraph 1.E.1 with active links or immediate access to the full terms of the Project Gutenberg-tm License. 1.E.6. You may convert to and distribute this work in any binary, compressed, marked up, nonproprietary or proprietary form, including any word processing or hypertext form. However, if you provide access to or distribute copies of a Project Gutenberg-tm work in a format other than "Plain Vanilla ASCII" or other format used in the official version posted on the official Project Gutenberg-tm web site (www.gutenberg.org), you must, at no additional cost, fee or expense to the user, provide a copy, a means of exporting a copy, or a means of obtaining a copy upon request, of the work in its original "Plain Vanilla ASCII" or other form. Any alternate format must include the full Project Gutenberg-tm License as specified in paragraph 1.E.1. 1.E.7. Do not charge a fee for access to, viewing, displaying, performing, copying or distributing any Project Gutenberg-tm works unless you comply with paragraph 1.E.8 or 1.E.9. 1.E.8. You may charge a reasonable fee for copies of or providing access to or distributing Project Gutenberg-tm electronic works provided that - You pay a royalty fee of 20% of the gross profits you derive from the use of Project Gutenberg-tm works calculated using the method you already use to calculate your applicable taxes. The fee is owed to the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, but he has agreed to donate royalties under this paragraph to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation. Royalty payments must be paid within 60 days following each date on which you prepare (or are legally required to prepare) your periodic tax returns. Royalty payments should be clearly marked as such and sent to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation at the address specified in Section 4, "Information about donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation." - You provide a full refund of any money paid by a user who notifies you in writing (or by e-mail) within 30 days of receipt that s/he does not agree to the terms of the full Project Gutenberg-tm License. You must require such a user to return or destroy all copies of the works possessed in a physical medium and discontinue all use of and all access to other copies of Project Gutenberg-tm works. - You provide, in accordance with paragraph 1.F.3, a full refund of any money paid for a work or a replacement copy, if a defect in the electronic work is discovered and reported to you within 90 days of receipt of the work. - You comply with all other terms of this agreement for free distribution of Project Gutenberg-tm works. 1.E.9. If you wish to charge a fee or distribute a Project Gutenberg-tm electronic work or group of works on different terms than are set forth in this agreement, you must obtain permission in writing from both the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and Michael Hart, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark. Contact the Foundation as set forth in Section 3 below. 1.F. 1.F.1. Project Gutenberg volunteers and employees expend considerable effort to identify, do copyright research on, transcribe and proofread public domain works in creating the Project Gutenberg-tm collection. Despite these efforts, Project Gutenberg-tm electronic works, and the medium on which they may be stored, may contain "Defects," such as, but not limited to, incomplete, inaccurate or corrupt data, transcription errors, a copyright or other intellectual property infringement, a defective or damaged disk or other medium, a computer virus, or computer codes that damage or cannot be read by your equipment. 1.F.2. LIMITED WARRANTY, DISCLAIMER OF DAMAGES - Except for the "Right of Replacement or Refund" described in paragraph 1.F.3, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, the owner of the Project Gutenberg-tm trademark, and any other party distributing a Project Gutenberg-tm electronic work under this agreement, disclaim all liability to you for damages, costs and expenses, including legal fees. YOU AGREE THAT YOU HAVE NO REMEDIES FOR NEGLIGENCE, STRICT LIABILITY, BREACH OF WARRANTY OR BREACH OF CONTRACT EXCEPT THOSE PROVIDED IN PARAGRAPH F3. YOU AGREE THAT THE FOUNDATION, THE TRADEMARK OWNER, AND ANY DISTRIBUTOR UNDER THIS AGREEMENT WILL NOT BE LIABLE TO YOU FOR ACTUAL, DIRECT, INDIRECT, CONSEQUENTIAL, PUNITIVE OR INCIDENTAL DAMAGES EVEN IF YOU GIVE NOTICE OF THE POSSIBILITY OF SUCH DAMAGE. 1.F.3. LIMITED RIGHT OF REPLACEMENT OR REFUND - If you discover a defect in this electronic work within 90 days of receiving it, you can receive a refund of the money (if any) you paid for it by sending a written explanation to the person you received the work from. If you received the work on a physical medium, you must return the medium with your written explanation. The person or entity that provided you with the defective work may elect to provide a replacement copy in lieu of a refund. If you received the work electronically, the person or entity providing it to you may choose to give you a second opportunity to receive the work electronically in lieu of a refund. If the second copy is also defective, you may demand a refund in writing without further opportunities to fix the problem. 1.F.4. Except for the limited right of replacement or refund set forth in paragraph 1.F.3, this work is provided to you 'AS-IS' WITH NO OTHER WARRANTIES OF ANY KIND, EXPRESS OR IMPLIED, INCLUDING BUT NOT LIMITED TO WARRANTIES OF MERCHANTIBILITY OR FITNESS FOR ANY PURPOSE. 1.F.5. Some states do not allow disclaimers of certain implied warranties or the exclusion or limitation of certain types of damages. If any disclaimer or limitation set forth in this agreement violates the law of the state applicable to this agreement, the agreement shall be interpreted to make the maximum disclaimer or limitation permitted by the applicable state law. The invalidity or unenforceability of any provision of this agreement shall not void the remaining provisions. 1.F.6. INDEMNITY - You agree to indemnify and hold the Foundation, the trademark owner, any agent or employee of the Foundation, anyone providing copies of Project Gutenberg-tm electronic works in accordance with this agreement, and any volunteers associated with the production, promotion and distribution of Project Gutenberg-tm electronic works, harmless from all liability, costs and expenses, including legal fees, that arise directly or indirectly from any of the following which you do or cause to occur: (a) distribution of this or any Project Gutenberg-tm work, (b) alteration, modification, or additions or deletions to any Project Gutenberg-tm work, and (c) any Defect you cause. Section 2. Information about the Mission of Project Gutenberg-tm Project Gutenberg-tm is synonymous with the free distribution of electronic works in formats readable by the widest variety of computers including obsolete, old, middle-aged and new computers. It exists because of the efforts of hundreds of volunteers and donations from people in all walks of life. Volunteers and financial support to provide volunteers with the assistance they need, is critical to reaching Project Gutenberg-tm's goals and ensuring that the Project Gutenberg-tm collection will remain freely available for generations to come. In 2001, the Project Gutenberg Literary Archive Foundation was created to provide a secure and permanent future for Project Gutenberg-tm and future generations. To learn more about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation and how your efforts and donations can help, see Sections 3 and 4 and the Foundation web page at https://www.pglaf.org. Section 3. Information about the Project Gutenberg Literary Archive Foundation The Project Gutenberg Literary Archive Foundation is a non profit 501(c)(3) educational corporation organized under the laws of the state of Mississippi and granted tax exempt status by the Internal Revenue Service. The Foundation's EIN or federal tax identification number is 64-6221541. Its 501(c)(3) letter is posted at https://pglaf.org/fundraising. Contributions to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation are tax deductible to the full extent permitted by U.S. federal laws and your state's laws. The Foundation's principal office is located at 4557 Melan Dr. S. Fairbanks, AK, 99712., but its volunteers and employees are scattered throughout numerous locations. Its business office is located at 809 North 1500 West, Salt Lake City, UT 84116, (801) 596-1887, email business@pglaf.org. Email contact links and up to date contact information can be found at the Foundation's web site and official page at https://pglaf.org For additional contact information: Dr. Gregory B. Newby Chief Executive and Director gbnewby@pglaf.org Section 4. Information about Donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation Project Gutenberg-tm depends upon and cannot survive without wide spread public support and donations to carry out its mission of increasing the number of public domain and licensed works that can be freely distributed in machine readable form accessible by the widest array of equipment including outdated equipment. Many small donations ($1 to $5,000) are particularly important to maintaining tax exempt status with the IRS. The Foundation is committed to complying with the laws regulating charities and charitable donations in all 50 states of the United States. Compliance requirements are not uniform and it takes a considerable effort, much paperwork and many fees to meet and keep up with these requirements. We do not solicit donations in locations where we have not received written confirmation of compliance. To SEND DONATIONS or determine the status of compliance for any particular state visit https://pglaf.org While we cannot and do not solicit contributions from states where we have not met the solicitation requirements, we know of no prohibition against accepting unsolicited donations from donors in such states who approach us with offers to donate. International donations are gratefully accepted, but we cannot make any statements concerning tax treatment of donations received from outside the United States. U.S. laws alone swamp our small staff. Please check the Project Gutenberg Web pages for current donation methods and addresses. Donations are accepted in a number of other ways including including checks, online payments and credit card donations. To donate, please visit: https://pglaf.org/donate Section 5. General Information About Project Gutenberg-tm electronic works. Professor Michael S. Hart was the originator of the Project Gutenberg-tm concept of a library of electronic works that could be freely shared with anyone. For thirty years, he produced and distributed Project Gutenberg-tm eBooks with only a loose network of volunteer support. Project Gutenberg-tm eBooks are often created from several printed editions, all of which are confirmed as Public Domain in the U.S. unless a copyright notice is included. Thus, we do not necessarily keep eBooks in compliance with any particular paper edition. Most people start at our Web site which has the main PG search facility: https://www.gutenberg.org This Web site includes information about Project Gutenberg-tm, including how to make donations to the Project Gutenberg Literary Archive Foundation, how to help produce our new eBooks, and how to subscribe to our email newsletter to hear about new eBooks.